Znany ekonomista Tadeusz Kowalik pisał o twórcach amerykańskiego New Dealu, czyli odbudowie amerykańskiej gospodarki po wielkim kryzysie z lat 1929-1933, że wbrew pozorom „nie przyświecała im żadna wyraźna koncepcja programowa”. Czy Zjednoczona Prawica, która konstruuje teraz projekt tzw. polskiego Nowego Ładu ma jakąś konkretną koncepcję wyjścia z pandemii koronawirusa?
Owszem, ta koncepcja polega na tym, żeby wygrać następne wybory.
Przedstawiciele władzy zapewniają, że nie chodzi o wybory, bo te odbędą się przecież dopiero w 2023 roku.
Wdrażanie tych nowych pomysłów w życie będzie się odbywało prawdopodobnie w przyszłym roku, a wtedy do wyborów nie będzie aż tak daleko. Poza tym chodzi o to, że sprawić dobre wrażenie, bo ewentualny powrót koniunktury po pandemii ułatwi rządowi szereg działań. To w oczywisty sposób może pomóc odbudować poparcie i moim zdaniem to jest w zasadzie jedyny powód tworzenia atmosfery oczekiwania wobec planu wyjścia z pandemii.
Co będzie dla rządu priorytetem?
Pokazanie, że gospodarka rozwija się w bardzo wysokim tempie i że jest to oczywiście zasługa Prawa i Sprawiedliwości. Chodzi o to, żeby PiS było uważane za gwaranta rozwoju i dostatniej przyszłości. Do tego dojdzie zapewne szereg nowych rozwiązań socjalnych, które z kolei już wcześniej stały się wizytówką obecnej władzy, która będzie stała na straży tego, by te świadczenia nadal były w naszym życiu obecne. Trudno się zresztą temu dziwić – każda partia rządząca wykorzystałaby gigantyczne środki, jakie mają dotrzeć do nas z Unii Europejskiej do budowania własnej popularności. To nie ulega najmniejszej wątpliwości. Pytanie tylko co konkretnie PiS będzie chciało zrobić i czy te rozwiązania będą sprawiedliwe i w jaki sposób będą finansowane
Pewne komplikacje już się pojawiają. Z jednej strony Solidarna Polska zapowiada, że nie poprze Krajowego Planu Odbudowy, ale z drugiej rządowym planom Nowego Ładu nie mówi „nie”. Jak wytłumaczyć to wyborcom?
Te dwa projekty się zazębiają. Z przecieków wiemy, że przewiduje się na przykład znacznie wyższą kwotę wolną od podatku. To jest sprawa budżetu, a nie Unii. Pieniądze z Unii Europejskiej nie mogą być na to przeznaczone, ponieważ takie rozwiązanie musi znaleźć trwałe zakotwiczenie w budżecie. Ale oczywiście wszystkie środki, także te europejskie, będą przyspieszały wzrost gospodarczy, a tym samym spowodują, że w następnych latach budżet będzie rósł szybciej i wiele projektów będzie można łatwiej finansować. Ale na przykład wydatki na służbę zdrowia można już wziąć bezpośrednio z UE. Natomiast jeśli chodzi o Solidarną Polskę, to jest to ugrupowanie, które desperacko usiłuje pozyskać zwolenników, występując jako partia antyeuropejska. Tak naprawdę oni szukają przecież porozumienia z Konfederacją, która najchętniej Polskę wyprowadziłaby z Europy jak najszybciej. Pamiętajmy, że kwestia funduszy europejskich jest powiązana z praworządnością. Dla Zbigniewa Ziobry i jego ludzi UE to skarbonka, z której się bierze, ale pieniądze mają do niej wpłacać inni. Nie bez powodu szefem Solidarnej Polski jest minister sprawiedliwości, którego poglądy na demokrację są zbliżone do poglądów Putina i Erdogana.
Wspomniał Pan o przeciekach dotyczących Nowego Ładu, jak można oceniać dotychczasowe informacje na temat zamierzeń rządu?
Przede wszystkim Prawo i Sprawiedliwość zorientowało się, że część propozycji zgłaszanych przez opozycję jest chwytliwa i ma sens. Podniesienie kwoty wolnej od podatku proponował w czasie kampanii wyborczej przed wyborami prezydenckimi Rafał Trzaskowski. Emerytury bez podatku to pomysł prezesa PSL Władysława Kosiniaka-Kamysza ogłoszony w podobnym czasie razem z Małgorzatą Kidawą-Błońską. To są dobre pomysły, które władza postanowiła przejąć. Oczywiście nie znamy szczegółów. Przypomnę, że wcześniejsze zwiększenie kwoty wolnej do 8 tysięcy złotych, co miało niby być realizacją obietnicy wyborczej Andrzeja Dudy, nie było nią ponieważ prezydent obiecywał 10 tysięcy dla wszystkich podatników, tymczasem zmiany objęły tylko kilka procent ludzi zarabiających zupełne grosze. Teraz może być podobnie.
Zmiany będą skierowane głównie do wyborców PiS?
Partia rządząca na pewno kalkuluje tak, żeby przyciągać ten elektorat, który głównie przy nim stoi. Chodzi o seniorów i emerytów. Kwota wolna w wysokości 30 tysięcy złotych oznacza, że zarobki do 2 i pół tysiąca złotych, czyli mniej więcej minimalnego wynagrodzenia w Polsce, będą wolne od podatku. Tyle samo wynosi przeciętna emerytura w Polsce, czyli ponad połowa emerytów nie płaciłaby podatku. Pozostaje kwestia, co stałoby się z pozostałymi osobami. Część społeczeństwa otrzymująca więcej pieniędzy miałaby prawdopodobnie stopniowo zmieniające się ulgi. Ale to tylko spekulacje.
Podczas przemówienia w Senacie nazwał Pan rządową strategię walki z pandemią „ustanawianiem prawa niezgodnego z prawem”. Nowy Ład będzie wprowadzany w życie podobnie?
Pytanie, w jaki sposób będą dzielone pieniądze. Znaczącą część tych środków powinny wydawać przecież samorządy. Niestety rozmowy w tej sprawie są praktycznie fikcyjne. Jadwiga Emilewicz zapowiadała rozpoczęcie konsultacji w listopadzie ubiegłego roku. Nie ma Emilewicz i nie było konsultacji. Projekt Krajowego Planu Odbudowy trafił do konsultacji kilka dni temu, ja go przeczytałem i to jest ponad dwieście stron z pewną liczbą konkretów, ale i potokiem urzędniczej nowomowy oraz zamiarów, które nie do końca wiadomo co mają przynieść. Przykładowo jest tam informacja o liczbie lekarzy na 10 tysięcy mieszkańców, następnie pisze się, że chce się przeznaczyć wiele milionów euro na szkolnictwo medyczne i że w związku z tym będzie więcej lekarzy. Natomiast dokładnych wyliczeń, z których wynikałoby, jak poprawi się sytuacja, czy wzięcia pod uwagę wyjazdów medyków zagranicę w ogóle nie bierze się pod uwagę. Pamiętajmy, że wciąż nie ma rozliczenia ze Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju. To był jeszcze grubszy dokument, tam premier Morawiecki rozwinął całą swoją fantazję i złożył wiele obietnic, o których zapomniano następnego dnia po ich ogłoszeniu. Tam były te słynne wskaźniki, m.in. 25% PKB na inwestycje. Teraz przeniesiono ten plan do KPO z tym że przesunięto termin realizacji z 2025 na 2030 rok. Skoro poprzednich zamierzeń rząd nie umiał zrealizować, to trudno cokolwiek mówić o nowych planach. Trzeba też podkreślić, że te 34 miliardy euro są już w zasadzie podzielone – na zieloną energię, na zieloną mobilność, na zdrowie i na pozostałe dziedziny. To pokazuje, że konsultacje nie były oddolne, lecz pozorowane. Czegoś takiego nie da się zrobić w ciągu miesiąca, to sztuka dla sztuki.
Kiedy spodziewa się Pan ogłoszenia Nowego Ładu? Rządzący czekają ponoć na dogodny politycznie i PR-owo moment, tymczasem sytuacja pandemiczna stale się pogarsza.
Te pseudokonsultacje mają się zakończyć 20 kwietnia, a projekt trzeba będzie potem zaprezentować w Sejmie. Oczywiście debata na sali obrad też będzie udawana, bo nic się tam już nie zmieni. Natomiast parlament musi ratyfikować stworzenie funduszu do końca kwietnia. Jeżeli Solidarna Polska dalej się będzie upierać, że nie zagłosuje za tym, to trzeba będzie to przedstawić razem z Krajowym Planem Odbudowy, żeby było wiadomo nad czym my w ogóle głosujemy. Przyznam, że sam się w tym gubię, bo cała ta procedura jest wywrócona do góry nogami. Nie wiemy, co jest w tym dokumencie, w obozie rządowym nie ma zgody, decyzje są przeciągane – widać wyraźnie, że jest to wielka improwizacja.
CBŚP na Pomorzu zlikwidowało ogromną fabrykę „kryształu”
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
