Olga Tokarczuk jest drugą Polką - po Wisławie Szymborskiej - która otrzymała literackiego Nobla. W sumie pięcioro Polaków zostało uhonorowanych tą nagrodą.
Olga Tokarczuk nagrodzona za narracyjną wyobraźnię
Jak podała Akademia Szwedzka, nagrodę dla polskiej pisarki przyznano za „narracyjną wyobraźnię, która z encyklopedyczną pasją reprezentuje przekraczanie granic, jako sposób na życie.”
- „Gratulacje dla Pani Olgi Tokarczuk. Sukces polskiego twórcy bardzo cieszy, tym bardziej, że to kolejny międzynarodowy sukces Pani Tokarczuk. Nagroda Nobla to dobitny dowód na to, że polska kultura jest doceniana na całym świecie. Gratuluję!” - napisał na Twitterze wicepremier, minister kultury Piotr Gliński. Przyznał, że wcześniej nie przeczytał do końca żadnej książki Olgi Tokarczuk, jednak teraz zobowiązuje się do nadrobienia zaległości.
W tym roku Akademia Szwedzka przyznała aż dwie Literackie Nagrody Nobla - za bieżący oraz poprzedni rok. Stało się tak dlatego, że w 2018 roku ze względu na skandal seksualny w kierownictwie Akademii zrezygnowano z przyznania tej nagrody.
Źródło:
Associated Press
Literacka Nagroda Nobla. Odejść od męskocentryzmu
Jak pisał dziennik „The Guardian”, w tym roku przewodniczący komitetu noblowskiego Anders Olsson zapowiedział, że Akademia winna poszerzyć spektrum autorów nominowanych do nagrody i odejść od panującego dotąd męskocentrycznego podejścia do tego wyróżnienia. Na 114 dotychczasowych laureatów literackiego Nobla tylko 14 było kobietami. W tym gronie jest Wisława Szymborska, która to wyróżnienie dostała w 1996 roku.
Teraz piętnastą kobiecą laureatką została Olga Tokarczuk. Była ona wymieniana jako jedna z głównych faworytek do nagrody, jednak wśród jej „rywalek” znalazły się m.in. Ludmiła Ulitskaja z Rosji, pochodząca z Gwadelupy pisarka Maryse Condé (uhonorowana w ubiegłym roku nieformalnym Noblem) oraz Kanadyjka Margaret Atwood.
Niektóre media wymieniały wśród głównych kandydatek także inną Polkę - Hannę Krall.
Zważywszy na to, że w tym roku Akademia zapowiedziała przyznanie dwóch nagród, wielu ekspertów spodziewało się, że jedna musi przypaść kobiecie. I tak się właśnie stało.
Peter Handke, którego uhonorowano Noblem za 2019 rok, nie był wymieniany w gronie ścisłych faworytów. Wśród męskich faworytów do nagrody dziennik „The Guardian” wymieniał węgierskiego pisarza László Krasznahorkai oraz dyżurnego już kandydata do literackiego Nobla Haruki Murakami.
Akademia Szwedzka w uzasadnieniu nagrody dla Austriaka napisała, że uhonorowano go za „wpływową pracę, która z lingwistyczną pomysłowością spenetrowała peryferia i specyficzność ludzkiego doświadczenia.”
Laureaci Literackiej Nagrody Nobla otrzymują 9 mln szwedzkich koron, czyli nieco ponad 3,5 mln zł.
Pisanie jako opowiadanie sobie samemu bajek
Pochodząca z Sulechowa Olga Tokarczuk zadebiutowała w 1979r. na łamach młodzieżowego pisma „Na przełaj”, gdzie pod pseudonimem Natasza Borodin ogłosiła pierwsze opowiadania. Jako powieściopisarka zadebiutowała w 1993r. Wydała wówczas „Podróż ludzi Księgi”. W 1995r. ukazała się druga powieść autorki, „E.E.” - o dojrzewaniu dziewczynki, która nagle uzyskuje zdolności parapsychiczne i równie nagle je traci. Dużym sukcesem Tokarczuk okazała się także wydana w 1996r. powieść „Prawiek i inne czasy”.
W pierwszej połowie października 2007r. ukazała się powieść „Bieguni”. Tokarczuk pracowała nad nią trzy lata. Wspomina, że większość notatek robiła w czasie podróży.
- „Ale nie jest to książka o podróży. Nie ma w niej opisów zabytków i miejsc. Nie jest to dziennik podróży ani reportaż. Chciałam raczej przyjrzeć się temu, co to znaczy podróżować, poruszać się, przemieszczać. Jaki to ma sens? Co nam to daje? Co to znaczy” - mówiła pisarka.
Jak mówi sama Tokarczuk, „pisanie powieści jest dla mnie przeniesionym w dojrzałość opowiadaniem sobie samemu bajek. Tak jak to robią dzieci, zanim zasną. Posługują się przy tym językiem z pogranicza snu i jawy, opisują i zmyślają”.
Sporą popularnością cieszyły się jej gawędziarskie „Księgi Jakubowe” z 2014 r., rozgrywające się w czasach I Rzeczypospolitej. Na podstawie jej powieść „Prowadź mój pług przez kości umarłych” Agnieszka Holland nakręciła w 2017 r. film „Pokot”.
Laureatka wielu nagród krajowych i międzynarodowych
Tokarczuk uhonorowana została dotąd licznymi nagrodami, m.in. Nagrodą Fundacji im. Kościelskich, Paszportem Politykioraz sześcioma nominacjami do Nagrody Literackiej „Nike” (zdobyła ją w 2008 r.).
22 maja 2018 r. ogłoszono, że książka „Bieguni”, w tłumaczeniu Jennifer Croft, wydana pod angielskim tytułem „Flights”, zdobyła nagrodę The Man Booker International Prize.
Z kolei w lipcu 2019 r. Tokarczuk otrzymała Nagrodę Laure-Bataillon dla najlepszej książki przełożonej na język francuski za „Księgi Jakubowe”.
POLECAMY W SERWISIE POLSKATIMES.PL:
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
