Trwa Europejski Tydzień Szczepień. Tak wyglądają statystyki szczepień w Kujawsko-Pomorskiem

W 2023 roku od tego obowiązku uchyliło się 2 480 rodziców lub opiekunów prawnych, co skutkowało niezaszczepieniem 2 177 dzieci w Kujawsko-Pomorskiem. W porównaniu z 2022 jest to wzrost o 4,4 proc. W efekcie, w minionym roku nie zaszczepiono o około 7 proc. więcej osób, niż w roku poprzednim. - Dane te oznaczają, że w temacie szczepień jest przed nami jeszcze dużo pracy, głównie z zakresu ich promocji. Ale też musimy dalej walczyć z wszelkiego rodzaju fejk newsami, bo niestety robią one złą robotę w podejmowaniu decyzji o szczepieniu dzieci. A prawda jest taka, że szczepienia te przed chorobami chronią – mówi Wojciech Koper, Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Bydgoszczy.

Choć w ubiegłym roku odmów było więcej, to – jak wynika z danych Wojewódzkiej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Bydgoszczy - w niektórych szczepieniach obowiązkowych dla dzieci zauważalny był wzrost zainteresowania nimi. Na poziomie wyższym, niż w 2022 wykonywano w województwie w 2023 roku szczepienia przeciwko gruźlicy, WZW B, rotawirusom, pneumokokom oraz odrze, śwince i różyczce. W granicach od 0,2 proc. - szczepienie przeciwko rotawirusom, do 4,9 proc. - szczepienie łączone przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi i polio.

Z czego ten wzrost wynika? Wojciech Koper: - Upatruję go w tym, że po prostu wróciliśmy do normalnej rzeczywistości po pandemii, podczas której przychodnie były zamknięte i szczepienia odkładano na późniejsze terminy. Poza tym pacjenci w czasie COVID-19 bali się przychodzić do tych punktów szczepień. Obecnie funkcjonują już w normalnym trybie i szczepienia są teraz w jakimś zakresie nadrabiane, o co stara się także Sanepid.

W jaki sposób? Po otrzymaniu kwartalnego raportu o przypadkach niewykonania obowiązkowych szczepień ochronnych, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny (PPIS) - w stosunku do obojga rodziców lub opiekunów prawnych - podejmuje najpierw działania edukacyjne. Gdy nie przynoszą one pozytywnych efektów, to wydaje upomnienia wzywające do wykonania tego obowiązku. W 2023 roku wystawiono ich 1 135, w roku 2022 – 883. Jeśli i one nie przyniosą efektów, PPIS kieruje wniosek do wojewody kujawsko-pomorskiego o wszczęcie postępowania egzekucyjnego. W 2023 roku wystawiono takich wniosków 738, w 2022 – 512. - Wówczas wojewoda wszczyna postępowanie egzekucyjne i na osoby uchylające się od obowiązku szczepień dzieci, nakłada karę grzywny. Natomiast w przypadku rozpoczęcia przez nie realizacji tego obowiązku, wojewoda grzywnę tę zwraca. Taka kara może być nakładana wielokrotnie – informuje Wojciech Koper.

Jeśli chodzi o szczepienia nieobowiązkowe, to w 2023 roku - w porównaniu z 2022, najwięcej osób w regionie – wzrost o 36,3 proc., zaszczepiło się przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu. Najmniej – wzrost o 8,1 proc., przeciwko ospie wietrznej. Z kolei wyszczepialność przeciwko grypie zwiększyła się o około 16,2 proc. - w przypadku tej choroby uodporniło się tylko 4,1 proc. populacji województwa.

Wśród dorosłych grupą szczególnie zagrożoną ciężkim przebiegiem wielu zakażeń spowodowanych wirusem grypy, ale i wirusem RS czy pneumokokami, są osoby starsze, z chorobami towarzyszącymi i kobiety w ciąży. - Dla mnie jako neonatologa, bardzo ważne jest, aby szczepiły się właśnie  kobiety w ciąży oraz planujące ciążę – podkreśla dr hab. n. med. Iwona Sadowska-Krawczenko, prof. UMK, kierownik Kliniki Neonatologii w Szpitalu Uniwersyteckim Nr 2 w Bydgoszczy.

Ale tak nie czynią, dlaczego? - Niewiedza, obawa o siebie i nienarodzone dziecko – to najczęstsze przyczyny nieprzyjmowania szczepień przez kobiety będące w ciąży. Tymczasem szczepienia chronią przed zachorowaniem na choroby zakaźne i naprawdę warto z nich korzystać – przekonuje neonatolog i wymienia, że przed zajściem w ciążę zaleca się szczepienia przeciwko: ospie wietrznej oraz odrze, śwince i różyczce, przeciwko grypie i wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. - Na przykład, zakażenie różyczką w czasie ciąży grozi powstaniem w organizmie płodu wad rozwojowych, nazywanych zespołem różyczki wrodzonej. Kobiety planujące ciążę, a także w ciąży  - szczepiąc się, chronią siebie i swoje dziecko. Przyszłe mamy często nie mają świadomości, że jeśli podczas ciąży zachorują na grypę, to ryzykują nie tylko utratę swojego zdrowia, ale również zdrowia swojego dziecka, bo może dojść do porodu przedwczesnego z wszelkimi jego powikłaniami – argumentuje prof. Iwona Sadowska-Krawczenko. Podkreśla też, że szczepienia w okresie ciąży - dzięki przekazaniu swoistych przeciwciał poprzez łożysko - zabezpieczają również noworodka w okresie pierwszych miesięcy jego życia. Przykładem tego jest szczepienie przeciwko krztuścowi. Szczepieniem zalecanym kobietom w ciąży jest również to przeciwko COVID-19. - Pojawiają się nowe szczepionki, przeznaczone także dla kobiet w ciąży. Tu przykładem jest ta przeciwko wirusowi RS, która niedługo trafi do Polski – informuje neonatolog.