Najpierw przedstawiamy różnice pomiędzy szczepionkami mRNA, wektorowymi oraz rekombinowanymi. Następnie prezentujemy szczepionki aktualnie stosowane na świecie. Na koniec opisujemy preparaty, które mają pojawić się w Polsce, ale na razie są jeszcze w fazie badań i nie uzyskały akceptacji urzędu rejestracyjnego.

Szczepionki mRNA

Szczepionki mRNA zawierają informacyjny kwas rybonukleinow (mRNA) kodujący białko S (kolca) wirusa SARS-CoV-2. Kwas ten zamknięty jest w kapsułce z nanocząsteczek lipidowych. Kapsułka pełni funkcję ochronną zabezpieczając mRNA przed degradacją, funkcję transportową pomagając mRNA dostać się do komórki oraz wzmacniającą odpowiedź odpornościową (działają jak swego rodzaju adiuwant). Na podstawie informacji z mRNA w komórce gospodarza syntetyzowane jest białko S (kolca) SARS-CoV-2, które będąc silnym antygenem pobudza odpowiedź odpornościową w postaci przeciwciał neutralizujących (odpowiedź humoralna) i stymuluje wytwarzanie limfocytów T (odpowiedź komórkowa).

Szczepionki wektorowe

Szczepionki wektorowe składają się z niezdolnego do replikacji wirusa (np. adenowirusa zwierzęcego), do którego wbudowany jest gen kodujący informację genetyczną o syntezie białka S (kolca) SARS-CoV-2. Dzięki temu syntetyzowane jest białko S, które jako antygen pobudza odpowiedź odpornościową w postaci przeciwciał neutralizujących i odpowiedź komórkową. Adenowirus w szczepionce pełni funkcję wektora, który jest małą fabryką, która „produkuje” antygen szczepionkowy. Wektor jest bezpieczny, został tak dobrany, że nie namnaża się w organizmie człowieka, nie wykazuje również właściwości zakaźnych.

Szczepionki rekombinowane

Szczepionki rekombinowane zawierają oczyszczone białko S (kolca) SARS-CoV-2 lub fragment białka przygotowany metodą rekombinacji genetycznej. W celu wzbudzenia silnej odpowiedzi odpornościowej do szczepionki dodawany jest często adiuwant.