Konfiskata samochodu za jazdę po alkoholu. Od 14 marca kolejny bat na pijanych kierowców

Zmiana w Kodeksie Karnym jest odpowiedzią na zagrożenie bezpieczeństwa na drogach, rosnącą liczbę wypadków drogowych spowodowanych przez kierowców pod wpływem alkoholu, wprowadza surowsze konsekwencje dla nietrzeźwych kierowców, ale też ma na celu działanie prewencyjne.

To kolejne zaostrzenie prawa, które ma poprawić bezpieczeństwo na drogach, bat na niesfornych kierowców, którzy siadają za kierownicę po wypiciu alkoholu. Problem nietrzeźwych kierowców na polskich drogach jest duży. W 2023 roku policja odnotowała ponad 90 tysięcy przypadków jazdy po alkoholu. W tym roku policja zatrzymała już blisko 13 tysięcy kierowców „na podwójnym gazie”. Szacuje się, że na polskie drogi każdego dnia wyjeżdża średnio 255 osób nietrzeźwych.

W województwie podkarpackim w minionym roku policja odnotowała 2035 przypadków nietrzeźwości za kierownicą.

– Było to 384 mniej w porównaniu z 2022 rokiem. Natomiast w tym roku, od 1 stycznia do 29 lutego, odnotowano 265 przypadków kierujących pojazdami mechanicznymi w stanie nietrzeźwości, czyli powyżej 0,5 promila alkoholu w organizmie – mówi komisarz Piotr Wojtunik, rzecznik prasowy Komendy Wojewódzkiej Policji w Rzeszowie.

Od 14 marca, w myśl nowelizacji Kodeksu Karnego, policja może zarekwirować samochód pijanemu kierowcy. Problem w tym, że nie ma jeszcze przepisów wykonawczych do tej nowelizacji. W miniony czwartek, 7 marca, wiceszef MSWiA Czesław Mroczek w Polskim Radio24, powiedział, że takie przepisy muszą powstać.

– Jeżeli od przepisu wykonawczego zależy możliwość działania w tej sprawie, to w sposób oczywisty ten przepis musi się pojawić – powiedział Czesław Mroczek.

Nowelizacja wprowadza zasadę obligatoryjnej konfiskaty pojazdu mechanicznego w przypadku, gdy u kierowcy stwierdzono co najmniej 1,5 promila alkoholu we krwi. Przepisy przewidują także konfiskatę samochodu lub jego równowartości, w sytuacji gdy kierowca spowoduje wypadek, mając w organizmie minimum 1 promil alkoholu. Natomiast w przypadku spowodowania wypadku, mając powyżej 0,5 promila, kierowca musi się liczyć także z utratą auta. Sąd może, ale nie musi zdecydować o odebraniu samochodu i przekazaniu go na rzecz Skarbu Państwa.

Z konfiskatą auta muszą liczyć się także kierowcy w ramach tzw. recydywy, czyli gdy zostali przyłapani przez policję w stanie nietrzeźwości, mając powyżej 0,5 promila, drugi raz w ciągu dwóch lat.

Konfiskata dotyczy także samochodów w leasingu lub wynajmie. W takich przypadkach kierowca może zostać obciążony karą finansową równą wartości pojazdu. Zdaniem prawników to istotny zapis w nowelizacji, bo samochodów leasingowanych jest w Polsce coraz więcej.

Od tej reguły są także wyjątki. Pierwszy dotyczy samochodów służbowych. Nawet jeżeli kierowca był pijany, jadąc autem służbowym w ramach wykonywania obowiązków zawodowych, to pojazd nie podlega konfiskacie. W takim przypadku sąd może nałożyć nawiązkę na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

Samochód nie zostanie skonfiskowany również w przypadku, gdy nietrzeźwy kierowca nie jest jego właścicielem. Sąd może w takim przypadku nałożyć karę w wysokości wartości pojazdu na podstawie polisy OC wykupionej na rok, w którym popełniono przestępstwo. W przypadku braku polisy, sąd oszacuje pojazd na podstawie wartości rynkowej.

Jak konfiskata będzie wyglądała technicznie na razie niewiele wiadomo. Najprawdopodobniej samochody czy inne pojazdy mechaniczne będą odholowywane na parkingi policyjne. W przypadku zatrzymania nietrzeźwego kierowcy, mającego ponad 1,5 promila alkoholu, policja ma skonfiskować samochód na siedem dni. Następnie prokurator ma podjąć decyzję o zabezpieczeniu. Wreszcie sąd orzec o przepadku pojazdu na rzecz Skarbu Państwa.

– Pierwszy etap zmian był już w październiku 2023, kiedy zaostrzono karę pozbawienia wolności, a 14 marca 2024 roku wchodzi drugi element tych zmian, czyli konfiskata pojazdu mechanicznego w przypadku kierowania w ruchu lądowym, czyli tak naprawdę dotyczy to kierowców samochodów

– tłumaczy w rozmowie ze Strefą Biznesu portalu I.pl Gabriel Gatner, adwokat specjalizujący się w sprawach karnych związanych z jazdą po alkoholu i twórca strony jazdapopijaku.pl.

Do 14 marca sądy orzekały karę pozbawienia wolności, zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych oraz świadczenie pieniężne na Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym.

- Od 14 marca, jeżeli kierujący przekroczy 1,5 promila alkoholu we krwi, to będzie czwarty element wyroku, czyli przepadek pojazdu mechanicznego, a jeżeli nie jest jego właścicielem lub w jakiś sposób go utracił, zbył, darował, to wtedy mamy do czynienia z przepadkiem równowartości tego pojazdu – wyjaśnia Gabriel Gatner.