Grzyb nadrzewny z Puszczy Białowieskiej leczy raka? "Efekty są spektakularne"

Naukowcy z Politechniki Białostockiej i Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku prowadzą badania unikatowe na skalę światową. Zauważyli, że powszechnie występujący grzyb daje świetne efekty w zwalczaniu nowotworów, zwłaszcza jelita grubego.

Chodzi o korzeniowiec sosnowy uważany przez leśników za jeden z najgroźniejszych grzybów.

- To powszechny i potężny patogen leśny wywołujący chorobę zwaną hubą korzeni. Prowadzi ona do zamierania całych drzewostanów, a roczne straty spowodowane przez ten grzyb są w Europie szacowane na ok. 790 mln euro - wyjaśnia dr Ewa Zapora, prodziekan ds. nauki w Zamiejscowym Wydziale Leśnym Politechniki Białostockiej w Hajnówce.

To, co szkodliwe dla drzewa może się jednak okazać zbawienne dla człowieka. Ok. 650 gatunków grzybów na świecie wykazuje potencjał przeciwnowotworowy. Jego potwierdzeniem są cztery zarejestrowane leki. Naukowcy z PB i UMB nawiązali współpracę, by zbadać aktywność biologiczną grzybów nadrzewnych, głównie z Puszczy Białowieskiej. Zadania są ściśle podzielone: naukowcy z PB zbierają owocniki grzybów, dokładnie je opisują i tworzą z nich ekstrakty. Dzięki temu powstała baza 150 gatunków. Z kolei ekipa z Wydziału Nauk o Zdrowiu UMB bada ich aktywność biologiczną. Na początek zajęli się pięcioma gatunkami grzybów, w tym korzeniowcem sosnowym. Na temat niektórych z nich istniały doniesienia naukowe, natomiast wybór korze-niowca był przypadkowy.

Dotychczasowe wyniki badań dotyczące właśnie tego grzyba są niezwykle obiecujące. Naukowcy zauważyli, że ekstrakt z korzeniowca ma ogromny potencjał w zwalczaniu nowotworów, a zwłaszcza raka jelita grubego. Za nimi są doświadczenia na hodowli komórek oraz myszach.

- Efekty są spektakularne - nie kryje prof. Halina Car, prodziekan ds. rozwoju Wydziału Nauk o Zdrowiu UMB. - Korzeniowiec hamował wzrost komórek rakowych, nawet do 80 proc. w zależności od stężenia. Natomiast fizjologiczne komórki nie były niszczone. Równie dobre efekty uzyskaliśmy w odniesieniu do całego organizmu - myszy miały się świetnie.

- Będziemy poszukiwać, która konkretnie substancja zawarta w grzybach tak dobrze działa antynowotworowo - mówi prof. Halina Car. - Są to bardzo pionierskie badania. A już aktywnością korzeniowca w medycynie nie zajmował się nikt.

W literaturze fachowej opisano jedynie jego działanie na środowisko przyrodnicze, natomiast na temat zastosowania korzeniowca w medycynie nie ma żadnych informacji.

Przed ekipą badawczą jeszcze lata pracy. Wiele jednak wskazuje na to, że jej efektem może być lek. Byłby to pierwszy lek antynowotworowy stworzony przez polskich naukowców.

W Puszczy Białowieskiej znajduje się ok. 1700 gatunków grzybów, w tym część z nich to tzw. endemity, czyli organizmy występujące wyłącznie na danym terenie.

- Właściwie większość z nich jest jeszcze niezbadana - zauważa dr Ewa Zapora. - Nie znamy ani ich składu chemicznego, ani potencjalnego zastosowania.