Eurodeputowana przez lata pracowała dla rosyjskiej FSB. Miała przekazywać ważne dokumenty

Tatiana Żdanok urodziła się w Rydze, jednak ma pochodzenie rosyjskie. Jest również współkierująca partii Rosyjski Związek Łotwy. Na przełomie lat 80. i 90. walczyła o pozostanie Łotwy w ZSRR. Później jej działalność polityczną popierała rosyjskojęzyczna ludność tego bałtyckiego kraju. Tatiana Żdanok weszła do Parlamentu Europejskiego w 2004 roku dołączając do frakcji Zieloni - Wolny Sojusz Europejski.

Dziennikarze rosyjskiego niezależnego projektu The Insider, łotewskiego Re:Baltica, estońskiego Delfi i szwedzkiej gazety "Expressen" ustalili, że Żdanok co najmniej od 2004 r. działała pod kuratelą przedstawicieli FSB.

Zgodnie z informacjami przekazywanymi przez The Insider, Tatiana Żdanok mogła zostać zwerbowana jeszcze przed rozpadem ZSRR, jednak sądząc po korespondencji, do której dotarli dziennikarze, w 2005 r. wymieniała wiadomości ze swoim prowadzącym, którym miał być wówczas Dmitrij Gładiej, który według wielu baz danych współpracował z FSB.

Żdanok wysłała na przykład na jego adres e-mailowy dwa załączniki: nieopublikowany jeszcze harmonogram konferencji w Tallinnie i Narwie w Estonii, sponsorowanej przez frakcję Zielonych - Wolny Sojusz Europejski, oraz projekt komunikatu po konferencji.

W rozmowie z The Insider Żdanok przyznała, że zna Gładieja: odwiedzała go i jego małżonkę w Rosji, a oni przyjeżdżali do Rygi. Powiedziała, że jako członek PE wzięła udział w kilku konferencjach zorganizowanych przez organizację Gładieja w Petersburgu. Nie wyjaśniła, dlaczego wysyłała mu do potwierdzenia projekty swoich pomysłów i komunikatów - podkreśla Insider.

Jak wynika z korespondencji, Żdanok dosyć regularnie spotykała się z Gładiejem w Europie i w Moskwie, ale cel i charakter ich rozmów nie były opisywane w wiadomościach. Najbardziej wrażliwe tematy miały być omawiane twarzą w twarz. W jednym z e-maili można jednak przeczytać, że łotewska eurodeputowana miała przepraszać za niewysłanie obiecanych informacji ze Strasburga i przedstawia w punktach, co udało jej się zrobić w ostatnich miesiącach.

Żdanok przekazała, że zna Gładieja od kilkudziesięciu lat. Mieli poznać się w latach 70. podczas nauki jazdy na nartach. Zaprzecza, by wiedziała o tym, że jest on rosyjskim szpiegiem.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Portal i.pl codziennie. Obserwuj i.pl!

W kwietniu 2010 roku Żdanok przesłała Dmitrijowi Gładiejowi projekt planu związany z organizacją obchodów Dnia Zwycięstwa, który przypada na Łotwie 9 maja. W treści wiadomości prosiła o wsparcie finansowe w wysokości 6 tysięcy dolarów, mające być przeznaczone między innymi na zakup wstążek św. Jerzego. Ta pomarańczowo-czarna wstążka jest symbolem zwycięstwa Związku Radzieckiego nad nazistowskimi Niemcami, a także jest uznawana za symbol rosyjskiej agresji wobec Ukrainy. Warto zaznaczyć, że na Łotwie zakazano używania tego symbolu.

Łotwa obchodzi zakończenie II wojny światowej 8 maja, zaś 9 świętuje Dzień Europy. Około jednej czwartej społeczeństwa tego kraju stanowią etniczni Rosjanie, których część przez lata, każdego 9 dnia maja, gromadziła się w Rydze przed tzw. Pomnikiem Zwycięstwa. Obiekt został zdemontowany latem 2022 roku tak jak wiele innych sowieckich monumentów.

Gładiej pracował ze Żdanok do 2013 r., później przesyłał jej wiadomości na anonimowy adres e-mail i przedstawił ją wirtualnie niejakiemu "Siergiejowi Krasinowi", któremu polityk zaczęła następnie wysyłać swoje raporty. Media ustaliły, że takim samym hasłem jak "Krasin" posługiwał się oficer FSB Siergiej Bieltiukow.

Jak przekazuje The Insider, Żdanok miała współpracować z Artiomem Kuriejewem z FSB. Łotewska eurodeputowana miała zwrócić się do ambasady Belgii w Moskwie o wizę Schengen, by Kuriejew mógł odwiedzić Parlament Europejski w dniach 2-8 kwietnia, tuż po aneksji ukraińskiego Krymu przez Rosję.

"W ten sposób Żdanok nie tylko wysyłała swoim prowadzącym z FSB raporty o swojej działalności, ale też wykorzystywała swój status eurodeputowanej, by pomagać im w dostaniu się na terytorium UE" - zaznacza The Insider.

Służba bezpieczeństwa Łotwy przekazała Re:Baltica, że łotewskie prawo od 2016 r. przewiduje karę za pomoc innemu państwu albo zagranicznej organizacji w działaniach przeciwko państwu łotewskiemu. Prawo nie działa wstecz, dlatego przedstawione przez media zdarzenia nie mogą być zakwalifikowane jako przestępstwo - wyjaśniono. Jednak jedna z wiadomości była wysłana po 2017 r. i mają się nią zająć służby.

Re:Baltica pisze, że 20-letnia kariera Żdanok w PE zbliża się ku końcowi. Nie będzie mogła kandydować w wyborach w tym roku w związku ze zmianą przepisów na Łotwie. 74-letnia polityk zaprzecza współpracy z FSB.

ag