Zmiany w prawie 2020: Kodeks pracy, 13. emerytura, nowe podatki, płaca minimalna, zakaz handlu. Jakie zmiany obowiązują od 1 stycznia?

Wraz z nadejściem nowego roku nastanie rewolucja w procesie płacenia podatków PIT, CIT oraz VAT. Dotychczas podatnik oraz pracodawca-płatnik wpłacali środki na odrębne rachunki bankowe, znajdujące się w obwieszczeniu o obowiązujących rachunkach bankowych urzędów skarbowych. Teraz nastąpi zmiana - do każdego podatnika zostanie przypisany specjalny mikrorachunek, przeznaczony do płatności danin publicznych. Do wygenerowania numeru konta wystarczy skorzystać z generatora, dostępnego na portalu podatkowym przez całą dobę.

Wprowadzenie mikrorachunku podatkowego ma być kolejnym krokiem na drodze do upraszczania systemu podatkowego. Jego poprzednim krokiem było wprowadzenie nowego systemu automatycznego wypełniania zeznania podatku dochodowego od osób fizycznych przez urząd skarbowy. Mikrorachunek uprości proces płacenia podatków, ze względu na to, że płatnik oraz podatnik będą kierować przelewy na jedno konto, niezależnie od tego, który podatek (PIT, CIT, VAT) jest płacony. Posiadanie jednego mikrorachunku spowoduje również to, że w przypadku zmiany miejsca zamieszkania albo miejsca prowadzenia działalności gospodarczej nie będzie potrzeby szukania numeru konta nowego Urzędu Skarbowego.

CZYTAJ TEŻ | Płaca minimalna i zarobki w 2020 roku: ile trzeba będzie zapłacić pracownikowi i kogo czekają dwucyfrowe podwyżki pensji

2020 r. to również zmiany zasad ustalania płacy minimalnej. Sejm wyszedł na przeciw oczekiwaniom wielu pracowników poprzez zmianę ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Zgodnie z nowelizacją, przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia pracownika nie będzie się uwzględniać dodatku za staż pracy.

To korzystna zmiana, która w praktyce będzie oznaczać zwiększenie płacy wielu pracowników. Przypomnijmy, że dotychczas dodatek do wynagrodzenia przysługujący pracownikowi z tytułu osiągnięcia ustalonego okresu zatrudnienia był brany pod uwagę w procesie ustalania wysokości wynagrodzenia. W konsekwencji, wielu doświadczonych pracowników, którym przysługiwał dodatek stażowy, otrzymywało pensję porównywalną do osób dopiero rozpoczynających swoją ścieżkę zawodową.

Oprócz nowości dotyczących dodatku stażowego, zmianie ulegnie również sama wysokość minimalnego wynagrodzenia. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września ustala, że jej wysokość w 2020 r. będzie wynosić 2600 zł, a minimalna stawka godzinowa wyniesie 17 zł.

W 2019 r. emeryci i renciści uzyskali prawo do tzw. trzynastej emerytury, czyli jednorazowego, dodatkowego świadczenia wynoszącego 1100 zł brutto. Świadczenie było wynikiem ustawy, mającej zastosowanie tylko do 2019 r. Obecnie trwają prace nad nową ustawą, która w zamyśle będzie pomocą powtarzającą się co rok. Projekt ustawy "Emerytura+" nie trafił jeszcze do Sejmu, na początku grudnia został skierowany do konsultacji z m.in. organizacjami pracodawców oraz z Polskim Związkiem Emerytów, Rencistów i Inwalidów. Jednak, zgodnie z jego uzasadnieniem, świadczenie ma być wypłacone na czas, czyli w kwietniu 2020 r.

Według projektu ustawy, wysokość świadczenia ma pozostać na niezmienionym poziomie, tzn. będzie wynosić równowartość minimalnej emerytury - 1100 zł. Aby uzyskać świadczenie, nie trzeba składać żadnego wniosku, jest wypłacane z urzędu wraz z emeryturą.

"Trzynastka" podlega ochronie prawnej, a to oznacza, że wyłączona jest możliwość dokonywania z niej potrąceń oraz egzekucji. Jej wysokość nie zostanie również uszczuplona przez podatek dochodowy od osób fizycznych, ponieważ na potrzeby ustawy nie jest traktowana jako emerytura.

Kontrowersje budzi sposób finansowania trzynastej emerytury. Projekt ustawy przewiduje, że samo świadczenie oraz koszty jego obsługi wypłaca się z Funduszu Solidarnościowego, którego pierwotnym celem było wyłącznie wsparcie osób niepełnosprawnych. Teraz jego zastosowanie zostanie rozszerzone i pojawiają się pytania, czy środków nie zabraknie. Fundusz Solidarnościowy finansowany jest z m.in. podatku nałożonego na osoby fizyczne, których dochody w roku podatkowym przekroczą 1 milion złoty (danina solidarnościowa). Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zapewnia, że w 2020 r. do funduszu z tego tytułu wpłynie ok. 1.15 mld zł.

Wraz z końcem 2019 r. ustawa o ograniczeniu handlu w niedziele uzyska swój ostateczny kształt. Dotychczas obowiązywał okres przejściowy, w którym zakaz handlu w 2018 r. nie obowiązywał w pierwszą i ostatnią niedzielę miesiąca, a w mijającym roku wyłącznie w ostatnią. Od 1 stycznia 2020 r. ułatwienia te się skończą, a zakaz handlu obejmie wszystkie niedziele w miesiącu.

Należy jednak pamiętać, że ustawa przewiduje liczne wyjątki. Handel, niezależnie od dnia tygodnia, będzie wciąż możliwy m.in. na stacjach benzynowych, aptekach, piekarniach i cukierniach, kwiaciarniach oraz w coraz bardziej popularnych sklepach internetowych. Niezależnie od zakazu, handel będzie również możliwy w wigilię 24 grudnia, ale wyłącznie do godziny czternastej.

Za niezastosowanie się do zakazu grozi kara w wysokości od 1000 do 100 000 zł.