Zła córka bez spadku. Kto może nie odziedziczyć nic po rodzicach [PORADNIK]

Każdy chciałby mieć szczęśliwą, kochającą się rodzinę, ale w życiu nie zawsze tak jest. Nierzadko rodzice cierpią z powodu egoizmu dzieci i braku elementarnej troski o starą matkę lub schorowanego ojca. Choć bywa też odwrotnie. Nic dziwnego, że zdeterminowani, nieszczęśliwi rodzice nie godzą się na to, aby - tylko dlatego, że prawo tak chce - dzieci, które na to nie zasługują, dziedziczyły po nich majątek. W takiej sytuacji znalazł się Czytelnik, który prosi prawnika o odpowiedź na 3 ważne pytania.

1. Jakie kroki należy poczynić, by za życia obu małżonków, mimo posiadania dzieci, cały majątek (nieruchomość - dom, działka) przeszedł po śmierci jednego na rzecz drugiego, żyjącego małżonka?

2. Chcąc cały majątek przepisać jednemu dziecku, drugiemu przysługuje prawo do zachowku. Jaka jest wielkość tego zachowku i w jakiej formie osoba obdarowana całością majątku musi go uiścić na rzecz osoby nieobdarowanej?

3. Żeby pozbawić jednego ze spadkobierców nawet prawa do zachowku, czy można sprzedać drugiemu spadkobiercy całość majątku za tzw. symboliczną złotówkę? Jakie trzeba ponieść przy tym koszty?

- Wskazałem Czytelnikowi legalną, czyli zgodną z przepisami prawa drogę do pozbawienia udziału w spadku oraz zachowku spadkobiercy ustawowego, który swoim postępowaniem wykazał, że niedobrze byłoby, aby dziedziczył majątek po osobie, względem której zachowywał się w sposób opisany w treści art. 1008 k.c. - występując przeciwko spadkodawcy lub nie dopełniając wobec niego obowiązków rodzinnych - mówi Sławomir Zaremba, adwokat z Katowic.

Ale prawnik ma zastrzeżenia do trzeciego pytania. - Zaproponowane w jego treści rozwiązanie wydaje się zmierzać do obejścia prawa. Zgodnie z zasadami prawa obowiązującymi w naszym kraju, obejście prawa nie zasługuje na ochronę prawną, bo takie postępowanie jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i nie powinno być akceptowane - podkreśla mecenas Zaremba. Dodaje, że jedna z najważniejszych zasad prawa cywilnego, znana już w czasach rzymskich, zawarta w treści art. 5 k.c., uczy nas, że: "Nie można czynić ze swojego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno--gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony".

Prawnik wyjaśnia: Warto spisać testament

Sławomir Zaremba, adwokat z Katowic:

Odpowiadając na pierwsze dwa pytania, sugeruję, aby rozważyć spisanie wzajemnych testamentów. Każde z małżonków sporządzi odrębny testament, w którego treści powoła do całości spadku drugiego współmałżonka.

W takiej sytuacji - po śmierci jednego z małżonków - drugi odziedziczy cały majątek. Jednakże na wniosek spadkobierców ustawowych, złożony nie później niż 5 lat po śmierci zstępnego, współmałżonek, który odziedziczył na podstawie testamentu, będzie zobligowany do wypłaty zachowku na rzecz uprawnionych.

Uprawnionymi do zachowku, zgodnie z dyspozycją art. 991 §1 Kodeksu cywilnego, są: zstępni spadkodawcy (dzieci), małżonek (w tym przypadku powołany do całości spadku mocą testamentu), rodzice spadkodawcy, jeśli dożyją otwarcia spadku.

Zachowek stanowi część spadku, która przypadłaby uprawnionemu z tytułu dziedziczenia ustawowego w sytuacji, gdyby spadkodawca nie sporządził testamentu. Część ta wynosi odpowiednio - dla uprawnionego, który jest małoletni lub trwale niezdolny do pracy - dwie trzecie wartości udziału spadkowego wynikającego z dziedziczenia ustawowego; w pozostałych przypadkach - połowa wartości tego udziału.

Wartość zachowku może być wypłacona uprawnionemu w różnej formie - również z uwzględnieniem rozłożenia na raty bądź przekazania na jego rzecz któregoś ze składników majątku, należącego bądź do spadkodawcy, bądź do spadkobiercy - odpowiadającego oczywiście wartości zachowku. Forma rozliczeń zależy głównie od porozumienia, jakie w tej kwestii zawrze uprawniony ze zobowiązanym do wypłaty zachowku.

Porozumienie takie można zawrzeć pomiędzy sobą lub w formie ugody przed sądem właściwym do przeprowadzenia postępowania w przedmiocie zachowku. Sąd zatwierdzi ugodę postanowieniem, jeżeli uzna, że jest ona zgodna z prawem i nie narusza zasad współżycia społecznego.

Jeżeli jednak dzieci - bądź inne osoby uprawnione do zachowku - wbrew woli spadkodawcy postępują uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego, bądź dopuścili się wobec spadkodawcy albo jednej z najbliższych spadkodawcy osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności lub też rażącej obrazy czci, albo w sposób uporczywy nie dopełniają wobec spadkodawcy obowiązków rodzinnych, np. brak opieki - zgodnie z uregulowaniem zawartym w art. 1008 Kodeksu cywilnego - osoby takie mogą zostać wydziedziczone.

Oświadczenie o wydziedziczeniu, zgodnie z art. 1009 k.c., powinno zostać zawarte w testamencie wraz z podaniem przyczyn wydziedziczenia.

Pamiętać należy, że spadkodawca nie może wydziedziczyć uprawnionego do zachowku, jeżeli mu przebaczył. Jeżeli w chwili przebaczenia spadkodawca nie miał zdolności do czynności prawnych, np. był ubezwłasnowolniony całkowicie, przebaczenie jest skuteczne, jeżeli nastąpiło z dostatecznym rozeznaniem, czyli jeżeli można stwierdzić, że spadkodawca znał znaczenie swojego gestu (art. 1010 k.c.).

*Najlepsze życzenia Wielkanocne POWAŻNE, RELIGIJNE, ZABAWNE, SMS
*Szok! Wzięła 500 zł chwilówki, teraz musi spłacić aż 181 tysięcy!
*Zielony jęczmień na odchudzanie? Rewelacyjna dieta na wiosnę, która działa
*Amerykańskie wojsko jedzie w Beskidy i straszy Rosjan [ZDJĘCIA + WIDEO]
*Śląsk Plus - pierwsza rejestracja za darmo. Zobacz nowy interaktywny tygodnik o Śląsku