Zemsta Mariana Banasia. Komendant z Kalisza został odwołany. NIK złożyła 16 doniesień do prokuratury

Program „Praca dla więźniów" zakładał budowę czterdziestu hal do pracy dla więźniów. Pieniądze na realizację projektu przeznaczono ze środków Funduszu Aktywizacji Zawodowej Skazanych oraz Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy. W 2016 roku program "Praca dla więźniów" został zainaugurowany przez Patryka Jakiego, ówczesnego wiceministra sprawiedliwości i był on podawany przez długi czas jako przykład sukcesu.

Tymczasem we wtorek Najwyższa Izba Kontroli opublikowała raport, w którym wykazano szereg nieprawidłowości w finansowaniu inwestycji i remontów realizowanych w ramach programu.

W 27 przypadkach zlecenia zostały przyznane z naruszeniem prawa zamówień publicznych. Łączna kwota wydatkowanych w ten sposób środków ma sięgać 115 mln zł. Z kolei straty, spowodowane zaniżaniem czynszu dzierżawionych hal przemysłowych, mają wynieść nawet 37 mln.

Oprócz tego w raporcie wspomniano o torze przeszkód w Centralnym Ośrodku Szkolenia Służby Więziennej w Kaliszu. Koszt jego zaprojektowania i budowy wyniósł 369 tys. zł. Tymczasem autor zawiadomienia do NIK w tej sprawie twierdzi, że byłby w stanie zrealizować takie przedsięwzięcie po dziewięciokrotnie niższej cenie.

W efekcie ujawnienia tej sprawy, w Ministerstwie Sprawiedliwości zapadła decyzja o odwołaniu komendanta Centralnego Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej w Kaliszu.

Efektem raportu jest 16 zawiadomień NIK do prokuratury o o niedopełnieniu obowiązków przez dyrektorów zakładów karnych i dyrektora generalnego Służby Więziennej. Wiele z nich dotyczy nieprawidłowości w finansowaniu projektu.

Co ciekawe, czynności kontrolne dotyczące realizacji programu "Praca dla więźniów" zostały zakończone w czerwcu i wtedy nie zwracano uwagi na wielką skalę nieprawidłowości. NIK pod dowództwem Mariana Banasia przeanalizowało jednak wyniki kontroli i dopatrzyło się rażących uchybień.

"W związku z wynikami kontroli, NIK sformułowała wnioski o wdrożenie mechanizmów umożliwiających weryfikację wykonawców pod kątem ich zdolności do osobistego zrealizowania udzielanych zamówień oraz stosowania rynkowych stawek czynszu wynajmowanych hal przemysłowych. Ponadto zdaniem NIK należy usprawnić nadzór nad prawidłowym wykorzystaniem środków publicznych przez jednostki organizacyjne Służby Więziennej, w szczególności dotyczących realizacji inwestycji lub remontów finansowanych ze środków Funduszu Aktywizacji Zawodowej Skazanych" - napisano w podsumowaniu raportu.

Patryk Jaki odniósł się do raportu na swoim profilu na Facebooku.

"Oczywiście zarzuty nie dotyczą mnie (bo nie mogą, minister nie zajmuje się inwestycjami w zakładzie karnym x), ale stanę w obronie Służby Więziennej. Jak zwykle jest łatwym chłopcem do bicia" - napisał europoseł PiS.

"Przypominam, że kiedy przychodziłem do ministerstwa więźniów w Polsce pracowało najmniej w Europie. Wprowadziłem dwie ustawy i program, który to zmienił. Co ważne program był tak pomyślany, aby obywatel nie dołożył do tego nawet złotówki. W uproszczeniu założenia programu polegały na tym, że jeżeli firma zgodzi się na długi okres zatrudnić skazanych (których mało kto chce zatrudniać) to SW zbuduje tej firmie halę pod produkcję (najczęściej w zakładach karnych). Środki na budowę hali będą pochodziły z części pensji skazanych, którzy pracują. Więc obywatel i budżet nie dokładali do programu. Ten system zaczął działać. Jak odchodziłem pracowało już prawie 85% skazanych (tych co mogą pracować)" - dodał.

- To nie będzie cios w resort sprawiedliwości - uważa rzecznik Solidarnej Polski Jan Kanthak w Polsat News.

- Jeśli chodzi o „Pracę dla więźniów”, to jest wielki sukces Ministerstwa Sprawiedliwości i Patryka Jakiego. Mówiło się o królu Kazimierzu Wielkim, że zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną. Patryk Jaki zastał Służbę Więzienną i więźniów, którzy nie pracowali, a dzięki działaniom Jakiego w końcu pracują - powiedział.

Więziennictwo to sektor podległy ministrowi sprawiedliwości Zbigniewowi Ziobrze. Na raporcie dot. "Pracy dla więźniów" NIK jednak nie poprzestanie, bo już szykowane są kolejne dwa raporty, które mają zostać opublikowane jeszcze przed świętami Bożego Narodzenia. Raporty dotyczące GetBacku i Krajowej Administracji Skarbowej być może ujrzą światło dzienne już w najbliższym tygodniu, choć nie jest to do końca pewne. Wiadomo jednak, że prawie na pewno odbiłyby się one na wizerunku partii rządzącej.

CZYTAJ TEŻ | Czy PiS ma dobre wyjście ze sprawy Mariana Banasia?

Raport dotyczący GetBacku może ujawnić niedociągnięcia po stronie nadzoru finansowego. Z kolei ten dotyczący Krajowej Administracji Skarbowej może być korzystny dla Mariana Banasia, jeśli wykaże zasługi KAS w uszczelnianiu systemu podatkowego. To właśnie Banaś, w latach 2017-2019 był szefem Krajowej Administracji Skarbowej.

Prace nad dwoma raportami zostały rozpoczęte jeszcze wtedy, gdy szefem NIK-u był Krzysztof Kwiatkowski. Marian Banaś, który zapowiedział, że nie poda się do dymisji (mimo ogromnych nacisków ze strony Prawa i Sprawiedliwości), nie zamierza na razie rozpoczynać nowych kontroli. Najpierw chce doprowadzić do końca kontrole rozpoczęte za czasów Kwiatkowskiego, co jest dobrą informacją dla PiS-u. Nie ma bowiem wątpliwości, że nowe kontrole, inspirowane przez Banasia i dotyczące działalności Prawa i Sprawiedliwości, byłyby dużym problemem dla partii Kaczyńskiego.

Marian Banaś podjął także decyzję, co do wyznaczenia swoich zastępców. W przypadku, gdyby sam Banaś był nieobecny, jego obowiązki jako prezesa NIK-u przejmuje Małgorzata Motylow, zastępczyni Banasia, związana z Najwyższą Izbą Kontroli od 2001 roku.

Jako drugiego w kolejności Marian Banaś wyznaczył wiceprezesa NIK-u Marka Opiołę, a trzeci jest Tadeusz Dziuba, wiceprezes, którego Prawo i Sprawiedliwość wskazywało na następcę Banasia.