Zarząd NBP pisze do marszałka Sejmu. "To próba wywarcia niedozwolonego nacisku"

Zwracając się do marszałka Sejmu członkowie Zarządu NBP nawiązali do pojawiających się w ostatnich tygodniach zapowiedzi obecnej większości sejmowej postawienia profesora Adama Glapińskiego przed Trybunałem Stanu. W liście podkreślono, że stawiane mu zarzuty o nieskuteczną walkę z inflacją oraz skup obligacji Skarbu Państwa w okresie pandemii COVID-19 "nie mają uzasadnienia".

Według członków Zarządu, "działania NBP i jego prezesa w latach 2020-23 były oparte o najlepszą wiedzę ekonomiczną, realizowały interes gospodarczy RP i były zgodne z prawem".

W liście przypomniano, że przyczyną inflacji w naszym kraju były kryzys popandemiczny i agresja Rosji na Ukrainę. Jak podkreślono, zjawisko to wystąpiło w szeregu krajów świata, z większym nasileniem w Europie Środkowo-Wschodniej.

"W odpowiedzi na wzrost inflacji Rada Polityki Pieniężnej podniosła stopy procentowe. Łączna skala podwyżek stopy referencyjnej NBP w okresie od października 2021 r. do września 2022 r. wyniosła 6,65 punktu procentowego i była największa w historii RPP. W okresie od września 2022 r. do sierpnia 2023 r. stopa referencyjna NBP kształtowała się na najwyższym poziomie w okresie obowiązywania celu inflacyjnego NBP na obecnym poziomie (tj. od 2004 r.). Podwyższenie stóp nastąpiło wcześniej i w większej skali niż strefie euro (o 9 miesięcy wcześniej), USA (prawie pół roku wcześniej). W lipcu 2022 r., gdy stopa depozytowa Europejskiego Banku Centralnego (EBC) wynosiła -0,50%, stopa referencyjna NBP wynosiła już 6,50%" – czytamy.

Autorzy listu podkreślili, że podwyższenie stopy referencyjnej przyczyniło się do szybkiego spadku inflacji z 18,4% w lutym br. do 6,6% w październiku br. "W następnych miesiącach ten trend będzie kontynuowany, choć możliwe są miesięczne odchylenia" – dodali.

Dalsza część pisma odnosi się do drugiego zarzutu, a więc skupu aktywów. Zarząd NBP wskazał, że operacje zakupu obligacji emitowanych lub gwarantowanych przez Skarb Państwa od marca 2020 r. do listopada 2021 nastąpiły w reakcji na wybuch pandemii COVID-19 i związane z tym ryzyko silnego i długotrwałego spadku PKB mogącego zagrażać średniookresowej stabilności cen.

Działania te - jak podkreślono - były w pełni zgodne z Konstytucją RP, w myśl której NBP przysługuje wyłączne prawo ustalania i realizowania polityki pieniężnej.

"Krytycy NBP stwierdzają, że skup obligacji naruszał art. 220 ust 2 konstytucji: 'ustawa budżetowa nie może przewidywać pokrywania deficytu budżetowego przez zaciąganie zobowiązania w centralnym banku państwa'. Jest to twierdzenie oczywiście bezpodstawne. Wspomniany przepis jest skierowany do Sejmu uchwalającego budżet państwa, a wynika z praktyki wczesnych lat 90-tych kiedy budżety przewidywały finansowanie określonej części deficytu poprzez dług w banku centralnym. Art. 220 ust 2 nie zakazuje żadnych działań NBP, który jak wspomniano ma wyłączną kompetencję prowadzenia polityki pieniężnej. Co więcej art. 48 pkt 2 ustawy o Narodowym Banku Polskim stwierdza, że NBP 'może sprzedawać i kupować dłużne papiery wartościowe w operacjach otwartego rynku'" – wyjaśniono w liście.

Członkowie Zarządu NBP podkreślili ponadto, że operacje te były przeprowadzone zgodnie z praktyką innych banków centralnych. Jak wskazano, w okresie pandemii skup aktywów przeprowadziło ok. 40 z nich. "Skala skupu aktywów w relacji do PKB była w Polsce znacznie mniejsza niż w gospodarkach rozwiniętych, w tym około 3-krotnie mniejsza niż w USA i strefie euro" – dodano.

W liście przywołano też pozytywne oceny MFW dotyczące zarówno podwyższenia stóp procentowych, jak i skupu obligacji.

Zwracając się do Szymona Hołowni Zarząd poruszył też kwestie "mglistych oskarżeń o podważenie apolityczności sprawowanej funkcji".

"Są one na tyle niekonkretne, że można wnioskować, iż jedynym przewinieniem prezesa NBP jest fakt, że koalicja powstała po 15 października 2023 widziałaby kogo innego na tym stanowisku. Upoważnia to do stwierdzenia, że celem publicznego rozważania możliwości zastosowania procedur, które mają doprowadzić do odwołania urzędującego Prezesa NBP, jest próba wywarcia niedozwolonego nacisku na bank centralny i jego organy, a tym samym naruszenia niezależności Narodowego Banku Polskiego, gwarantowanej normami Konstytucji RP i aktów prawnych Unii Europejskiej" – czytamy.

Kończąc, autorzy listu uznali, że działania NBP w latach 2020-23 uratowały nasz kraj przed zapaścią gospodarczą, a następnie zdusiły inflację będącą, przede wszystkim rezultatem pandemii covid oraz polityki Rosji. "Wobec powyższego, postawienie prezesa NBP przed Trybunałem Stanu byłoby ukaraniem za przykładne wykonanie jego obowiązków" – skonkludowali, prosząc marszałka Sejmu o przekazanie wszystkim członkom Zgromadzenia Narodowego.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Portal i.pl codziennie. Obserwuj i.pl!

lena