Zaharowany jak Polak. Ale tylko co drugi: 16 milionów dorosłych pracuje, a 15 milionów nie. Bierne są zwłaszcza Polki. Chciałyby odpocząć

Pracuje tylko nieco ponad połowa dorosłych Polaków (16 mln), reszta jest albo na emeryturze (9,5 mln), albo nie uczy się i nie szuka pracy (5 mln), albo tkwi – często od lat - na bezrobociu (0,7 mln) - wynika z danych GUS. Inaczej niż w innych krajach UE, mimo świetnej koniunktury gospodarczej, liczba biernych zawodowo w Polsce rośnie.

Powody są dwa: starzenie się społeczeństwa i malejąca motywacja do pracy. Na początku tego stulecia na 100 krakowian w wieku produkcyjnym (18-64 lat dla mężczyzn i 18-59 dla kobiet) przypadało 40 w wieku przed- lub poprodukcyjnym, przy czym dzieci było więcej niż emerytów, co zapewniało gospodarce świeżą krew. W pierwszym kwartale 2019 r. na 100 „produkcyjnych” krakowian przypadało już 68 „nieprodukcyjnych”, a to za sprawą szybko rosnącej populacji seniorów. W przypadku kobiet relacje szokują: na 100 „produkcyjnych” przypadają 83 „nieprodukcyjne”, a w ciągu kilkunastu lat ma być statystycznie 100 na 100.

W rzeczywistości będzie dużo gorzej, bo aż jedna trzecia krakowianek (i prawie 20 proc. krakowian) w wieku produkcyjnym nie pracuje i nie zamierza podjąć pracy. W efekcie na 100 zatrudnionych przypadać może 120, 130, a nawet 150 niepracujących. Ci pierwsi będą musieli płacić coraz większe daniny na rzecz drugich. To już się zresztą dzieje.

Bierność zawodowa jest ściśle związana z poziomem wykształcenia: pracuje prawie 90 proc. kobiet po studiach i tylko połowa po zawodówce lub szkole średniej. Widać także wpływ programu 500 plus: w rodzinach nie pobierających tego zasiłku aktywnych zawodowo jest ok. 82 proc. kobiet, a w pobierających - 57 proc. Jeszcze więcej zawodowo biernych mieszka z dala od metropolii, zwłaszcza na wschodzie i południu Małopolski. Trudno tam o opiekę nad dziećmi, a zarobki są zdecydowanie mniej konkurencyjne wobec zasiłków. Poza tym sporo ludzi wciąż pracuje na czarno, czego nie wychwytują rejestry. Wreszcie - wielu statystycznie biernych, nie mogąc liczyć na wsparcie państwa i samorządu, haruje w domu, wspierając bliskich.

W liczącej 3,4 mln mieszkańców, w tym 2,65 mln dorosłych, Małopolsce pracuje tylko 1,4 mln osób - o prawie 3 proc. mniej niż rok temu.

W pierwszym kwartale na 1000 osób pracujących przypadało w Małopolsce 876 biernych zawodowo i bezrobotnych – czytamy w komunikacie krakowskiego Urzędu Statystycznego. Pracujących nie przybywa, szybko rośnie natomiast populacja emerytów, więc w perspektywie kilkunastu lat relacja wyniesie 1000 do 1000. Oznacza to większe obciążenia pracujących: będą musieli ze swoich podatków i składek utrzymać coraz bardziej rozbudowany system świadczeń i zasiłków.

Według Eurostatu, który bierze pod uwagę populację w wieku 20-64 lat, w Polsce pracuje mniej niż 60 proc. kobiet i ok. 77 proc. mężczyzn potencjalnie nadających sie do roboty. Dla porównania w Czechach i na Słowacji jest to odpowiednio 70 i 85 proc., w Niemczech 75 i 85 proc., a w krajach skandynawskich grubo ponad 80 proc. dla obu płci. W bogatej Szwajcarii pracuje zawodowo ponad 80 proc. kobiet i 90 proc. mężczyzn!

- Gdyby Polacy byli równie aktywni zawodowo jak Skandynawowie czy Niemcy, nasza gospodarka nie potrzebowałaby imigrantów – mówi Krzysztof Inglot z Personnel Service.

We wszystkich krajach europejskich, nie tylko w Polsce, z powodu utrzymującej się przez dziesięciolecia niskiej dzietności kobiet, przy jednoczesnym zwiększeniu średniej długości życia, maleje liczba osób w wieku produkcyjnym, a rośnie odsetek emerytów. W efekcie przybywa osób pobierających świadczenia, a ubywa tych, którzy na bieżąco finansują te wydatki (polski budżet państwa, ani ZUS nie mają skarbców z gotówką, przeciwnie – stale są pod kreską i zadłużają się).

By zapobiec zawaleniu się swych systemów emerytalnych i finansowych kraje Europy starają się zachęcić do pracy zawodowej jak najwięcej osób, które były dotąd bierne, zwłaszcza kobiet i seniorów. Raport Komisji Europejskiej „Europa w maju 2019 r.” dowodzi, że większość państw robi to skutecznie. W ciągu pięciu lat aktywność zawodowa Europejczyków wzrosła: pracuje rekordowe 73 proc. populacji w wieku 20-64 lat.

Tymczasem sztandarowe działania PiS – obniżenie wieku emerytalnego i program 500 plus – dają efekt odwrotny: z rynku pracy znikło ponad pół miliona osób po sześćdziesiątce oraz młodych kobiet. Mimo najniższego w dziejach bezrobocia oraz ponad 600 tys. legalnie zatrudnionych cudzoziemców, ogólna liczba pracujących nie rośnie, a w pierwszym kwartale 2019 r. – zmalała. Powiększa się populacja biernych.

W liczącej już ponad 9,5 mln ludzi grupie emerytów - jest aż półtora miliona osób poniżej 60. roku życia, w tym czterdziestokilkuletnich, oraz 1,5 mln kobiet w wieku 60-64 lat, w tym wiele takich, które bez problemu mogłyby nadal pracować, ale po obniżeniu wieku emerytalnego przez PiS w większości zdecydowały się przejść pod skrzydła ZUS lub KRUS.

Z badania CBOS wynika, że „gdyby mężczyzna zarabiał wystarczająco dużo, by utrzymać rodzinę na odpowiednim poziomie, aż 42 proc. Polek zrezygnowałoby z pracy”. Deklarują to zwłaszcza kobiety słabiej wykształcone, ze wsi i miasteczek. Tłumaczą, że w ich wypadku „równouprawnienie” polega na tym, że do wszystkich obowiązków domowych, jak gotowanie, sprzątanie, zakupy, opieka nad dziećmi oraz - coraz częściej - rodzicami/teściami, doszła praca zawodowa, nierzadko wyczerpująca, z uciążliwymi dojazdami, niskopłatna. Nic dziwnego, że przy pierwszej okazji chciałyby ją rzucić i trochę odpocząć. Choć „odpoczynek” oznacza i tak, wymienioną wyżej, domową harówkę. Plus, ewentualnie, dorabianie w szarej strefie – która na wschodzie i południu Małopolski ma się nadal świetnie.

Marcin Lipka, główny analityk Cinkciarz.pl, zwraca uwagę, że niższą od naszej aktywność zawodową osób bez wyższego wykształcenia ma w całej Europie tylko Grecja. Wszystkie kraje sąsiednie biją nas na głowę. I to się nie zmieni, jeśli na polskiej prowincji nie pojawią się darmowe żłobki i przedszkola, a zarazem domy opieki wraz całym systemem wsparcia dla seniorów. Oraz jeśli nie będzie środków na dostosowanie zawodówek do potrzeb pracodawców i szkolenia służące zmianie kwalifikacji. Przede wszystkim jednak z dala od metropolii musi się pojawić więcej pracy płatnej na poziomie konkurencyjnym do zasiłków.

WIDEO: Karta czy gotówka? Co zabrać na wakacje

Źródło: Dzień Dobry TVN/x-news