Wypadek przy pracy. Kto odpowiada za wypadek w pracy. Komu przysługuje odszkodowanie? Co jeśli do wypadku w pracy doszło z winy pracownika?

Małgorzata Stempinska
Małgorzata Stempinska
Okoliczności i przyczyny wypadku ustala powołany przez pracodawcę zespół powypadkowy
Okoliczności i przyczyny wypadku ustala powołany przez pracodawcę zespół powypadkowy 123RF
Przepisy nakładają na pracodawcę szczególne obowiązki w kwestii zgłaszania wypadków przy pracy i reagowania na nie. Jeśli do wypadku doszło z winy pracownika, nie należy mu się odszkodowanie. Nie dotyczy to wypadków śmiertelnych.

Wypadek w pracy to nagłe zdarzenie mające miejsce podczas wykonywania obowiązków służbowych wywołane z przyczyn niezależnych od pracownika (przyczyny zewnętrzne), powodujące uraz, a w wyniku tego uszczerbek na zdrowiu lub śmierć. Pracownik, który doznał wypadku w pracy albo świadkowie tego zdarzenia, powinni niezwłocznie o tym fakcie powiadomić pracodawcę. Pracodawca ma obowiązek udzielenia pomocy poszkodowanemu, zabezpieczenia miejsca zdarzenia i powołania zespołu powypadkowego, który ustali okoliczności związane z wypadkiem.

Jak zgłosić wypadek przy pracy

Pracodawca musi też niezwłocznie zawiadomić właściwego okręgowego inspektora pracy i prokuratora o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz o każdym innym wypadku przy pracy, który wywołał wymienione skutki, mającym związek z pracą, jeśli może być uznany za wypadek przy pracy.

Warto przeczytać:

Śmiertelny wypadek przy pracy zostaje uznawany, gdy śmierć pracownika nastąpiła w czasie 6 miesięcy od daty wypadku. Ciężki wypadek przy pracy jest kwalifikowany jeśli na skutek wypadku pracownik doznał ciężkiego urazu takiego jak, np. utrata wzorku lub słuchu, uszkodzenia ciała, choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, rozstrój zdrowia, trwała choroba psychiczna, trwała lub częściowa niezdolność do pracy w zawodzie, trwałe, istotne zniekształcenie lub zeszpecenie ciała. Natomiast za zbiorowy wypadek przy pracy uważa się taki, któremu uległy co najmniej dwie osoby.

Wypadek przy pracy - protokół

Okoliczności i przyczyny wypadku ustala powołany przez pracodawcę zespół powypadkowy. To właśnie on sporządza protokół, który jest podstawą do ustalenia świadczeń dla pracownika lub jego rodziny. Protokół musi powstać nie później niż w ciągu 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku. Zespół powypadkowy jest zobowiązany zapoznać poszkodowanego z treścią protokołu powypadkowego przed jego zatwierdzeniem przez pracodawcę.

Warto przeczytać:

Poszkodowany może zgłosić uwagi i zastrzeżenia do ustaleń zawartych w protokole powypadkowym. Zatwierdzony dokument pracodawca niezwłocznie dostarcza poszkodowanemu pracownikowi, a w razie wypadku śmiertelnego - członkom rodziny zmarłego pracownika. Protokół powypadkowy dotyczący wypadków śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych szef niezwłocznie dostarcza właściwemu inspektorowi pracy. Na pracodawcy ciąży też obowiązek prowadzenia rejestru wypadków przy pracy.

Co zrobić w sytuacji gdy pracodawca uchyla się od sporządzenia dokumentacji wypadkowej?

- Gdy zakład pracy nie dopełnia tego obowiązku, należy zgłosić sprawę Państwowej Inspekcji Pracy. A jeżeli PIP nie wyegzekwuje protokołu od zakładu pracy, można również wystąpić z wnioskiem o odszkodowanie do ZUS i po otrzymaniu decyzji odmownej skierować sprawę do Sądu Rejonowego Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, który rozstrzygnie sprawę wyrokiem - mówi Dorota Wielkanowska, ekspert z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Wypadek przy pracy - L4

Pracownikowi, który doznał uszczerbku na zdrowiu na skutek wypadku przy pracy, należy się zasiłek chorobowy za czas przebywania na zwolnieniu lekarskim. Chorobowe wynosi 100 proc. podstawy wymiaru wynagrodzenia. Zasiłek jest wypłacany maksymalnie przez 182 dni, czyli sześć miesięcy. Gdy po tym czasie chory nadal nie jest w stanie podjąć pracy zawodowej, a dalsze leczenie lub rehabilitacja rokują odzyskanie zdolności do pracy, przysługuje mu świadczenie rehabilitacyjne, również w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru. Może je pobierać przez dwanaście miesięcy.

Warto przeczytać:

Gdy pracownik po wypadku nie będzie w stanie wrócić do pracy, otrzyma rentę z tytułu niezdolności do pracy. Natomiast gdy w jego przypadku orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie spowodowaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową należy mu się renta szkoleniowa.

Wypadek przy pracy - wynagrodzenie

Może się zdarzyć, że na skutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu po wypadku przy pracy szef obniżył pracownikowi jego wynagrodzenie. W tej sytuacji musi mu wypłacić tzw. zasiłek wyrównawczy. Jednym słowem, pracownik nie może zarabiać mniej niż przed wypadkiem.

Wypadek przy pracy - kto płaci?

Od pierwszego dnia zwolnienia lekarskiego, które pracownik otrzymał w związku z wypadkiem w pracy, zasiłek chorobowy i świadczenie rehabilitacyjne są finansowane z ubezpieczenia wypadkowego. Oznacza to, że wypłaca je Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Wypadek przy pracy - odszkodowanie

Poszkodowanemu pracownikowi, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, należy się także jednorazowe odszkodowanie. Wypłaca je Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Jego wysokość jest różna i zmienia się na przestrzeni lat. Obecne stawki obowiązują od 1 kwietnia 2019 do 31 marca 2020 roku. Zatem za 1 proc. uszczerbku na zdrowiu obecnie należy się 917 zł.

Warto przeczytać:

Odszkodowanie należy się nie tylko etatowcom. Gwarantem uzyskania pieniędzy nie jest umowa o pracę, a składka wypadkowa, która jest odprowadzana również z innych tytułów ubezpieczeń np. umowy zlecenia, prowadzenia działalności gospodarczej, pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności, odbywania stażu na podstawie skierowania z Powiatowego Urzędu Pracy.

Z wnioskiem o odszkodowanie można wystąpić po całkowitym zakończeniu leczenia i rehabilitacji. Jeżeli zaś leczenie jest długotrwałe, wniosek można złożyć, gdy został zakończony podstawowy cykl leczenia.

Wypadek przy pracy - inne świadczenia

Są również świadczenia należne poszkodowanemu pracownikowi, które wynikają z kodeksu pracy. Wypłaca je pracodawca. To odprawa rentowa lub emerytalna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Jest wypłacana tylko raz w czasie całego zatrudnienia, np. w przypadku gdy pracownik otrzymał taką odprawę z powodu przejścia na rentę, a następnie ponownie podjął pracę i w tej pracy osiągnął wiek emerytalny nie nabywa już prawa do odprawy emerytalnej.

Wypadek śmiertelny w pracy – co się należy?

Gdy wypadek okaże się śmiertelny - odszkodowanie dostaną członkowie jego rodziny. Wtedy również przysługiwać im będzie renta rodzinna wypłacana przez ZUS.

Jest też odprawa pośmiertna. Dostają ją uprawnieni członkowie rodziny pracownika w razie jego śmierci w czasie trwania stosunku pracy lub w czasie pobierania po jego rozwiązaniu zasiłku z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby. Odprawa pośmiertna wypłacana jest małżonkowi, innym członkom rodziny spełniającym warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Warto przeczytać:

Wysokość odprawy uzależniona jest od okresu zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy i wynosi:

  • jednomiesięczne wynagrodzenie przy zatrudnieniu krótszym niż 10 lat,
  • trzymiesięcznego wynagrodzenia przy zatrudnieniu od 10 lat do 15 lat,
  • sześciomiesięcznego wynagrodzenia przy zatrudnieniu co najmniej 15 lat.

Co ważne, pracownik, który uległ wypadkowi w pracy, może otrzymać również świadczenie z tytułu dobrowolnego ubezpieczenia NNW (od następstwa nieszczęśliwych wypadków). Stanie się tak pod warunkiem, że wykupił odpowiednią polisę. W tym zakresie może ubezpieczyć się w ramach grupowego ubezpieczenia w zakładzie pracy lub ubezpieczenia wykupionego indywidualnie.

Wypadek w pracy z winy pracownika

Odszkodowanie za wypadek w pracy jest wypłacane zazwyczaj ze składek, które pracodawca odprowadzał do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jeśli do wypadku doszło z winy pracownika, a zdarzenie było wynikiem złamania przez niego przepisów o ochronie życia i zdrowia, to nie otrzyma on odszkodowania. Zwłaszcza, gdy wypadek spowodowano umyślnie lub w wyniku rażącego niedbalstwa. Nie dotyczy to jednak wypadków śmiertelnych.

- W tym określonym przypadku wina pracownika jest bez znaczenia i rodzina nie będzie pozbawiona świadczeń wypadkowych - zaznacza Dorota Wielkanowska.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Niedziele handlowe mogą wrócić w 2024 roku

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na i.pl Portal i.pl