8. Konstantynopolitańczykówna
Słowo Konstantypolitańczykówna (czyli córka Konstantynopolitańczyka) to słowo lubiane przez Polaków z dwóch powodów. Po pierwsze ze względu na polskie głoski trudno je wymówić obcokrajowcom. Ponadto jest to jedno z najdłuższych słów w naszym języku.
9. Dziękuję
Dziękuję pochodzi od bezokolicznika dziękować, oznacza ‘wyrażać wdzięczność, składać podziękowanie’.
Dziękować to stare zapożyczenie o znaczeniu religijnym. Pochodzi z okresu chrystianizacji Czech (900-950 r.), ze stwniem. dankôn. Słowo zostało przekazane do polszczyzny w trakcie misji ewangelizacyjnych. W języku czeskim dziękować to děkovat.
Żyć to znaczy dziękować za słoneczny blask i miłość, za ciepło i czułość, których jest tak wiele w ludziach i rzeczach
Phil Bosmans
10. Zółć
Żółć to rzeczownik mający dwa znaczenia. Pierwsze z nich odnosi się do biologii: ‘sok trawienny wytwarzany przez komórki gruczołowe wątroby zwierząt kręgowych i człowieka’. Drugie jest przenośne: ‘gorycz, gniew, irytacja, złość’.
Słowo w obecnej formie występuje w polszczyźnie od XV w. Pochodzi jeszcze z czasów prasłowiańskich (psł. *zlčƄ)
Nie utyje, kto żółcią żyje.
Aleksander Fredro
Dzieła, tom XI
11. Rodzina
Rodzina to słowo kryjące wiele znaczeń. Nazywa kilka zjawisk. Przede wszystkim to: ‘małżonkowie i ich dzieci; także: inne osoby związane pokrewieństwem, powinowactwem; krewni, powinowaci’. Przez rodzinę rozumiemy także ‘ród’ oraz ‘jednostkę nadrzędną w stosunku do rodzaju’ lub ‘grupę pierwiastków o zbliżonych właściwościach’.
Słowo pochodzi od psł. *rodina, co oznaczało ‘pokrewieństwo, spokrewnione osoby, członkowie tego samego rodu’.
Aby poznać się z najdalszą rodziną, wystarczy się wzbogacić
Julian Tuwim
