Walka z bólem ma stać się obowiązkiem lekarzy i szpitali

Nowe przepisy przygotowane przez Ministerstwo Zdrowia mają być narzędziem, które zapewni pacjentom leczenie bez cierpienia. Dotychczas prawo do świadczeń z zakresu łagodzenia bólu przysługiwało wyłącznie umierających chorym. Jesienią zostali nim objęci także pozostali, a w resorcie trwały intensywne prace nad kształtem standardów organizacji leczenia bólu. Projekt rozporządzenia w tej sprawie jest już gotowy i trafił do konsultacji. Dokument zakłada, że poradnie i szpitale będą mieć obowiązek określenia natężenia cierpienia, dobrania terapii i kontrolowania jej skuteczności.

– Jako Polskie Towarzystwo Badania Bólu zabiegaliśmy o wprowadzenie standardów takiego leczenia od dawna. Liczymy, że nowe przepisy spowodują, że ból przestanie być traktowany w kategoriach nieodłącznego elementu towarzyszącego chorobie. Ból to nie tylko dyskomfort emocjonalny. Nieleczony prowadzi do bezsenności, powoduje stany lękowe czy depresję – tłumaczy dr n med. Jarosław Woroń, farmakolog kliniczny z Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego i członek PTBB.

Z szacunków ekspertów wynika, że z powodu bólu przewlekłego cierpi 27 proc. dorosłych Polaków. W grupie seniorów powyżej 65. roku życia odsetek ten wynosi aż 55 proc. Zgodnie z wytycznymi zaproponowanymi przez resort po zmianach cierpienie chorego ma być łagodzone na każdym szczeblu opieki medycznej. Lekarz w przychodni czy szpitalu będzie miał za zadanie przeprowadzić badanie pod tym kątem oraz założyć choremu specjalną „Karty Oceny Nasilenia Bólu”, która trafi do kartoteki pacjenta.

W dokumencie znalazły się pytania dotyczące m.in. natężenia bólu na dziesięciostopniowej skali, jego rodzaju, lokalizacji i wpływu na jakość życia. Obowiązkiem medyka będzie nie tylko dobranie odpowiedniego leczenia, ale także kontrolowanie jego skuteczności. Siła cierpienia ma być monitorowana w szpitalach co najmniej trzy razy na dobę, a ból będzie łagodzony także w karetkach.

– Korzystając ze wszystkich znanych nam metod i preparatów, jesteśmy w stanie skutecznie pomóc ponad 90 proc. cierpiących pacjentów. Tymczasem wielu z nich nie może liczyć na odpowiednią terapię i sięga po coraz większe dawki łatwo dostępnych, popularnych środków przeciwbólowych, które nie tylko nie przynoszą ulgi, ale mogą powodować także szereg bardzo groźnych skutków ubocznych. Nowe standardy postępowania powinny to zmienić – wskazuje dr Woroń.

Zdaniem Wojciecha Wiśniewskiego z Fundacji Onkologicznej Osób Młodych Alivia, przepisy przygotowane przez resort to jednak dopiero pierwszy krok w walce o zapewnienie chorym terapii bólu. – Pytanie, na ile będą one realizowane. Karta żywienia w szpitalach nie zapewniła wysokiej jakości posiłków dla chorych, co dobitnie pokazał ostatni raport Najwyższej Izby Kontroli – komentuje Wiśniewski. I dodaje, że chorzy często trafiają na specjalistów, którym brakuje wiedzy o leczeniu bólu, a zajęcia z tego zakresu warto byłoby włączyć do programów nauczania przyszłych lekarzy.