W samo południe – historia wokół jednego plakatu autorstwa Tomasza Sarneckiego

Jest rok 1989. W niedzielę 4 czerwca mają się odbyć pierwsze po II wojnie światowej wybory, w których opozycja może wystawić swoich kandydatów. Częściowo wolne wybory do sejmu oraz całkowicie wolne do nowo utworzonego senatu. Ich wyniki będą miały decydujący wpływ na upadek systemu komunistycznego w Polsce.

Tomasz Sarnecki, wówczas 23-letni student grafiki na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, postanawia stworzyć plakat, który zmobilizuje elektorat „Solidarności”. Podobieństwo sytuacji dostrzega w głośnym amerykańskim westernie W samo południe. W ten oto sposób na plakat zachęcający do głosowania na kandydatów polskiej opozycji trafia wizerunek Gary’ego Coopera, który wcielił się w tym filmie w postać osamotnionego szeryfa stającego do walki z bandą kryminalistów – obrońcę wolności. Aby przesłanie było jednoznaczne, młody grafik zarówno w tle, jak i nad odznaką szeryfa umieszcza logo „Solidarności”, w dłoni ukazanej postaci – kartkę ze słowem „wybory”, a u dołu plakatu napis: „W samo południe 4 czerwca 1989”. Początkowo, w obawie przed reakcją władz, pracy Sarneckiego nikt nie chce wydrukować. Jest postrzegana jako zbyt odważna. Ostatecznie, między innymi dzięki opozycjoniście Henrykowi Wujcowi, zostaje wydrukowana za granicą. Plakaty docierają do Warszawy 3 czerwca wieczorem. Następnego dnia można je zobaczyć w centrum stolicy i w miejskich autobusach. Cała Polska poznaje je, dzięki dokonanemu w kraju dodrukowi, dopiero przed drugą turą wyborów.

Dziś plakat Tomasza Sarneckiego jest symbolem tamtych wyborów i najbardziej rozpoznawalną pracą powstałą na potrzeby Komitetu Wyborczego „Solidarność”. W roku 1999 Victoria & Albert Museum w Londynie uznało go za jeden ze stu najważniejszych plakatów XX wieku.

Jako preludium do obchodów 4 czerwca, 31 maja 2019 r. o g. 12.00, Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej (oddział Muzeum Niepodległości) zaprasza na otwarcie wystawy poświęconej plakatowi i jego twórcy. Udział w spotkaniu zapowiedzieli Monika Sarnecka, żona zmarłego w minionym roku artysty, oraz Ludwika i Henryk Wujcowie.
Na wystawie zobaczymy m.in. Oryginalny plakat, Odręczny wpis z podziękowaniami dla Artysty od wnuczki aktora, zdjęcie ślubne Sarneckich, dyplom ukończenia uczelni Tomasza Sarneckiego z 4 czerwca, zdjęcie dziadków Artysty będące drugą inspiracją do stworzenia plakatu.