Ustawa metropolitalna dla Pomorza przyjęta przez senackie komisje. Pozytywna opinia Ministerstwa Rozwoju

Projekt ustawy do Senatu trafił 7.02.2020 r. Jego wnioskodawcą jest senator Koalicji Obywatelskiej Ryszard Świlski – wcześniej wicemarszałek województwa pomorskiego. Pod projektem podpisali się wszyscy pomorscy senatorowie:

• Bogdan Borusewicz,
• Kazimierz Kleina,
• Stanisław Lamczyk,
• Leszek Czarnobaj,
• Sławomir Rybicki.

W czwartek, 30.07.2020 r. podczas wspólnego posiedzenia senackich komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej odbyło się pierwsze czytanie projektu ustawy.

– Kiedy mówimy o samorządzie na Pomorzu, nie sposób nie mówić o tendencji, która była na początku, która była związana z jednolitym prowadzeniem różnych działań prowadzonych przez różne samorządy – mówił senator Ryszard Świlski, opowiadając o współpracy między samorządami na różnych poziomach od wczesnych lat 90.

– Te zdarzenia, które miały miejsce, to budowanie wspólnego rynku pracy, sieci transportowej, jak Szybka Kolej Miejska i Pomorska Kolej Metropolitalna[b/].

– W 2015 roku pewien element stał się faktem, podjęto [b]strategię obszaru do 2030 roku. Podjęto też strategię transportu i mobilności do 2030 roku oraz strategię zintegrowanych inwestycji terytorialnych – wyliczał.

Dodał, że ustawa może pomóc we wprowadzeniu wspólnego biletu, który od wielu lat jest „bolączką” mieszkańców regionu. Mówił, że projekt ustawy spełnia podobne kryteria co procedowany niedawno w Senacie projekt ustawy o metropolii łódzkiej.

Na miejscu obecni byli pomorscy samorządowcy:

• Aleksandra Dulkiewicz, rezydent Gdańska i prezes Rady Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot,
• Mieczysław Gołuński – burmistrz Kartuz,
• Mirosław Chyła – burmistrz Pelplina,
• Magdalena Kołodziejczak – wójt Pruszcza Gdańskiego.

Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska

– Z zazdrością obserwujemy, jak działa pilotaż, już od prawie trzech lat, metropolii na Śląsku – mówiła w Senacie prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz. – Jesteśmy w kontakcie z kolegami i koleżankami ze Śląska. Różnica między nami a Śląskiem polega na tym, że oni mają do tego narzędzia, a my tych narzędzi nie mamy.

– Ale mimo to wiele ekspertyz mówi, że jesteśmy metropolią de facto, teraz chcemy być metropolią de iure.

– W naszym obszarze metropolitalnym Władysławowo, liczące 15 tys. mieszkańców, otrzymało w budżecie unijnym 2014-2020 862 zł na głowę, drugie miejsce zajmują Kartuzy, trzecie Stegna, czwarte Gdynia i piąte Gdańsk. Nie wypieram się roli służebnej stolicy województwa wobec mniejszych gmin obszaru. Żeby tę rolę pełnić potrzebujemy narzędzi prawnych, które ta ustawa daje – dodała.

Magdalena Kołodziejczak, wójt gminy Pruszcz Gdański

Magdalena Kołodziejczak zwróciła uwagę, że do powstałego w 2011 roku stowarzyszenia metropolitalnego dołączyło już ok. 60 samorządów pomorskich. Jako przykład dobrej współpracy pomiędzy samorządami podała Szkołę Metropolitalną w Kowalach, która została zbudowana ze środków miasta Gdańsk oraz gmin Kolbudy i Pruszcz Gdański.

– Tak jak na początku wydawało nam się, że to zadanie będzie bardzo proste, to choć finansowo daliśmy radę, to formalna strona obsłużenia tej inwestycji była nieprawdopodobnie skomplikowana. Upatrujemy nadzieję, że powołanie metropolii pomoże nam uniknąć szeregu problemów prawnych – mówiła Magdalena Kołodziejczak, wójt gminy Pruszcz Gdański.

Dodała, że ważne jest stworzenie zintegrowanego systemu komunikacji publicznej, co ułatwi dostęp mieszkańców mniejszych gmin do kultury czy edukacji.

Mieczysław Gołuński, burmistrz Kartuz

Burmistrz Kartuz Mieczysław Gołuński mówił, że jego gmina leżąca ok. 30 km od Trójmiasta, będąc otoczona lasami i jeziorami, ma trudne warunki do rozwoju przemysłu. Życie gospodarcze mieszkańców gminy musi być w dużej mierze skoncentrowane w Trójmieście.

– Nie mamy szansy na rozwój przemysłu, więc jesteśmy integralnie związani z Trójmiastem, tam musimy załatwiać nasze bytowe sprawy – mówił Mieczysław Gołuński. – Dobrym przykładem jest Pomorska Kolej Metropolitalna wybudowana przez Urząd Marszałkowski, którą po latach przywrócono do Kartuz. Linia kolejowa już w godzinach szczytu nie jest w stanie obsłużyć podróżnych. Nie ma możliwości jej rozbudowy przy udziale tylko samorządów.

– Metropolia to szansa dla nas. To budowa wspólnych korytarzy, dróg, które przybliżają nas do Trójmiasta.

– Małe samorządy same sobie z tym nie poradzą, stąd nasza determinacja – dodał.

Mirosław Chyła, burmistrz Pelplina

Głos zabrał także burmistrz Pelplina.

– Jestem przedstawicielem jednej z piękniejszych gmin na Pomorzu. Czynnik komunikacyjny to problem, z którym mierzą się prowincjalne samorządy. Chodzi o wyludnienie. Jeśli my nie stworzymy dla mieszkańców, którzy zdecydowali się mieszkać w Pelplinie, na peryferiach, metropolii, takich warunków do życia jak w Trójmieście, oni nas opuszczą.

– Szansą jest metropolia. To jest dobry, sprawdzony model, który funkcjonuje w Europie – mówił Mirosław Chyła.

Przedstawiciel Ministerstwa Rozwoju poinformował, że resort pozytywnie zaopiniował projekt ustawy.

– Dla mnie państwa głosy były niezwykle istotne – mówił senator Krzysztof Kwiatkowski, przewodniczący Komisji Ustawodawczej i członek Komisji Samorządu. – Nie zapomnę, jak dyskutowaliśmy przy sprawie łódzkiej metropolii.

– Projekty metropolitalne służą przede wszystkim nie dużym miastom. Gdańsk, Sopot i Gdynia sobie radzą, ale metropolia ma służyć mieszkańcom mniejszych gmin. Śląsko-zagłębiowska metropolia jest tego najlepszym przykładem. W ciągu trzech lat zwiększyła swój budżet trzykrotnie. Nie dlatego, że dostawała więcej pieniędzy z budżetu państwa, bo one są prawie dokładnie na tym samym poziomie. Tylko dlatego, że związek metropolitalny działa tak dobrze, że to sami samorządowcy podejmowali decyzje o zwiększaniu budżetu związku głównie poprzez wykupywanie dodatkowych usług komunikacyjnych.

– Ja też byłem samorządowcem. Czy wielu mieszkańców Trójmiasta wyjeżdża do Pelplina? Pewnie w weekendy tak, ale w tygodniu jest większy ruch z małych miejscowości do dużych – dodał senator.

Projekt ustawy został przyjęty głosami 24 senatorów z obu komisji (2 wstrzymało się od głosu, nikt nie głosował przeciw). Dokument został skierowany do dalszych prac. We wrześniu ustawa trafi na plenarne posiedzenie Senatu.

Jak twierdzą pomorscy samorządowcy, przyjęcie ustawy zapewni naszemu obszarowi stałą pulę środków na realizację projektów o charakterze metropolitalnym. 5 proc. z podatku PIT, zasilające dotąd budżet państwa, przeznaczonych zostanie na poprawę jakości życia mieszkańców metropolii.

Ustawa metropolitalna ma być niezbędnym narzędziem do formalizacji istniejącej współpracy, w służbie dla blisko 1 600 000 mieszkańców naszego regionu. Metropolia umocowana prawnie to lepsza integracja i koordynacja działań zmierzających do wzmacniania konkurencyjnej pozycji i dynamicznego rozwoju Trójmiasta oraz okalających go miast i gmin wiejskich. Z zachowaniem zasad zrównoważonego rozwoju i z dbałością o spójność planowania przestrzennego na różnych poziomach zarządzania.