Urlop na żądanie. Kiedy pracodawca może odrzucić wniosek? Czy wolno wziąć kilka dni pod rząd?

Urlop na żądanie może wziąć pracownik posiadający prawo do urlopu wypoczynkowego. W skali roku osobie zatrudnionej na podstawie o pracę przysługują 4 dni takiego urlopu. Nawet, jeżeli w danym roku kalendarzowym pracownik był zatrudniony w kilku różnych firmach, łącznie może on wykorzystać maksymalnie 4 dni urlopu na żądanie.

Prawo do tzw. urlopu na żądanie przysługuje w przypadku nagłych, nieprzewidzianych zdarzeń. Pracownik może starać się o taki urlop z powodu czynników niezależnych od niego. Nic nie stoi również na przeszkodzi, aby wziąć kilka dni urlopu na żądanie pod rząd. Przykładowo, pracownik, któremu uciekł samolot, może poprosić o kilka dni wolnych, aby wrócić następnym, dogodnym połączeniem.

Warto wiedzieć, że prawo do urlopu nabywa się po jednym miesiącu pracy. Urlopu na żądanie nie wolno post factum, natomiast pracownik ma prawo poprosić o taki urlop w dniu rozpoczęcia urlopu. Jednak prośbę o urlop na żądanie trzeba wystosować przed domniemanym momentem rozpoczęcia pracy. Jeżeli więc chodzisz do pracy na 9,00, musisz przed tą godzinę skontaktować się z przełożonym.

Szukasz pracy? Sprawdź aktualne oferty>>> lub pobierz aplikację Gratki

Przepisy dają dużą dowolność w kwestii wnioskowania o urlop na żądanie. Prośbę o dzień wolny można wystosować w formie maila, SMS-a, telefonicznie lub przez inny kanał komunikacji. Zaleca się jednak stosować formę pisemną. Może być ona przydatna w sytuacji spornej, kiedy to po stronie pracownika spoczywa ciężar udowodnienia, że przełożony przystał na nieobecność pracownika.

Warto pamiętać o tym, że prawo do urlopu na żądanie nie przysługuje ze względu na okoliczności, które nie nastąpiły nagle, np. z powodu ślubu. Przykładowo, etatowiec, który planuje wyjechać na wesele, nie powinien wnioskować o urlop na żądanie, ale na urlop wypoczynkowy lub urlop okolicznościowy, w zależności od stopnia pokrewieństwa z panną młodą czy panem młodym. W przypadku urlopu wypoczynkowego szef może odmówić dnia wolnego.

Warto wiedzieć, że pracodawca ma obowiązek, z pewnymi wyjątkami, zaakceptować prośbę o urlop na żądanie. Jeżeli nie zgodzi się na wolne z powodu nagłego, nieprzewidzianego zdarzenia, grozi mu kara pieniężna. Mimo to istnieją pewne nieliczne sytuacje, w których przełożony może odmówić przyznania urlopu.

Urlop na żądanie nie przysługuje pracownikowi, który wykorzystał już cały przysługujący mu urlop wypoczynkowy. Podobnie, prawo do urlopu na żądanie traci się z chwilą wykorzystania czterech dni takiego urlopu w danym roku kalendarzowym. O tego typu urlop nie ma sensu wnioskować w pierwszym miesiącu pracy. Nie jest on również wyjściem w sytuacji, kiedy pracownik po prostu chce mieć wolne. Wówczas należy złożyć wniosek o urlop wypoczynkowy.

Etatowcy zapominają o jeszcze innej okoliczności, która może pokrzyżować im plany. Pracownik może starać się o urlop na żądanie ze względu na ważną dla niego przyczynę, ale równie dobrze pracodawca może nie przyznać wolnego z uwagi na nieprzewidzianą, ważną sytuację lub z powodu ryzyka, że zakład pracy zostanie narażony na utratę dobra lub mienia. Jeżeli pracodawca skorzysta ze swojego prawa do odmówienia urlopu na żądanie, pracownik ma obowiązek dostosować się do jego decyzji.

Chcesz szybko znaleźć pracę? Zobacz oferty pracy na stronie lub w aplikacji Gratki

W sezonie letnim w firmach często brakuje pracowników ze względu na urlopy. Jeżeli nieobecność danej osoby miałaby doprowadzić do utraty ciągłości pracy w przedsiębiorstwie, pracodawca może nie zgodzić się na wolne. Brak kadry to dobre uzasadnienie takiej decyzji. Podobnie, szef ma prawo poprosić pracownika o przyjście do pracy w związku ze zwiększoną zachorowalnością personelu, np. podczas epidemii grypy.

Pracodawca ma prawo odmówić przyznania urlopu na żądanie, jeżeli:

• pracownik wykorzystał już wszystkie przysługujące mu dni urlopu wypoczynkowego
• pracownik wykorzystał już 4 dni urlopu na żądanie w danym roku kalendarzowym
• pracownik nie nabył prawa do urlopu
• pracownik chce wziąć urlop na żądanie z powodu zdarzenia, które nie jest nagłe i nieprzewidziane
• ważna dla zakładu pracy, nieprzewidziana sytuacja przemawia za tym, żeby odmówić urlopu
• zagrożone jest dobro lub mienie pracodawcy, czyli przyznanie urlopu nie jest w interesie firmy

Nie wolno zrezygnować z przyjścia do pracy, jeżeli prośba o urlop na żądanie pozostała bez odpowiedzi. Samo wysłanie wiadomości do szefa nie upoważnia do skorzystania z dnia wolnego, a milczenie pracodawcy nie jest równoznaczne z zatwierdzeniem wniosku przez przełożonego. Absencja w pracy bez zgody na urlop może zostać zinterpretowana jako naruszenie obowiązków pracownika.

Jeżeli nie stawisz się w pracy bez zgody na urlop, możesz mieć kłopoty - pracodawca ma prawo uznać twój dzień wolny za nieusprawiedliwioną nieobecność. Stanowi to podstawę do upomnienia pracownika. W najgorszej sytuacji przełożony dojdzie do wniosku, że byłeś na bezpłatnym urlopie lub nałoży ciebie karę porządkową.

Osoba z umową o pracę ma prawo do czterech dni urlopu na żądanie w ciągu roku. Każdy dzień wziętego przez pracownika urlopu na żądanie zmniejsza dostępny wymiar urlopu wypoczynkowego o jeden dzień. Jeżeli natomiast weźmiesz urlop z powodu choroby, będziesz przebywać na zwolnieniu lekarskim i pobierać zasiłek chorobowy lub świadczenie rehabilitacyjne, wymiar twojego urlopu wypoczynkowego pozostanie bez zmian. Urlopami, które nie wpływają na wymiar urlopu wypoczynkowego, są:

• urlop macierzyński
• urlop rodzicielski
• urlop zdrowotny

Urlop na żądanie, podobnie jak urlop wypoczynkowy, jest urlopem płatnym. Za okres przebywania na takim urlopie przysługuje pełne wynagrodzenie za pracę. Jednak w sytuacji, gdy weźmiesz wolne mimo braku zgody przełożonego, urlop może być bezpłatny.

Niewykorzystane dni urlopu na żądanie nie przechodzą na następny rok kalendarzowy. W ciągu jednego roku kalendarzowego można wziąć maksymalnie 4 dni urlopu na żądanie. Nawet, jeżeli pracownik nie skorzysta z urlopu na żądanie w danym roku kalendarzowym, to nowy rok rozpocznie z pełnym 4 dni urlopu na żądanie.