Upał w pracy. 6 praw, które przysługują pracownikom

Dostęp do wody zdatnej do picia

Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy mówi o tym, że pracownicy muszą mieć zapewniony dostęp do wody zdatnej do picia. Ujście wody ma znajdować się nie dalej niż 75 m od stanowisk pracy, a czerpanie wody musi odbywać się z zaworów czerpalnych.

Dostęp do zimnych napojów

Podczas upałów pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom bezpłatny, stały dostęp do zimnych napojów wzbogaconych o odpowiednie sole mineralne i witaminy. Wynika to stąd, że pracownicy wykonują swoje zadania w warunkach szczególnie uciążliwych. Pracownikom biurowym zimne napoje przysługują, kiedy temperatura przekracza 28 st. C, a pracownikom fizycznym – przy temperaturze powyżej 25 st. C. Zimne napoje powinny być dostępne w ciągu całej zmiany, w takiej ilości, aby zaspokoić potrzeby pracowników.

Sprawdź aktualne oferty pracy

Dostęp do wody do mycia

Pracownicy fizyczni wykonujący pracę na otwartej przestrzeni powinni mieć zagwarantowany dostęp do wody przeznaczonych do celów higienicznych, np. do mycia. Źródło takiej wody musi znajdować się w promieniu 75 m od miejsca pracy. Na jedną osobę przysługuje 90 litrów wody dziennie.

Prawo do przerwania pracy z powodu upału

Chociaż pracodawca nie ma obowiązku zwolnienia podwładnego z pracy ze względu na wysoką temperaturę, pracownik może przerwać pracę z własnej inicjatywy. Zgodnie z Kodeksem pracy ma prawo to zrobić, jeżeli kontynuowanie pracy mogłoby zagrażać jego zdrowiu lub życiu albo zdrowiu lub życiu jego współpracowników. Pracownik ma także praco opuścić stanowisko pracy, kiedy warunki pracy nie spełniają wymogów BHP. W sytuacji, która wymaga przerwania pracy ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia, po oddaleniu się ze stanowiska pracy należy niezwłocznie poinformować o tym przełożonego. W takim wypadku osoba pracująca nie poniesie konsekwencji finansowych.

Uwaga!

Artykuł 210 §1 kodeksu pracy mówi wyraźnie: „W razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego.”

Ochrona przed słońcem

Polskie przepisy nie nakładają na pracodawców obowiązku instalowania klimatyzacji czy wentylacji, jeżeli jednak pracodawca zdecyduje się na takie rozwiązanie, powinien przynajmniej raz na pół roku dokonywać przeglądu zamontowanych w firmie urządzeń klimatyzacyjnych i wentylacyjnych, sprawdzać ich stan oraz dokonywać prac konserwatorskich. Pomieszczenia, w których wykonywana jest praca oraz stanowiska pracy powinny być chronione przed nadmiernym nasłonecznieniem i niekontrolowaną emisją ciepła wskutek promieniowania. Aby zabezpieczyć okna czy świetliki przed nadmiernym nasłonecznieniem, pracodawca może zamontować rolety lub żaluzje.

Ochrona młodocianych przed pracą w upale

W pomieszczeniach, w których temperatura przekracza 30 st. C., a wilgotność względna powietrza – 65 proc., obowiązuje zakaz pracy pracowników młodocianych.

Porównaj najlepsze oferty pracy

Krótsze godziny pracy w upał

W polskich aktach prawnych nie ma zbyt wielu zapisów na temat upałów, ale można spróbować wyegzekwować od szefa dodatkowe przywileje na okoliczność upału. Taką możliwość przewiduje art. 18 Kodeku pracy. Dobrym pomysłem na poprawę komfortu pracownika w upał są dodatkowe przerwy w pracy, tzw. przerwy regeneracyjne. Inne rozwiązanie stanowi wcześniejsze odprawienie pracownika do domu. Jeżeli osoba zatrudniona może wykonywać pracę zdalnie, warto zaproponować jej pracę z miejsca zamieszkania.

- Mimo że Kodeks pracy nie przewiduje innych przywilejów dla osób pracujących podczas upałów, nie oznacza to, że pracodawcy nie mogą z własnej inicjatywy lub na wniosek pracowników zastosować różnych udogodnień. Dobrym pomysłem jest na przykład wprowadzenie dłuższych lub częstszych przerw czy skrócenie czasu pracy – mówi Natalia Bogdan, prezes zarządu Jobhouse. – Pamiętajmy, że tylko zadowolony pracownik może pracować efektywnie. Warto zapytać swój zespół, czego potrzebuje, jak możemy pomóc naszym pracownikom, by w ten upalny czas pracowali w komfortowych dla siebie warunkach. Może się okazać, że wprowadzenie małych zmian sprawi, że zespół będzie zadowolony i efektywny – dodaje.

Grzywna za naruszenie przepisów

Każdy pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikowi bezpieczne warunki pracy zgodne z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP). Przykładowo, jeżeli pracodawca nie udostępni swoim pracownikom w upał zimnych napojów, grozi mu kara grzywny. Zgodnie z art. 283 § 1 K.p., takie zaniechanie jest traktowane jako wykroczenie. W zależności od rodzaju wykroczenia, przedsiębiorca może mieć do zapłaty od 1000 zł do 30 000 złotych.

Ochrona pracowników wykonujących prace o charakterze niebezpiecznym

Pracownicy wykonujący prace o charakterze niebezpiecznym w czasie upałów powinni szczególnie zwracać uwagę na swoje samopoczucie i stan psychofizyczny. Należy pamiętać o nakryciu głowy i piciu dużej ilości płynów. Jeżeli pracownikowi wykonującemu pracę w wysokiej temperaturze stanie się coś w trakcie upału, na pracodawcy spoczywa obowiązek udowodnienia, że zapewnił pracownikowi odpowiednie warunki pracy.

Do prac szczególnie niebezpiecznych zalicza się:

• roboty budowlane
• roboty rozbiórkowe
• roboty remontowe i montażowe prowadzone bez zatrzymania ruchu zakładu pracy lub jego części
• prace w zbiornikach, kanałach, wnętrzach urządzeń technicznych oraz w innych niebezpiecznych przestrzeniach zamkniętych
• prace przy użyciu materiałów niebezpiecznych
• prace na wysokości

Zobacz najlepsze oferty pracy

Na co zwrócić uwagę w trakcie upałów?

Praca w wysokiej temperaturze bez uzupełniania odpowiedniej ilości płynów może prowadzić do odwodnienia organizmu i utraty elektrolitów, a to grozi udarem cieplnym. Jego objawy następują szybko, a w skrajnych przypadkach kończą się utratą przytomności.

Objawy udaru cieplnego to:

• wyczerpanie
• dezorientacja
• uczucie gorąca
• zaczerwienienie i suchość skóry
• uczucie pragnienia
• szum w uszach i skroniach
• mroczki przed oczami
• zawroty i ból głowy
• nudności i wymioty
• podwyższona temperatura ciała, nawet powyżej 40 st. C.
• utrata przytomności

W razie podejrzenia udaru cieplnego należy jak najszybciej wezwać pogotowie, a następnie – udzielić pierwszej pomocy.

W przypadku udaru cieplnego postępuj w ten sposób:

• umieść poszkodowanego w pozycji półsiedzącej w zaciemnionym, chłodnym miejscu.
• zrób zimne okłady na głowę i kark (nie używaj lodu, aby nie wywołać szoku termicznego)
• podaj napoje chłodzące (nie mogą to być używki: kawa, herbata, ani alkohol)
• okładaj ciało zwilżonymi, chłodnymi ręcznikami