Umowa zlecenia 2020. Ile wynoszą składki od umowy zlecenia, wypowiedzenie, co z urlopem w przypadku umowy zlecenia?

Umowa zlecenia podlega pod przepisy Kodeksu cywilnego, a nie – jak jest to w przypadku umowy o pracę – pod Kodeks pracy. W związku z tym, kto pracuje na podstawie umowy zlecenia, nie jest typowym pracownikiem, więc nie jest chroniony w taki sam sposób, w jaki byłby będąc zatrudnionym na etacie. Osoby pracującej na umowę zlecenie nie obowiązuje zatem, m.in. 8-godzinny dzień pracy.

Umowa zlecenia jest zawierana pomiędzy dwiema stronami, tj. zleceniodawcą (firma zlecająca wykonanie konkretnego zadania, a więc zlecenia) oraz zleceniobiorcą, czyli firmą lub osobą, która podejmuje się realizacji powierzonego zadania w określonym terminie i za określone wynagrodzenie.

W przypadku osoby pracującej na umowę zlecenie nie obowiązuje okres wypowiedzenia.To znaczy: zleceniobiorca może dowiedzieć się od swojego szefostwa, że z dnia na dzień zostaje zwolniony, a i szef może od swojego podwładnego usłyszeć, że ten właśnie przestaje u niego pracować. W art. 746 Kodeksu cywilnego jest podane, że „dający zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie (...)”, natomiast dalej: „przyjmujący zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie (...)”.

Gdy jednak strony dobrowolnie zawarły w umowie, że obowiązuje okres wypowiedzenia i podały długość tego okresu (choćby tydzień lub miesiąc), muszą respektować ten zapis.

Strony muszą się jednak rozliczyć przed rozwiązaniem umowy zlecenia. Jeżeli pracujący na zlecenie miał wydatki związane z realizacją zadania, to zleceniodawca powinien je pokryć, płacąc również za dotychczas wykonaną pracę. Gdy z kolei zleceniobiorca rzuca pracę bez podania konkretnej przyczyny, wówczas jest on odpowiedzialny za ewentualne powstałe szkody wynikające z niewykonania zlecenia.

Przygotowując wypowiedzenie umowy zlecenia, wystarczy napisać np. „Zgodnie z warunkami umowy zlecenia, zawartej dn. (…) i w oparciu o przepisy Kodeksu cywilnego, wypowiadam powyższą umowę z powodu (...)”.

Od umowy zlecenia nalicza się i odprowadza składki na ubezpieczenia społeczne do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Nie każdy, kto pracuje na umowę zlecenie ma odprowadzane jednakowe składki. Wszystko zależy od tego, kim jest osoba, wykonująca zlecenie.

Gdy na umowę zlecenia zatrudniona jest osoba, która nie pracuje w żadnym innym miejscu, to ma odprowadzane składki na ubezpieczenie: emerytalne, rentowe, zdrowotne oraz dobrowolnie chorobowe. Jest ponadto objęta ubezpieczeniem wypadkowym, jeżeli wykonuje swoją pracę w firmie, tzn. siedzibie zleceniodawcy, a jeśli nie przychodzi do firmy, tylko np. wykonuje zlecenie u siebie, to już ubezpieczenie wypadkowe jej nie obejmuje.

Jeśli pracownik zatrudniony na etat po zakończeniu swojej standardowej pracy, wykonuje dodatkowe zadania w tej samej firmie w ramach umowy zlecenie, to w takim przypadku ma opłacane składki na wszelkie ubezpieczenia społeczne.

Gdy ktoś pracuje na etacie w jednym przedsiębiorstwie (i zarabia przynajmniej minimalną krajową), natomiast w drugiej firmie wykonuje zlecenie, to od tej umowy zlecenia ma opłacaną składkę na ubezpieczenie zdrowotne, z kolei składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe są dobrowolne, opcjonalnym jest również ubezpieczenie wypadkowe, a na ubezpieczenie chorobowe nie ma co liczyć.

Jeśli zleceniobiorcą jest emeryt lub rencista, to ma on od zlecenia opłacane obowiązkowo wszystkie składki, z wyjątkiem ubezpieczenia chorobowego, które jest dobrowolne. Tutaj także jest istotne, czy emeryt-zleceniobiorca bądź rencista-zleceniobiorca pracują w siedzibie zleceniodawcy. Jeśli tak, to mają oni też odprowadzaną składkę na ubezpieczenie wypadkowe.

W sytuacji, gdy młody człowiek, który jeszcze się uczy lub studiuje, podejmuje pracę na umowę zlecenie, to od takiej umowy nie są odprowadzane żadne składki i nie ma wpływu na to rodzaj szkoły, tryb nauki (dzienny, wieczorowy lub zaoczny) oraz to, czy szkoła lub uczelnia są publiczne, czy też niepubliczne.

Wysokości składek od umów zlecenia nie jest identyczna. Przykładowo: wysokość składki na ubezpieczenie emerytalne wynosi obecnie 19,52 procent podstawy wymiaru, na ubezpieczenie rentowe – 8 proc., zdrowotne – 9 proc. Składka na ubezpieczenie wypadkowe jest z kolei różna, zależy choćby od tzw. kategorii ryzyka pracy.

Kiedy osoba zatrudniona na umowę zlecenie zachoruje, nie zawsze może liczyć na płatne chorobowe. Wszystko zależy od tego, czy zleceniobiorca jest objęty ubezpieczeniem chorobowym.

Student lub uczeń do 26 lat nie mają opłacanego ubezpieczenia chorobowego od umowy zlecenia, ale już osoba wykonująca u tego samego pracodawcy drugą pracę na podstawie umowy zlecenia, składkę na chorobowe ma już opłacaną i ma też płatne L4.

Osoba nie mająca innej pracy, jak jedynie tą na umowę zlecenie i podobnie emeryt oraz rencista mogą korzystać z płatnego chorobowego, o ile zlecenie wykonują w firmie (siedzibie zleceniodawcy). W innym przypadku chorobowe im się nie należy.

Jedynie pracownikom zatrudnionym na umowę o pracę należy się pełnopłatny urlop wypoczynkowy. Osoba, wykonująca zlecenie nie ma zagwarantowanego prawa do otrzymywania wynagrodzenia, kiedy udaje się na urlop. To w myśl zasady: „nie pracujesz, nie zarabiasz”.

W umowie pomiędzy zleceniodawcą a zleceniobiorcą może natomiast znaleźć się zapis dotyczący odpłatności za czas niewykonywania zlecenia. To oznacza, iż wykonawca zlecenia ma pewnego rodzaju urlop i za ten swoisty przestój szef mu płaci. Co ważne: nie jest warunkiem, że zleceniobiorca za czas swojego urlopu otrzyma taką samą kwotę, jak za okres wykonywania pracy. Może to być swoista rekompensata, ale w niższej kwocie niż gdyby pracował nad zleceniem.

Osoby, wykonujące pracę na umowę zlecenie mają zagwarantowaną przepisami stawkę minimalną - jest to stawka godzinowa. Wynosi ona obecnie 17 zł brutto na godzinę.

Uwaga! W umowie zlecenia kwota wynagrodzenia nie musi być podana w rozliczeniu godzinowym. Może zostać wskazana kwota brutto w skali miesiąca, przy czym ta kwota, podzielona przez liczbę przepracowanych godzin, nie może być niższa niż wyżej wspomniana stawka minimalna wynikająca z umowy zlecenia. W innym wypadku dochodzi do łamania prawa.

Przykład: Kowalski pracuje na umowę zlecenie. W ciągu miesiąca nad zleceniem pracował 80 godzin. Podpisał z szefem umowę na kwotę 1100 zł brutto. Okazuje się, że jest to niezgodne z przepisami, ponieważ dzieląc tę kwotę przez wspomniane 80 godzin, wychodzi 13,75 zł brutto za każdą przepracowaną godzinę, natomiast stawka godzinowa nie może być niższa niż ustawowe minimum. Tym samym umowa powinna opiewać na kwotę się przynajmniej 1176 zł brutto.

Prawo nie chroni przyszłych matek wykonujących pracę na umowę zlecenie. Ciężarna może zostać zatem zwolniona w każdej chwili, a jej przełożony nie poniesie w związku z tym żadnych konsekwencji. Co więcej, umowa zlecenia, która kończy się, gdy kobieta jest w ciąży, nie musi zostać jej automatycznie przedłużona do dnia porodu.

W celu ustalenia wysokości emerytury bierze się pod uwagę wszystkie okresy opłacania składki emerytalnej, zatem także od umowy zlecenia. Inaczej rzecz ma się w sytuacji obliczania stażu pracy: okres zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia nie jest wliczany do stażu pracy.

Od października 2019 roku obowiązuje nowa stawka podatku. Nowa, bo obniżona z 18 proc. do 17 proc. Tym samym w kieszeni zostanie więcej.

Przykład: Nowak pracuje na umowę zlecenie. W miesiącu przepracowuje 100 godzin i dostaje pensję w wysokości 1470 zł brutto. Do końca września, uwzględniając jeszcze 18-procentowy podatek, Nowak otrzymywał na rękę 1100,08 zł miesięcznie, natomiast gdy podatek obniżono do 17 proc., Nowak zarabia 1111,08 zł netto.

Gdy zleceniobiorca wykonał pracę, wystawia rachunek swojemu przełożonemu. Równie dobrze to szef po odebraniu i zaakceptowaniu wykonanego zlecenia, może przygotować taki rachunek i wręczyć zleceniobiorcy do podpisu. Rachunek do umowy zlecenia musi zawierać następujące elementy:

• nr umowy i datę jej zawarcia,
• dane stron, czyli zleceniobiorcy i zleceniodawcy,
• wysokość brutto wynagrodzenia,
• składkę ZUS płatną przez zleceniobiorcę,
• koszty uzyskania przychodu (wynoszą one 20 proc. lub w przypadku praw autorskich – 50 proc.),
• zaliczkę na podatek dochodowy,
• kwotę netto do wypłaty.

Na rachunku do umowy zlecenia muszą ponadto znajdować się własnoręczne podpisy obu stron.

Kto pracuje na umowę zlecenie nie może liczyć na świadectwo pracy. Świadectwo pracy przysługuje bowiem jedynie pracownikom zatrudnionym na umowę o pracę. Zleceniobiorca może natomiast otrzymać od szefa po zakończeniu współpracy pewnego rodzaju zaświadczenie. Będzie ono stanowiło potwierdzenie, że pracownik wykonywał w danej firmie pracę na zlecenie w określonym czasie.

Nie ma jednego obowiązującego wzoru umowy zlecenia. Strony wspólnie ustalają w jaki sposób zapisy umowy powinny zostać sformułowane. Jednak w każdej umowie zleceniu (sporządzonej w dwóch jednakowych egzemplarzach, po jednym dla każdej strony) muszą znaleźć się obowiązkowo takie informacje, jak:

• data i miejsce (miejscowość) zawarcia umowy zlecenia,
• dane stron, czyli zleceniodawcy oraz zleceniobiorcy,
• zapis dotyczący tego, iż zleceniodawca zleca wykonanie zadania, zaś zleceniobiorca zobowiązuje się wykonać to zadanie w określonym terminie,
• zapis odnośnie tego, że za wykonane zlecenie, po zaakceptowaniu wyniku tejże pracy, zleceniodawca wypłaci zleceniodawcy wynagrodzenie w określonej kwocie na podstawie dołączonego rachunku,
• adnotacja, że w sprawach nie uregulowanych tą umową, zastosowanie mają przepisy Kodeksu cywilnego, a sądem właściwym do rozpatrywania sporów, wynikłych z niniejszej umowy jest sąd według miejsca zamieszkania zleceniobiorcy (lub zleceniodawcy).