Uchodźcy z Ukrainy - czy mogą się starać o mieszkania komunalne?

Napływ uchodźców z Ukrainy zaatakowanej przez Rosję okazał się dla polskich miast wyzwaniem nie tylko logistycznym czy zdrowotnym, ale także mieszkaniowym. Osoby przyjeżdżające do Polski ze wschodu próbują szukać lokali na wolnym rynku. W Warszawie i Krakowie liczba dostępnych do wynajęcia mieszkań zmalała w szybkim tempie i jest to widoczne zwłaszcza w przypadku lokali do wynajęcia w przedziale 2500 zł - 3000 zł miesięcznie. Do samej tylko Warszawy w krótkim czasie napłynęło ponad 200 000 osób.

Jeżeli przybysze będą relokowani do mniejszych miast, w których większą rolę odgrywa wynajem mieszkań komunalnych. Posiadanie ukraińskiego obywatelstwa nie wyklucza korzystania z mieszkaniowej pomocy w Polsce, która obejmuje:

• mieszkania komunalne,
• mieszkania socjalne,
• dodatki mieszkaniowe.

Obowiązujące przepisy pozwalają na wynajem mieszkań komunalnych i socjalnych osobom nieposiadającym polskiego obywatelstwa.

- Ograniczeń dotyczących narodowości najemcy nie przewiduje ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. 2001 nr 71 poz. 733) - komentuje Magdalena Markiewicz, ekspert portalu NieruchomosciSzybko.pl.

Wspomniana ustawa precyzuje, że zadaniem gminy jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych osób o niskich dochodach. Nie muszą być to koniecznie Polacy, a uchwały gmin określające zasady najmu mieszkań komunalnych i socjalnych nie powinny wskazywać innych kryteriów zawarcia umowy niż te dotyczące aktualnej sytuacji lokalowej wnioskodawcy oraz jego dochodów.

- Taką interpretację przepisów potwierdzają sądy administracyjne - dodaje Magdalena Markiewicz, ekspert portalu NieruchomosciSzybko.pl.

Kwestie dodatku mieszkaniowego jako pomoc dla uchodźcy z Ukrainy precyzuje ustawa z 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz.U. 2001 nr 71 poz. 734). Nie znajdziemy tam przepisów, które wykluczałyby uchodźców z Ukrainy.

- Zgodnie z aktualnymi przepisami, taka osoba może otrzymać dodatek mieszkaniowy na identycznych zasadach, jak polski obywatel - wyjaśnia Markiewicz, NieruchomosciSzybko.pl.

Wnioskodawca najpierw musi posiadać jednak jakieś lokum. Oprócz własności lokalu/domu chodzi również o najem, podnajem i użyczenie nieruchomości mieszkaniowej, a także spółdzielcze prawa do mieszkania (lokatorskie oraz własnościowe). Dodatek mieszkaniowy przysługuje także osobom zajmującym lokal mieszkalny bez tytułu prawnego i oczekującym na przysługujący im lokal zamienny albo lokal socjalny.

- Według danych GUS, przeciętna wartość opisywanego dodatku wynosiła w 2020 r. około 225 zł miesięcznie - podaje Magdalena Markiewicz, ekspert portalu NieruchomosciSzybko.pl.

Dane Głównego Urzędu Statystycznego na temat gospodarki mieszkaniowej i komunalnej wyjaśniają również, dlaczego w praktyce uchodźcy z Ukrainy mogą długo czekać na mieszkanie komunalne. GUS podaje, że pod koniec 2020 r. na gminne lokum czekało aż 136 156 gospodarstw domowych z całego kraju. Sytuacja dotycząca mieszkań gminnych nie przedstawia się dobrze nawet jeśli pomniejszymy podaną liczbę o 74 859 gospodarstw potrzebujących lokalu socjalnego o niższym standardzie.

- Niestety, w wielu miastach kolejka po mieszkanie komunalne, a nawet socjalne jest kilkuletnia - zaznacza Magdalena Markiewicz

Pod koniec stycznia bieżącego roku mogliśmy się na przykład dowiedzieć, że w kolejce po mieszkanie komunalne czeka około 2000 stołecznych rodzin i osób samotnych. Tymczasem według informacji GUS, pod koniec 2020 roku sama Warszawa miała 10 167 mieszkaniowych pustostanów. W skali całego kraju pustostany stanowią około 7 proc. - 8 proc. mieszkań komunalnych. Te lokale nie zawsze jednak nadają się do zamieszkania ze względu na swój zły stan techniczny.

Źródło: Magdalena Markiewicz, ekspert portalu NieruchomosciSzybko.pl