Napisy lub bannery o treści "Tęsknię za Tobą, Żydzie" od paru lat pojawiają się w różnych częściach Polski, w miejscach związanych z historią Żydów: w Warszawie, Krakowie, Chełmie, Łodzi, czy w Węgrowie. Jak tłumaczy inicjator akcji, Rafał Betlejewski, ma to na nowo oswoić słowo "Żyd" kojarzone ostatnimi czasy pejoratywnie, głównie za sprawą antysemickich haseł.
22 kwietnia 2020 r. wieczorem performer namalował napis "Tęsknię za Tobą, Żydzie" na murze częściowo ogradzającym zabytkowy cmentarz żydowski w Tykocinie. Policja uznała, że dopuścił się wykroczenia. Sprawca umieścił go w miejscu publicznym, nieprzeznaczonym do tego celu i bez zgody zarządzającego tym miejscem (art. 63a Kodeksu wykroczeń). Za to groziła kara ograniczenia wolności lub grzywna. Do sądu trafił wniosek o ukaranie mężczyzny. Na początku stycznia br. wyrokiem nakazowym obwiniony został ukarany 800-złotową grzywną i obciążony kosztami sądowymi w wysokości 150 zł.
Czytaj też: Ruszył proces członków ONR ws. antysemickich haseł podczas rocznicowych obchodów w Białymstoku
Rafał Betlejewski zaskarżył tę decyzję. W efekcie 8 czerwca sprawa trafiła na wokandę Sądu Rejonowego w Białymstoku. Obwiniony nie stawił się na rozprawie. Ponieważ został prawidłowo powiadomiony o terminie i nie usprawiedliwił swojej nieobecności, sędzia zdecydował o rozpoczęciu procesu.
Jak wynika z akt sprawy, Betlejewski nie zaprzecza, że to on jest autorem malunku, ale formalnie do winy się nie przyznał. Uważa, że jego zachowanie nie stanowiło wykroczenia, gdyż nie było szkodliwe społecznie. Powołał się przy tym na orzeczenie Sądu Najwyższego. Ten w styczniu br. uwzględnił kasację Rzecznika Praw Obywatelskich (Adama Bodnara) dotyczącą innej podobnej sprawy Betlejewskiego i go uniewinnił. Chodziło wówczas o banner z napisem "Tęsknię za Tobą, Żydzie" rozwieszonym na rynku w Węgrowie. Tamtejszy sąd ukarał performera grzywną 400 zł i 110 zł kosztów postępowania, ale decyzji SN grzywnę zwrócono.
Białostocki sąd uwzględnił argumenty SN i Rafała Betlejewskiego. Po błyskawicznym procesie, we wtorek oczyścił mężczyznę od zarzutu.
- Zawsze jest pytanie, gdzie jest granica pewnego performansu, pewnego wyrażenia swoich przekonań, uzewnętrznienia ich dla innych osób. Odpowiedź na to pytanie zależy od kontekstu, czasu i miejsca zdarzenia, oddźwięku społecznego takiego zachowania, całokształtu okoliczności. Oceniając motywację pana obwinionego uważam, że czyn, którego się dopuścił, nie zawiera znamion społecznej szkodliwości - uzasadniał orzeczenie sędzia Andrzej Kochanowski.
Sąd przyznał, że choć zachowanie Rafała Betlejewskiego nie zostało zakwalifikowane jako zniszczenie mienia, usunięcie napisu z ogrodzenia kosztowało 300 zł, i musiał za to zapłacić zarządca cmentarza. Sędzia podkreślił, że ten ostatni może się domagać zwrotu kosztów na drodze postępowania cywilnego i ma na to duże szanse.
Zobacz także: Otworzyły puszkę Pandory. Przywracają pamięć o Żydach
- Podstawowym celem pana obwinionego nie było zniszczenie mienia, tylko wyrażenie pewnych opinii. Na skutek uzewnętrznienia swoich poglądów, mimo wszystko spowodował pewien uszczerbek materialny. Uważam, że czasami taki koszt warto ponieść po to, aby zapewnić to, co gwarantuje nam Konstytucja, mianowicie wolność słowa - powiedział sędzia, ale zaraz dodał: - Nie oznacza to oczywiście przyzwolenia dla innych osób na umieszczanie w dowolnym miejscu dowolnego napisu.
Wyrok nie jest prawomocny.
Wskaźnik Bogactwa Narodów, wiemy gdzie jest Polska
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
