Odwrócona hipoteka

Seniorzy w Polsce, chcący wykorzystać komercyjnie własność nieruchomości mogą liczyć tylko na rentę dożywotnią – produkt finansowy obarczony dużym ryzykiem. Odwrócony kredyt hipoteczny to prawo z wadą więc nie działa. Ma to się wkrótce zmienić za sprawą zmian w kodeksie cywilnym, które szykowane są w Ministerstwie Sprawiedliwości. Dokładnie chodzi o art. 388 kodeksu cywilnego, który ma chronić najsłabszych obywateli m.in. przed wyłudzeniami.

Najlepiej z opłacaniem rachunków „domowych” radzą sobie seniorzy, choć ich emerytury są jednymi z najniższych w Europie. Spłata zobowiązań jest dla nich kwestią honorową. Problem w tym, że mimo waloryzacji emerytur czy trzynastek w budżetach domowych seniorów coraz częściej pojawia się deficyt.

W Stanach Zjednoczonych (na mocy zarządzenia nazywanego Plain Writing Act, pochodzącego z 2010 roku) wszystkie pisma, które wychodzą z urzędów federalnych do obywateli muszą być napisane zrozumiałym językiem. Obywatel, który otrzyma pismo urzędowe i uzna, że czegoś nie rozumie – może pozwać państwo za to, że go niedoinformowało. A w Polsce?

Wciąż nie ma dobrej ustawy o dożywotnich świadczeniach w zamian za oddanie mieszkania. Osoby starsze są zainteresowane odwróconą hipoteką, ale boją się, że zostaną oszukane.

Przygotowany przez rząd projekt ustawy o rencie dożywotniej, po szerokich konsultacjach powinien przekształcić się w prawo, które zagwarantuje seniorom w pełni bezpieczne korzystanie z tzw. hipoteki odwróconej. To szansa na wsparcie głodowych często emerytur potencjałem finansowym zamrożonym w posiadanych przez seniorów mieszkaniach i domach.

Z danych Ministerstwa Sprawiedliwości wynika, że od 2008 do końca 2017 roku zawarto w Polsce 75 tys. umów o dożywocie dotyczących nieruchomości. Aż 55 tys. z nich dotyczyło nieruchomości nierolniczych. Poza umowami o dożywocie funkcjonują w kraju prywatne umowy pożyczek pod zastaw nieruchomości oraz umowy renty, w ramach których przechodzi do przeniesienia prawa własności do nieruchomości. Problem w tym, że umowę o dożywocie może dziś zawrzeć każdy, a to zwiększa skalę nadużyć. Gdyby rynek hipoteki odwróconej był uregulowany, wszystkie tego typu umowy mogłyby być zawierane w ramach profesjonalnej usługi finansowej. Jak jest teraz?

Luty przynosi dobre wieści co do emerytur. Ci, którzy je pobierają dostaną najwyższą w ostatnich latach prawie 3-procentową waloryzację. Najmłodsi, którzy o emerytury zaczną się na serio martwić za lat kilkanaście lub później - dostali zapowiedź wsparcia w postaci pracowniczych planów kapitałowych. Ale gdy na te dobre nowiny spojrzeć chłodnym okiem, okaże się, że to co najwyżej listki figowe, które nie są w stanie przesłonić prawdy: polski emeryt teraz - i długo w przyszłości - jest biedny!

Przyjęta z wielkim szumem medialnym ustawa o odwróconym kredycie hipotecznym okazała się niewypałem. Mija kolejny rok, a na zaoferowanie takiego produktu nie zdecydował się żaden bank. Czy wypali druga próba podejścia do uruchomienia kapitału drzemiącego w majątku seniorów - ustawowe uregulowanie prywatnej renty dożywotniej?

Polski rynek – w porównaniu z zagranicą – jest jeszcze mały, ale problemy, na które chce odpowiadać są podobne. Celem jest poprawa jakości życia seniorów, odgórne uregulowanie rynku i wypracowanie norm branżowych gwarantujących bezpieczeństwo.

Przez prawie dwa lata żaden bank nie zdecydował się na zaoferowanie klientom odwróconego kredytu hipotecznego – ustawa o tym produkcie zawiera więc martwe przepisy. Zainteresowani korzystają z funduszy hipotecznych, narażając się na wyłudzenia i oszustwa, bo instytucje oferujące taki produkt nie są objęte żadną kontrolą i nadzorem finansowym.

Rząd wespół z polskim parlamentem stworzył najprawdopodobniej martwe prawo, które zamiast zagwarantować emerytom dodatkowe środki na życie, w praktyce okaże się iluzją. Z przeprowadzonego przez Agencję Informacyjną Polskapresse w miesiąc po wejściu w życie przepisów ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym sondażu jednoznacznie wynika, że banki nie mają ochoty wprowadzać takiego produktu do oferty.

W życie weszła właśnie ustawa, regulująca zasady działania odwróconych hipotek. To szansa na spory zastrzyk gotówki obok często niskiej emerytury czy renty, a te w naszym regionie pobiera aż 450 tysięcy osób na 2,3 mln mieszkańców. Eksperci oceniają, że odwrócone hipoteki to dobry pomysł, ale seniorzy na razie nie garną się do nowej propozycji .

Rząd pracuje nad projektami dla seniorów - odwróconej hipoteki oraz renty dożywotniej. Czym różnią się te dwie propozycje?

Cykl Twoje Finanse - abc finansów osobistych. Odcinek 17.: Odwrócona hipoteka i renta dożywotnia

Po kilku latach prac powstał projekt ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym. Na rozwiązanie czekają posiadacze mieszkań.

Już ponad trzy lata trwają prace nad ustawą o odwróconym kredycie hipotecznym i rencie dożywotniej. Z niecierpliwością czekają na nią osoby starsze: dla wielu z nich dodatkowe emerytalne świadczenie z banku w zamian za oddanie praw do nieruchomości może być sposobem na podreperowanie domowego budżetu.

Propozycja Izby Gospodarczej Towarzystw Emerytalnych by emerytury z OFE były wypłacane w miesięcznych ratach przez określony z góry czas, np. 10 lat, wywołała prawdziwą burzę tak w mediach, jak i wśród polityków.

"Twoje Finanse" 50+. Odcinek 7. - Sposób na dodatkowe dochody dla emeryta budzi wiele wątpliwości

"Jestem starszą samotną osobą i mam dwie wielkie troski na głowie - duży dom i niewielką emeryturę, która ledwo mi starcza na przeżycie miesiąca. O jakimkolwiek remoncie nawet nie myślę, bo ani nie mam za co go zrobić, ani nie mam dla kogo dbać o ten budynek.

To doskonały sposób na podniesienie standardu życia starszym i samotnym osobom. W zamian za przekazanie domu, gmina oferuje przeprowadzenie niezbędnych remontów a przede wszystkim dożywotnią opiekę.

Odwrócona hipoteka. Umiesz liczyć? Licz na siebie. To zasada, której staram się trzymać w życiu. A teraz, kiedy skończyłam lat 45, coraz częściej zaczynam się zastanawiać nad tym, co czeka mnie za lat 20, kiedy zgodnie z nowymi zasadami przejdę na emeryturę. Ile pieniędzy wpłynie mi na konto co miesiąc i czy zamiast robić to, na co teraz brakuje mi czasu, nie będę musiała po prostu walczyć o... przeżycie?

Prezydent Andrzej Duda obiecał, że emerytury stażowe zapewni Polakom. W kończącym się 2020 roku to się nie udało, ale zaczyna się nowy 2021 rok, nowe nadzieje. Doczekamy emerytur stażowych?