Waloryzacja emerytur: tak wysokiej nie było jeszcze nigdy. O ile wzrosną świadczenia, ile wynosić będzie najniższa emerytura [10.10.2022]

Taka wysokość wynika ze sposobu ustalania wskaźnika waloryzacji. Zgodnie z obowiązującym prawem punktem odniesienia jest wskaźnik inflacji z poprzedniego roku (w tym przypadku - 2022, bo waloryzacja ustalana jest na dzień 1 marca) oraz co najmniej 20 proc. prognozowanego wzrostu płac.

Choć dynamika wzrostu płac przyhamowała, to inflacja nadal się rozpędza i zdaniem wielu analityków jej szczyt przypadnie dopiero na luty. To oznacza, że przewidziana w projekcie ustawy budżetowej na 2023 roku dwucyfrowa waloryzacja będzie na pewno, ale liczba może być jeszcze wyższa od prognozowanej.
Trzeba przy tym pamiętać, że założenia budżetowe (na dodatek dopiero na etapie przed uchwaleniem przez Sejm) to jedno, a ostateczne decyzje - to drugie. te zapewne zapdną dopiero w lutym 2023 roku, choć doświadczenia z minionych lat pokazuję, że ustalane w znanym trybie prognozy jeśli nawet odbiegają od tego co potem staje się twardym prawem, to tylko nieznacznie, "w groszach".

Natomiast w kwestii dodatkowych świadczeń dla emerytów w 2023 r. pewne jest jedno: wiosną, po raz kolejny będzie trzynasta emerytura. Tę bowiem gwarantuje obowiązujące prawo – ustawa.

A co z czternastą emeryturą? Formalnie nie ma gwarancji prawnych, bo obowiązujące przepisy przewidziały tylko wypłatę czternastki dla emerytów w 2022 roku. Tym niemniej minister rodziny Marlena Maląg wielokrotnie publicznie deklarowała, że rząd pracuje nad rozwiązaniami, które gwarantowałyby emerytom i rencistom dwa dodatkowe świadczenia w roku: trzynastkę wiosną i czternastą emeryturę na przełomie lata i jesieni.

Co prawda z drugiej strony wiadomo, że w założeniach do przyszłorocznego budżetu przekazywanych m.in. do Brukseli wydatek w postaci czternastych emerytur nie był przewidziany, na co zwracali uwagę ekonomiści, ale to z formalnego punktu widzenia nie jest przeszkoda, by jednak takie pieniądze emerytom i rencistom w roku przyszłym zostały wypłacone, o ile tylko zagwarantuje je wcześniej uchwalona ustawa.

Łatwej odpowiedzieć na drugie pytanie. Waloryzacja będzie raczej jedna, bo w przeciwieństwie do minimalnego wynagrodzenia za pracę w ustawach nie ma mowy o dwóch waloryzacjach w roku – w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu za pracę taki mechanizm jest zapisany i przewidziany na takie czasy jak obecnie – wysokiej inflacji.

Oczywiście ustawę można zmienić i taki sam zapis wprowadzić do ustawy o waloryzacji emerytur. Jednak ani w tym roku, ani w przyszłym raczej nie należy się spodziewać takiej zmiany. Wiadomo więc, że waloryzacja emerytur, jak zwykle, nastąpi z dniem 1 marca, podobnie jak podwyżka płacy minimalnej dwa razy: z dniem 1 styczni i 1 lipca 2023 r.

Trudniej natomiast przewidzieć, jak wysoka będzie waloryzacja emerytur: 11 proc. A może 16 proc.?

Na pewno waloryzacja będzie dużo wyższa niż w tym roku (7 proc. W 2022 r.) i na pewno - dwucyfrowa, bo to z kolei wielokrotnie zapowiadała i minister Maląg i wiceminister odpowiedzialny za emerytury – Stanisław Szwed. Jednak czy bliżej jej będzie do 11 czy do 16 proc., trudno teraz przewidzieć. Raczej bardziej prawdopodobnie, że wskaźnik waloryzacji emerytur i rent 2023 zmieści się gdzieś pośrodku między 11 a 16 proc.

Przypomnijmy, że inflacja w lipcu zbliżyła się do 16 proc. I zapewne w tych granicach będzie w najbliższym czasie. Niestety dla emerytów, o wysokości waloryzacji emerytur, zgodnie z ustawą, decydują dwa czynniki odnoszące się do danych statystycznych poprzedniego roku: wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych (inflacja) oraz wzrost płac.

O ile inflacja jest dwucyfrowa, o tyle prognozowany wzrost płac w 2022 r. (Instytut Prognoz i Analiz Gospodarczych) określany jest na poziomie 0,6 proc.

Wynika z tego, że jeśli nic już się nie zmieni, należy oczekiwać waloryzacji emerytur od 1 stycznia w wysokości ok. 13,5-14 proc. Oznacza to, że najniższa emerytura z obecnej 1 217,98 zł wzrośnie o ok. 160-170 zł i zbliży się do poziomu niespełna 1 400 zł miesięcznie.

Średnia emerytura w 2023 roku zaś z obecnej ok. 2 400 zł, zbliży się do ok. 2 800 zł.