Sztuczna inteligencja dla spedycji. Prace GPW nad innowacyjną platformą dobiegają końca.

Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie od stycznia 2022 r. prowadzi prace nad innowacyjnym rozwiązaniem dla branży Transport – Spedycja - Logistyka (TSL). To projekt B+R w zakresie budowy Polskiego Cyfrowego Operatora Logistycznego, realizowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020. Jego celem jest opracowanie platformy opierającej się na metodach uczenia maszynowego i AI, co umożliwi cyfrowe i zautomatyzowane zarządzenie spedycją. Do tej pory prace B+R przebiegały zgodnie z harmonogramem. Wszystko wskazuje na to, że warszawska giełda już z końcem tego roku będzie mogła pochwalić się wynikami wielomiesięcznych prac nad platformą.

Skąd decyzja o zaangażowaniu się w rozwój branży TSL? GPW ma blisko 30 letnie doświadczenie w tworzeniu i rozwoju platform obrotu; dysponuje środkami oraz technologią umożliwiającą bezpieczną realizację transakcji i rozliczeń oraz zapewnia najwyższy poziom zabezpieczania danych. Kompetencje te są niezmiernie istotne nie tylko na rynku finansowym, ale także w branży TSL. Sama branża generuje ok. 6% polskiego PKB, a Polska jest liderem w Europie w zakresie transportu drogowego. W związku z tym GPW podjęło się realizacji projektu „Opracowanie Polskiego Cyfrowego Operatora Logistycznego – PCOL”, zainicjowanego w ramach Programu Synergia w Ministerstwie Aktywów Państwowych (MAP).

Praca spedytora wiąże się z koniecznością analizy dużej ilości danych. PCOL ma wspomagać ten proces oraz w czasie rzeczywistym aktualizować wszelkie zmienne. Wdrożone innowacyjne funkcjonalności mają polegać na szeroko pojętym wsparciu spedytorów w ich pracy tak, aby usprawniać procesy organizacyjne.

Platformę PCOL można opisać jako żyjącą, samouczącą się maszynę. Zawdzięcza to zastosowaniu najnowocześniejszych algorytmów sztucznej inteligencji. Platforma ma nie tylko gromadzić dane, ale przede wszystkim uczyć się na nich, wnioskować i dostosowywać się do zmiennych warunków. Prace nad projektem będą finalizowane wraz z końcem 2023 roku, jednak już dziś GPW może pochwalić się zakończeniem prac nad funkcjami takimi jak Cargo Taxi czy też optymalizacja doboru przy tworzeniu kółek transportowych.

Jak wyjaśnia Prof. Jarosław Śmieja, Ekspert w Dziale Strategii i Analiz GPW, Cargo Taxi to funkcjonalność wspomagająca wybór następnego frachtu dla przewoźnika tak, by miał jak największe szanse podjęcia kolejnych frachtów przy jak najkrótszych pustych przebiegach i jak najkrótszym czasie oczekiwania. Z kolei optymalizacja doboru przewozów przy tworzeniu kółek transportowych umożliwia uwzględnienie ograniczeń, nałożonych na czas pracy kierowców, czasu załadunku i rozładunku, a także godzin otwarcia punktów załadunku i rozładunku. To wszystko podczas tworzenia sekwencji kolejnych przewozów, minimalizujących puste przebiegi i zapewniających powrót do punktu początkowego. Jest to znaczący postęp w odniesieniu do istniejących rozwiązań, które bazują wyłącznie na wykorzystaniu odległości pomiędzy punktami załadunku i rozładunku.

PCOL to coś więcej niż usprawnianie procesów związanych z organizacją zadań w logistyce. Platforma ma przewidywać i na bieżąco adaptować się do zmian na rynku. Wpływać na to ma szereg funkcji, w tym tworzenie automatycznej wyceny czy zastosowanie map ciepła.

Dobrze skonstruowana automatyczna wycena powinna znacząco skrócić czas potrzebny na znalezienie przewoźnika dla danego frachtu. Prof. Adam Gałuszka, Ekspert w Dziale Strategii i Analiz w GPW, wskazuje, że niejednokrotnie początkowo propozycje frachtów są odrzucane przez przewoźników ze względu na zaniżoną wycenę, a duża rozbieżność pomiędzy oczekiwaniami cenowymi załadowcy i przewoźnika wydłuża proces negocjacji ceny. Algorytmy, zaimplementowane w systemie PCOL pozwalają uwzględnić wiele czynników, wpływających na wycenę. Ponadto, dzięki zastosowaniu odpowiednich narzędzi uczenia maszynowego, automatyczna wycena uwzględnia zmiany na rynku przewozów. Dotyczy to zarówno zmieniających się cen paliw, jak i częstości pojawiania się nowych frachtów w określonych miejscach załadunku. Ten ostatni czynnik może być wizualizowany za pomocą tzw. map ciepła, na których lokalizacje, w których pojawia się wiele ładunków do podjęcia są „gorące”, natomiast takie, w których trzeba stosunkowo długo czekać na nowy fracht są „zimne”.

Zastosowanie sztucznej inteligencji w projekcie PCOL otwiera przed branżą TSL szereg możliwości i korzyści. Dla biznesu oznacza to optymalizację procesów, oszczędność czasu, a w konsekwencji obniżenie kosztów; dla spedytorów – wsparcie w podejmowaniu trafnych decyzji w oparciu o analizy przeprowadzone przez narzędzie. Prace B+R na GPW powoli zmierzają ku końcowi. Zgodnie z harmonogramem, z końcem bieżącego roku innowacyjna platforma będzie gotowa do użytku.