Szczyt Grupy Wyszehradzkiej w Katowicach. Spotkanie premierów Polski, Czech, Słowacji i Węgier w katowickim MCK

Do Katowic przyjechali premierzy czterech krajów: Polski, Czech, Słowacji i Węgier. W środę, 30 czerwca, w Katowicach odbył się szczyt premierów państw Grupy Wyszehradzkiej (V4). Premier Mateusz Morawiecki oficjalnie przywitał przedstawicieli władz Czech, Słowacji i Węgier na Placu Sławika i Antalla przed katowickim Międzynarodowym Centrum Kongresowym na jubileuszowym szczycie V4.

To właśnie w MCK w Katowicach odbył się szczyt Grupy Wyszehradzkiej na zakończenie polskiej prezydencji w Grupie Wyszehradzkiej. Podczas szczytu V4 w Katowicach Polska przekazała przewodnictwo w Grupie Wyszehradzkiej Węgrom, które będą kierować jej pracami od 1 lipca 2021 r. do 30 czerwca 2022 r.

Przypomnijmy, że Przewodnictwo w Grupie pełnione jest na zasadzie rotacji i trwa rok, a jego program przyjmowany jest przez premierów państw wyszehradzkich. Od 1 lipca 2020 r. do 30 czerwca 2021 r. prezydencję w Grupie sprawowała Polska.

W jubileuszowym Szczycie V4 w Katowicach wziął udział premier Polski Mateusz Morawiecki, premier Słowacji Eduard Heger, premier Czech Andrej Babiš i premier Węgier Viktor Orbán. W trakcie spotkania w katowickim MCK premierzy Polski, Czech, Słowacji i Węgier omówili także bieżące kwestie z agendy unijnej, w tym z zakresu polityki klimatycznej, planowanej reformy migracyjno–azylowej, reformy Schengen, działań koordynacyjnych ws. COVID-19 oraz Konferencji w sprawie Przyszłości Europy.

- Kiedy rok temu Polska zaczynała swoją prezydencję, naszym hasłem było "Back on track". Przypadła nam współpraca w ramach V4 nad wielkimi zmianami związanymi z COVID-19 i to nie był łatwy rok. Jednym z naszych głównych celów było to, aby Fundusz Odbudowy był funduszem dużym, znaczącym i elastycznym tak, aby różne sektory gospodarki mogły się jak najszybciej odbudować po pandemii - mówił Mateusz Morawiecki, premier Polski.

- 30 lat temu powstała V4 i to także za jej sprawą przestaliśmy być częścią wschodu, a staliśmy się na powrót częścią europejskiej rodziny. Polska prezydencja była prezydencją aktywną w tych trudnych czasach. Mamy spójną i jednolitą pozycję. Polska prezydencja pokazała, że ma siłę jednoczenia. Jesteśmy w UE partnerem, z którego zdaniem liczą się wszyscy. Gramy zespołowo i coraz więcej możemy razem osiągnąć. Przykładem była reakcja na trudną sytuację Białorusi w ostatnim roku - wypracowaliśmy w Lublinie przyjęty przez UE "Plan Dla Białorusi" - powiedział premier Morawiecki.

Premier Mateusz Morawieckie symbolicznie przekazał prezydencję Grupy Wyszehradzkiej premierowi Węgier Viktorowi Orbánowi. To było symbolicznie przekazanie opaski kapitańskiej V4.

- Polska prezydencja V4 załapała się na najtrudniejszy rok w ostatnich dekadach, jednak Polska skutecznie poradziła sobie z tym i sprawiła, że nasza współpraca trwa nadal. Współpracowaliśmy przy ściąganiu naszych obywateli z zagranicy, przy skoordynowanym rozdaniu środków, wysyłaliśmy nawet lekarzy wzajemnie do siebie i pomagaliśmy sobie ze szczepionkami - wspomina o działaniach z ostatniego roku Viktor Orbán, premier Węgier

Viktor Orbán podkreślał, że świat po pandemii się zmienił w kwestii polityki i gospodarki światowej. Premier Węgier mówił o gospodarce Chin, Stanów Zjednoczonych i współpracy z Wielką Brytanią po Brexicie. Podkreśla również, że jeżeli popatrzymy na cztery kraje należące do grupy Wyszehradzkiej jako jedność, to są one wspólnie 17 gospodarką świata.

- W ramach prezydentury Węgier wytyczyliśmy sobie trzy główne cele. Pierwszym z nich jest szybki restart gospodarki naszych czterech krajów - potrzebujemy inwestycji. Dzisiaj zgodziliśmy się z tym, że inwestycje będą wtedy, gdy podatki będą niskie. Dlatego też nie będziemy popierać takich inicjatyw międzynarodowych, które będą prowadzić do zwiększenia podatków. Potrzebujemy również infrastruktury, bo jesteśmy w tyle z konkurencją - szczególnie mówimy o infrastrukturze północ-południe. Tu mamy poważne zaniedbanie w stosunku do Zachodniej Europy. Drugi punkt w tym roku to bezpieczeństwo, który ściśle powiązane jest z migracją. W żadnej formie nie będziemy popierać obowiązkowej relokacji. Zgadzamy się również w tym, że bez integracji ne jesteśmy w stanie odpowiedzieć na wyzwania stające przed Unią Europejską, dlatego wspieramy jak najszybsze uzyskanie statusu członkostwa. Oddzielnie i razem chcielibyśmy uczestniczyć w debatach na temat przyszłości Unii Europejskiej. Myślę, że to będzie ekscytujący rok i mam nadzieję, że będzie też skuteczny - podkreślił premier Orbán.

Premierzy omawiali podczas szczytu bieżące kwestie z agendy unijnej:

• politykę klimatyczną
• planowaną reformę migracyjno–azylową
• reformę Schengen
• działania koordynacyjne ws. COVID-19
• Konferencję w sprawie Przyszłości Europy

Na zakończenie Szczytu Grupy V4 premierzy Polski i Węgier złożyli kwiaty pod pomnikiem Henryka Sławika i Józsefa Antalla w Katowicach.

Polska objęła rotacyjną prezydencję w Grupie Wyszehradzkiej 1 lipca 2020 r. Hasło polskiej prezydencji brzmiało – „Powrót na właściwe tory” („Back on track”). Przez ostatnie 12 miesięcy Polska przewodziła Grupie Wyszehradzkiej.

Jednym z wyzwań polskiej prezydentury V4 było wzajemne informowanie się o podejmowanych i planowanych działaniach oraz wymianie doświadczenia i wiedzy, tak by skuteczniej walczyć z pandemią COVID-19.

Na zakończenie polskiej prezydentury V4, w każdym z czterech miast - Pradze, Budapeszcie, Bratysławie i Warszawie pojawi się mural zaprojektowany z okazji 30. rocznicy powstania V4 i przewodnictwa Polski w Grupie.

Jednym z ważniejszym punktów polskiego przewodnictwa V4 był szczyt zorganizowany w Krakowie sczzyt (17 lutego 2021 r.) z okazji 30-lecia Grupy Wyszehradzkiej z udziałem premierów państw V4 oraz przewodniczącego Rady Europejskiej Charlesa Michela. Podczas szczytu przyjęto deklarację dotyczącą współpracy w projektach cyfrowych oraz deklarację z okazji 30. rocznicy powstania Grupy Wyszehradzkiej. Zobowiązano się w niej m.in. do zwiększenia od 2022 r. rocznego budżetu Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego o 25 proc., do wysokości 10 mln euro.

Grupa Wyszehradzka (V4) jest nieformalną regionalną formą współpracy czterech państw Środkowej Europy – Polski, Czech, Słowacji i Węgier, które łączy nie tylko sąsiedztwo i podobne uwarunkowania geopolityczne, ale przede wszystkim wspólna historia, tradycja, kultura oraz wartości

Od 2004 r. wszystkie kraje V4 są członkami Unii Europejskiej, a Grupa Wyszehradzka stanowi forum wymiany doświadczeń oraz wypracowywania wspólnych stanowisk w sprawach istotnych dla przyszłości regionu i UE.