Szczepienie na rotawirusy – dostępne rodzaje, skuteczność i cena. Kto i kiedy powinien zostać zaszczepiony przeciwko rotawirusom?

Rotawirusy stanowią najczęstszą – choć nie jedyną – przyczynę ostrego nieżytu żołądkowo-jelitowego u dzieci do 5. roku życia. Ta choroba, nazywana też ostrą biegunką, stanowi ogromne zagrożenie dla najmłodszych, ponieważ objawia się wysoką gorączką, wymiotami i rozwolnieniem, przyczyniając się do odwodnienia organizmu. Im młodsze dziecko, tym szybciej dochodzi do tego stanu, który zagraża jego życiu. Dziecko, które zakaziło się rotawirusem staje się niespokojne i traci apetyt. Dlatego w większości przypadków choroba wymaga pilnej hospitalizacji, w celu odpowiedniego nawodnienia organizmu, odżywianie i wyleczenia ostrej biegunki.

Ryzyko wystąpienia ostrej biegunki jest najwyższe w pierwszych 3 latach życia.

Tę zakaźną chorobę niestety bardzo łatwo nabyć, ponieważ jest przenoszona przez brudne ręce. Przyczyną infekcji może być bezpośredni kontakt z zakażoną osobą, albo przedmiotem zanieczyszczonym patogennymi wirusami. Mogą one przetrwać od kilku do kilkunastu godzin na zabawkach, klamkach i innych przedmiotach codziennego użytku. Do zakażenia łatwo dochodzi w placówkach zdrowia, a także żłobkach i przedszkolach. Na całym świecie, również w Polsce, niemal wszystkie dzieci, każdego dnia mają kontakt z rotawirusami.

Szczepionka na rotawirusy jest obecnie uważana za najskuteczniejszą formę ochrony przed zakażeniem wirusem ostrej biegunki. Czas jej działania wynosi do trzech lat. Przyjęcie szczepionki przez niemowlę w 70-90 procent przypadkach chroni przed infekcją rotawirusem, a gdy dojdzie do zakażenia, jej przebieg jest łagodniejszy. Przekłada się to na brak konieczności hospitalizacji z powodu ciężkiego jej przebiegu w aż 90-100 procent przypadków.

Szczepionkę na rotawirusy powinny przyjąć niemowlęta między 6. a 12. tygodniem życia, przy czym za optymalny czas uważa się 6-8 tydzień życia. Pozwala to zakończyć szczepienia do 16-24 tyg. ż., w zależności od rodzaju wybranego preparatu.

W Polsce dostępne są dwa rodzaje szczepień na rotawirusy, które zawierają żywe, lecz osłabione (atenuowane) szczepy wirusów. Szczepionka Rotarix (RV1) składa się z dwóch dawek, natomiast szczepionka RotaTeq (RV5) z trzech. Każdorazowo między podaniem kolejnych porcji zawiesiny należy zachować minimum 4-tygodniowy odstęp. Forma szczepionki przeciwko rotawirusom jest zawsze doustna (nie wolno jej wstrzykiwać!), co z reguły nie stanowi problemu, gdyż zawiesina ma słodki smak, a więc lubiany przez najmłodszych. Obie szczepionki można bezpiecznie stosować z innymi zawartymi w obowiązkowym Programie Szczepień Ochronnych.

Szczepienia na rotawirusy są w większości przypadków bezpieczne i dobrze tolerowane przez niemowlęta w pierwszych 6. miesiącach życia. Rzadko występującymi objawami po jej podaniu są gorączka, biegunka, wymioty i utrata apetytu.

Jak w przypadku każdego medykamentu, istnieje kilka przeciwwskazań do podania szczepionki przeciwko rotawirusom. Nie wolno podawać jej dzieciom:

• po ukończeniu 32. tygodnia życia,
• z wadami przewodu pokarmowego lub niedrożnością jelit,
• z wrodzonym niedoborem odporności,
• z alergią na jakikolwiek składnik preparatu,
• w trakcie leczenia przeciwnowotworowego,
• podczas biegunki lub infekcji.

Obecnie szczepienia na rotawirusy nie są refundowane, ponieważ nie należą do kalendarza szczepień obowiązkowych. Są zalecane, lecz pełnopłatne i dostępne wyłącznie na receptę.

Koszt pojedynczej dawki szczepionki RotaTeq wynosi od 170 do 280 złotych, natomiast cena szczepionki Rotarix waha się granicach od 280 do nawet 400 złotych.

Ministerstwo Zdrowia planuje objąć niemowlęta od 6. do 24. tygodnia życia obowiązkowym – a więc darmowym – szczepieniem na rotawirusy. Projekt nowelizacji rozporządzenia poddawany jest obecnie konsultacjom społecznym. Jeśli zostanie zaakceptowany, miałby wejść w życie 1 stycznie 2021 roku. Wówczas refundowanymi szczepieniami zostałyby objęte niemowlęta, które przyszły na świat po 31 grudnia b.r.