Szczepański: W demokracji nie trzeba sięgać po trotyl

Po zamachach Andersa Breivika w Norwegii w 2011 roku zadawaliśmy sobie pytanie, czy takie akty terroru byłyby możliwe w Polsce. Zamiar wysadzenia Sejmu w powietrze przez naukowca z Krakowa można przyrównać do zachowań Breivika albo Teda Kaczynskiego z USA, znanego jako Unabomber, który w listach wysłanych do wybranych lokował bomby?
Mam absolutną nadzieję, ale tylko nadzieję, że wyczyny Breivika i Teda Kaczynskiego nie zostaną powtórzone. Do morderczych zachowań pchnęło ich przekonanie, że globalne konflikty wynikają z imigracji i dramatycznie niesprawiedliwego podziału majątku, tych fundamentalnych problemów światowych. Oni swoje poglądy publikowali i te własnie przekonania pchnęły ich do mordów. Może w przypadku naukowca z Krakowa w grę wchodzi defekt psychiatryczny?

To nie jest wykluczone, niemniej prokuratura określiła, że tłem tych terrorystycznych zamiarów był nacjonalizm, ksenofobia i antysemityzm. A więc podobny mechanizm psychologiczny?
Nie znam żadnych manifestów zamachowca z Krakowa. Nie wiemy, czy jego zachowaniem również kierowało głębokie przesłanie nacjonalistyczne i pogłębiające się nierówności społeczne, ale jakieś paralele mogą wystąpić.

Co mogło być motywem jego chorego działania?
Wystarczy zauważyć, jak społeczeństwo polskie jest mocno podzielone politycznie na zwolenników PO i zwolenników PiS. Dostatecznie wyraźnie widzieliśmy ten podział 11 listopada. Z jednej strony mieliśmy stateczny pochód, z drugiej - radykałów.

Czy to może świadczyć o tym, że jesteśmy rozczarowani demokracją? Można przecież zmieniać systemy, polityków bez sięgania po dynamit czy trotyl.
To jest najważniejsze pytanie. Mamy dar wolności i demokracji. To, co się wydarzyło na ostatnim kongresie PSL, pokazuje, że nawet osoby stojące na przegranych pozycjach mogą wygrać w demokratycznych wyborach. Jako socjolog jestem absolutnym orędownikiem sięgania do obywatelskich metod, demokratycznych.

Demokracja często jednak zawodzi. Jesteśmy niezadowoleni także z tego podziału na Polskę PiS i Polskę PO.
Na tym polega społeczeństwo obywatelskie, że sięgamy po siłę obywatela. Często słyszę: "A co znaczy ten mój jeden głos w wyborach". No właśnie, na tym to polega, aby uwierzyć w siłę tego jednego głosu i zmieniać przestrzeń publiczną. Uwierzyć w siłę obywatelskiego nieposłuszeństwa. Czynić postęp, ale bez przemocy i krzywdzenia innych, także przeciwników politycznych.

Na szczęście mordy politycznych są w polskiej tradycji nieznaczne. A może to tylko nasze wyobrażenie?
Rzeczywiście ślady terroru politycznego są u nas nieznaczne. W II RP, mamy Eligiusza Niewiadomskiego, zabójcę pierwszego prezydenta RP Gabriela Narutowicza. W latach powojennych mamy braci Kowalczyków, którzy przeprowadzili zamach bombowy w budynku uczelni w Opolu. Myślę także o zamordowanym ks. Popiełuszce z pobudek politycznych.

Mieliśmy przypadek zabicia pracownika biura poselskiego PiS w Łodzi. Narasta frustracja na tle politycznym?
Nie znamy dokładnie motywów działania człowieka, który obracał się w świecie chemii i konstruował materiały wybuchowe.

Kim jest? Czy naukowiec z Krakowa zachwiał naszym poczuciem bezpieczeństwa, bo teraz znajdzie naśladowców wśród ludzi wyalienowanych, sfrustrowanych?
Musiała poruszyć Polaków informacja o przygotowaniach do wysadzenia Sejmu w powietrze , o zamachu na kluczowe instytucje i kluczowych ludzi w państwie. Dobrze, że służbom udało się udaremnić zamach i unieszkodliwić zamachowca. Jednak informacja o nim pozostawi ślad w głowach Polaków i to na długo.
Rozmawiała Teresa Semik

*Zniewalający wystrój restauracji Kryształowa Magdy Gessler ZOBACZ ZDJĘCIA i WIDEO
*Katowice mają podziemny dworzec autobusowy[ZOBACZ ZDJĘCIA I WIDEO]
*Bytomianie dziękują TVN za materiały patolgię [ZOBACZ, Z CZEGO CHCĄ BYĆ DUMNI