Szansa na przetrwanie firmy. Klaster SA&AM wspiera MŚP w transformacji cyfrowej

Coraz więcej przedsiębiorstw w Polsce rozważa inwestycje w robotyzację, automatyzację czy też cyfryzację procesów w organizacji. Pomaga im przy tym różnorodną ofertę konkursów na dofinansowanie projektów inwestycyjnych w ramach publicznych programów wsparcia. Klaster Silesia Automotive & Advanced Manufacturing, działając z ramienia Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, od ponad 8 lat wspiera procesy szeroko rozumianej transformacji cyfrowej w przedsiębiorstwach. Już w 2015 roku zaczął włączać kolejnych dostawców technologii i integratorów w działania promocyjne i szkoleniowe z takich obszarów, jak: zarządzanie danymi w organizacji, systemy zarządzania przedsiębiorstwem, zarządzania produkcją, zarządzania logistyką, automatyzacja procesów logistycznych, automatyzacja i integracja procesów produkcyjnych, cyberbezpieczeństwo, sztuczna inteligencja, czy też druk 3D i elastyczne gniazda produkcyjne. „Na początku działania te były skierowane do członków klastra. Jednak w ostatnich pięciu latach, w tym dzięki udziału w międzynarodowych projektach, otwieraliśmy się również na współpracę z przedsiębiorstwami przemysłowymi spoza klastrem”, mówi Łukasz Górecki, dyrektor klastra SA&AM. Dziś ponad 50 dostawców i integratorów rozwiązań w dziedzinie tzw. Przemysłu 4.0 jest aktywnych w klastrze. Gdy stoimy na progu ery Przemysłu 5.0, w której technologie coraz bardziej uwzględniać będą poszanowanie człowieka i środowiska, również inni usługodawcy wyrażają chęć dołączenia do społeczności Klastra, aby wspierać procesy transformacyjne w polskich przedsiębiorstwach. Wśród nich są m.in. specjaliści od zarządzania energią, obliczenia śladu węglowego, transformacji energetycznej w kierunku zeroemisyjnych fabryk, poprawa ergonomii pracy czy też zarządzania zasobami w duchu gospodarki o obiegu zamkniętym.

Jeszcze dziesięć lat temu temat robotyzacji i automatyzacji uznany był jako coś dla dużych organizacji z nadwyżką finansową. Bowiem stosunkowo niskie koszty pracy, które wtedy w Polsce obowiązywały, czyniły projekty inwestycyjne w roboty nieuzasadnionymi finansowo. Dziś natomiast zachwianie cen zasobów i mediów, brak ludzi na rynku pracy, a także zmiany legislacyjne w kontekście Zielonego Ładu Unii Europejskiej, spowodowały, że każde przedsiębiorstwo – zarówno duże jak i MŚP – musi dokonać kompleksowej oceny swojego dotychczasowego modelu biznesu pod kątem nowych reguł gry na rynku. Skutki przepisów prawnych dotyczących raportowania danych o zrównoważonym rozwoju przedsiębiorstwa (CSRD), które wchodzą niebawem w życie, będą odczuwalne nie tylko na poziomie przedsiębiorstw, które ich te przepisy dotyczą, lecz w szeroko rozumianych łańcuchach wartości, w których one działają. Również postęp technologiczny w obszarze wirtualizacji i procesowania danych, w tym z zastosowaniem nowych technik wizualizacji oraz sztucznej inteligencji, nie mogą pozostać obojętne ze strony MŚP. Misją Klastra SA&AM jest pokazanie przedsiębiorstwom przemysłowym poszczególnych aspektów transformacji cyfrowej. Podczas warsztatów, szkoleń i sesji demonstracyjnych prezentowane są konkretne przykłady na to, że transformacja cyfrowa jest konieczna i nie musi wzbudzać strachu.

Zdarza się, że firmy skuszone pieniędzmi z publicznych programów wsparcia, przygotowują na szybko wniosek i zlecają opracowanie planu transformacji cyfrowej. Eksperci przestrzegają jednak przed pochopnymi decyzjami. Nie można oczekiwać sukcesu, jeśli projekt inwestycyjny skupia się wyłącznie na urządzeniach i systemach informatycznych, nie uwzględniając kultury organizacji oraz przyjętego modelu biznesu. Klaster SA&AM w swoich działaniach zachęca management organizacji do angażowania w proces pracowników różnych szczebli już na etapie oceny dojrzałości cyfrowej przedsiębiorstwa. Dzięki temu możliwa jest kompleksowa analiza obszarów szans, ocena skutków zaproponowanych zmian i ustalenie kolejność działań.

Przedstawiciele MŚP nie zawsze mają czas, aby dojechać 100-200 km do Gliwic na szkolenia i warsztaty. Tak zrodził się pomysł nowoczesnego showroomu technologicznego: Mobilnego Centrum Demonstracyjnego i wirtualnej fabryki w ramach usługi „MŚP Go Digital”. Propozycja wsparcia dla przedsiębiorstw przemysłowych pozwala, dowiedzieć się więcej małym i średnim przedsiębiorstwom o trendach technologicznych i potencjalnych rozwiązaniach mogących wspierać ich proces transformacji cyfrowej.

"MŚP Go Digital” zostało wdrożona w ramach projektu pt. „Rozwój potencjału koordynatora SA&AM wraz z rozwojem nowych usług". Jest to usługa modularna, którą można dostosować do konkretnych wyzwań w organizacji. Zawiera szkolenia i warsztaty zarówno zamknięte, opracowane według potrzeb danego podmiotu, jak i otwarte dla wielu firm. Podczas sesji szkoleniowych „Go digital or go home” prezentowane są kompleksowe aspekty Przemysłu 4.0. Korzystając z technik VR uczestnik porusza się w fabryce, w której niektóre procesy odbywają się tradycyjnie, a inne już w sposób zautomatyzowany lub zrobotyzowany. Mobilne Centrum Demonstracyjne odwiedza województwa: śląskie, opolskie i łódzkie zapraszając na 3-4 godzinne spotkania z ekspertami Przemysłu 4.0. W wydarzeniach biorą udział dostawcy technologii oraz integratorzy, którzy przedstawiają aktualne, rynkowe rozwiązania i szkolą z ich stosowania. Słuchacze mogą dotknąć, zobaczyć, przetestować – roboty, coboty, AGV, systemy gromadzenia i przetwarzania danych, technologie wizualnej kontroli jakości i wiele innych. Przedsiębiorcy, którzy po takich warsztatach wiedzą, że transformacja cyfrowa jest dla nich szansą na przetrwanie, mogą porozmawiać z ekspertami Klastra SA&AM na temat opracowania dedykowanego planu transformacji cyfrowej dla ich organizacji. Łukasz Górecki podkreśla: Showroom powstał, aby być bliżej firm, które chcemy wspierać w procesie transformacji cyfrowej. Dzięki mobilności naszego centrum, warsztaty i szkolenia możemy organizować bezpośrednio na terenie firm lub w ich bezpośrednim sąsiedztwie.

W perspektywie najbliższej dekady podmioty MŚP muszą nie tylko stać się konkurencyjne cenowo oraz jakościowo, lecz przede wszystkim wykazać się rozwojem zrównoważonym społecznie i środowiskowo. Oznacza to, że kolejne transformacje pojawiają się dopiero na horyzoncie. Warto już dziś przeanalizować w jaki sposób technologie w zakresie robotyzacji, automatyzacji i informatyzacji mogą przyczynić się do lepszych relacji z pracownikami, dostawcami i klientami, do wytwarzania zrównoważonych ekologicznie produktów i usług oraz do zwiększonej efektywności procesów świadomie zarządzanych w oparciu o danych dostępnych w czasie rzeczywistym.

Publikacja dofinansowana ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach poddziałania 2.3.7 Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020.