Świętować rocznicę wkroczenia Sowietów do Torunia?

MAREK JOPP, przewodniczący Sojuszu Lewicy Demokratycznej w Toruniu

Co Pan świętował 1 lutego?

Rocznicę wyzwolenia spod okupacji hitlerowskiej.

A co Pan powie tym, dla których 1 lutego 1945 roku oznacza początek gwałtów czerwonoarmistów i sowieckiej okupacji Polski?

Niestety, wkroczyła do nas Armia Czerwona. Ja, podobnie jak wiele innych osób, wolałbym, by wyzwoliła nas armia amerykańska lub angielska, ale tak się nie stało. To nie zależało od nas. Decyzje za Polaków zostały podjęte w Jałcie.

Czytaj też: Osiedle na cmentarzysku w Toruniu. Już ponad tysiąc szkieletów

Ten okres w naszej historii to początek komunizmu...

Wydaje mi się, że porównywanie tych dwóch okresów jest nie na miejscu. W latach 1939-1945 miliony Polaków straciło życie. Niemiecki system totalitarny dążył do totalnej zagłady narodu polskiego. Czerwonoarmiści nie mieli w swoich założeniach likwidacji narodu polskiego. Oczywiście, że początek komunizmu nie był dla nas rajem, ale jest to jednak kwestia nieporównywalna. Wydaje mi się, że w historii nie ma podziału tylko na czarne i białe. Zawsze zdarzają się jakieś niuanse. Zwróćmy uwagę np. na Lecha Wałęsę.

Czy dla uczczenia ofiar II wojny światowej nie wystarczą inne obchody - np. 1 września czy 8 maja?

Uważam, że nie. 1 lutego to data, kiedy w 1945 roku w Polsce można było wywiesić biało-czerwoną flagę. Wojska radzieckie nie mordowały ludzi. Można było swobodnie mówić po polsku, dlatego wracając do poprzedniego pytania, uważam, że nie można stawiać na równi tych dwóch sytuacji, bo to zupełnie coś innego. Dla mnie wczorajszy dzień był dniem, w którym warto było przypomnieć, że w kraju zakończyła się okupacja hitlerowska.

Czytaj dalej - kliknij poniżej:

MICHAŁ JAKUBASZEK, wiceprzewodniczący Rady Miasta z Prawa i Sprawiedliwości
Co się wydarzyło 1 lutego 1945 roku w Toruniu?

W tym dniu do Torunia wkroczyła Armia Czerwona.

Tylko tyle? A co z końcem okupacji hitlerowskiej? Dlaczego ta rocznica nie może być świętowana?

Moim zdaniem tzw. wyzwolenie spod okupacji hitlerowskiej nie powinno być świętowane w kontekście wkroczenia czerwonoarmistów. Świętować można wydarzenia ważne, piękne i chwalebne, a wkroczenie Armii Czerwonej do Torunia w dniu 1 lutego 1945 r. do takich nie należy. Pamiętać musimy o tym, że jeden system totalitarny został zastąpiony innym, który trwał przez niemal pół wieku. Wraz z wkroczeniem Armii Czerwonej w 1945 roku NKWD instalowało nowy aparat przemocy i represji. To był początek komunizmu! Jedne kajdany zamieniono na inne. Różnica polegała na metodach działania, skali krzywd, cierpień i zbrodni, jakich doświadczyli Polacy od hitlerowców i komunistów, w tym i moja rodzina. Nazywanie 1 lutego 1945 roku świętem jest więc w mojej ocenie całkowitym nieporozumieniem.

Co z tymi, dla których był to po prostu dzień radości z zakończenia koszmaru okupacji hitlerowskiej?

Wielu Polaków miało nadzieję, że upragniona wolność i niepodległość nadejdzie wraz z pokonaniem niemieckiego najeźdźcy. Stało się zupełnie inaczej. Armia Czerwona dopuszczała się rabunków i gwałtów, a NKWD urządzało polowania na wrogów władzy ludowej - torturowano ich. Nie zapominajmy też o tym, że choć II wojnę światową w dniu 1 września 1939 r. rozpoczęły Niemcy, to już 17 września 1939 r. przyłączyli się do nich Rosjanie.

Zobacz też

NowosciTorun