Światowy dzień walki z cukrzycą. Przyczyny, rodzaje, objawy choroby [INFOGRAFIKA]

Łacińska nazwa cukrzycy (diabetes mellitus) pochodzi od określeń „cedzenie wody przez ciało” oraz „słodki jak miód” i tyczą się objawów tej choroby – wzmożonego pragnienia, częstego oddawania moczu oraz wysokiego stężenia cukru we krwi.

Najczęstszymi przyczynami tego, że ludzie zapadają na cukrzycę są złe nawyki żywieniowe, nadwaga, nadciśnienie, stres, mała ilość snu oraz tzw. zespół Cushinga, czyli grupa objawów związanych z podwyższonym stężeniem glikokortykosterydów we krwi.

Jeśli w rodzinie mieliśmy przypadki cukrzycy, to prawdopodobieństwo zapadnięcia na tę chorobę wzrasta. Podobnie szansa rośnie z wiekiem. Ponadto, pewną rolę odgrywa płeć – kobiety mają większa szansę zapaść na cukrzycę typu 2.

Do najczęstszych objawów cukrzycy należą:

• duże pragnienie
• częste oddawanie moczu
• spory apetyt i utrata wagi
• ogólne osłabienie
• senność
• problemy ze wzrokiem (zamazane lub podwójne widzenie)

Wyróżnić można kilka rodzajów tej choroby:

• Cukrzyca typu 1 (insulinozależna)
• Cukrzyca typu 2 (insulinoniezależna)
• Cukrzyca typu LADA
• Cukrzyca monogenowa
• Cukrzyca ciążowa
• Cukrzyca wtórna (typu 3)

Cukrzyca insulinozależna najczęściej pojawia się u dzieci i młodzieży w wieku między 10 a 19 lat. Jej przyczyną jest uszkodzenie komórek beta trzustki, odpowiedzialnych za produkcję insuliny najczęściej w wyniku infekcji wirusowej.

Wymaga ona regularnego badania poziomu cukru we krwi i podawania insuliny. Zaleca się również odpowiednią dietę oraz prowadzenie aktywnego trybu życia. Nieleczona choroba może prowadzić do śmierci.

To typ, który najczęściej pojawia się u osób starszych. Problemem nie jest tu brak produkcji insuliny, ale jej nieprawidłowe działanie, tak zwana insulinoodporność.

Bardzo często cukrzycy typu 2 towarzyszy otyłość i nadciśnienie tętnicze. Leczenie, jakie się stosuje polega na odpowiedniej diecie, aktywności fizycznej oraz podawaniu leków przeciwcukrzycowych.

LADA (Latent Autoimmune Diabetes in Adults) to odmiana cukrzycy o podłożu autoimmunologicznym, która występuje u osób dorosłych. Dotyczy ona między 5 a 10 procent chorych powyżej 35. roku życia. By ją zdiagnozować, niezbędne jest wykrycie autoprzeciwciał typowych dla cukrzycy typu pierwszego.

Stanowi ona 1-2 procent wszystkich przypadków. Cukrzyca monogenowa jest skutkiem pojedynczej mutacji. By ją wykryć niezbędne jest wykonanie specyficznego badania genetycznego. Ten typ cukrzycy jest związany z defektem wydzielania insuliny.

Do tej grupy należą najczęściej:

• cukrzyca MODY (Maturity Onset Diabetes of the Young)
• cukrzyca mitochondrialna
• cukrzyca noworodkowa

To bardzo uciążliwa odmiana cukrzycy, występująca u kobiet w ciąży, ustępująca po urodzeniu dziecka. Jednak przejście tej choroby zwiększa szansę na zachorowanie na inne rodzaje cukrzycy.

Dla tego rodzaju cukrzycy charakterystyczne są inne zaburzenia i choroby współistniejące, takie jak między innymi choroby gruczołów dokrewnych, genetycznie uwarunkowane problemy z przemianą materii, choroby trzustki, a także stosowanie niektórych leków w chorobach układu krążenia.

Przyczyną może być także niedożywienie. Z takim problemem zmagają się zwłaszcza mieszkańcy niektórych biedniejszych rejonów świata.

Według danych Ministerstwa Zdrowia, w 2018 roku około 2,9 mln dorosłych Polaków miało cukrzycę, w tym 1,3 mln mężczyzn oraz 1,6 mln kobiet. To jednak tylko osoby zdiagnozowane. W latach 2013-2018 zachorowalność na tę chorobę wzrosła o 13,7 procent. Nie wiadomo tak naprawdę, ile osób jest niezdiagnozowanych.

Z kolei Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podawała, że w 2014 roku ponad 420 mln dorosłych chorowało na cukrzycę na całym świecie. Światowa Federacja Cukrzycy przewiduje, że do 2040 roku, może to być już 642 mln.

Źródła: PoradnikZdrowie.pl, polskatimes.pl