Sto dwa lata temu Polska wróciła do Torunia pociągiem

Szymon Spandowski
Szymon Spandowski
18 stycznia 1920 roku pułkownika Stanisława Skrzyńskiego i jego żołnierzy powitały przed Dworcem Miejskim chlebem i solą: Irena Mikulska, Bogna Steinbornówna i Helena Swinarska
18 stycznia 1920 roku pułkownika Stanisława Skrzyńskiego i jego żołnierzy powitały przed Dworcem Miejskim chlebem i solą: Irena Mikulska, Bogna Steinbornówna i Helena Swinarska Z archiwum Tadeusza Zakrzewskiego
Osiemnastego stycznia 1920 roku wojska polskie stanęły najpierw na lewym brzegu Wisły. Pułkownik Stanisław Skrzyński, dowódca Dywizji Pomorskiej zorganizował na Dworcu Głównym odprawę swoich oficerów. Przed godz. 15 na most kolejowy wolno wtoczył się pociąg pancerny "Wilk".

Zobacz wideo: Zimna krew w obliczu ognia. 10-letni bohater z Koronowa odznaczony

od 16 lat

Pierwsza wróciła do Polski lewobrzeżna część Torunia. O godzinie 8 rano 18 stycznia 1920 roku z miasta wycofały się ostatnie oddziały niemieckie, które stacjonowały w koszarach rudackich. Linię dawnej granicy między zaborami przekroczyły natomiast oddziały polskie. W stronę Torunia ruszyły pociągi pancerne, ułani, piechota i marynarze.

"Pociąg pancerny "Wilk" pod por. Ajdukiewiczem był tym pierwszym polskim pociągiem, któremu dany był zaszczyt przekroczenia zwalonej granicy i wejście na ziemię województwa pomorskiego - cytowało dziesięć lat później "Słowo Pomorskie" wspomnienia majora Edwarda Ligockiego. - Przy każdym obiekcie oficer służbowy wychodził z pociągu i oznajmiał funkcjonariuszom kolejowym, że zajmuje linię imieniem Najjaśniejszej Rzeczypospolitej Polskiej. W bardzo małym odstępie szedł pociąg pancerny "Boruta".

Pociągi dotarły na toruński Dworzec Główny. Pół godziny po nich na stacji pojawił się pierwszy patrol ułański, a za nim pułkownik Stanisław Skrzyński, dowódca Dywizji Pomorskiej razem ze swoim sztabem.

"Następnie weszły oddziały marynarzy szosą przez Aleksandrów - Toruń - czytamy dalej opublikowane w "Słowie" wspomnienia. - Trochę później linią kolejową Inowrocław - Toruń wjechał pociąg pancerny Dywizji Pomorskiej i dał trzy salwy armatnie".

Polecamy nasze grupy na Facebooku:

Które polskie oddziały pierwsze dotarły na toruński Dworzec Miejski?

Skrzyński zorganizował na dworcu odprawę oficerów i czekał, ponieważ zgodnie z ustaleniami, na most wojska polskie mogły wejść dopiero po godz. 12. Znów pierwszy ruszył "Wilk" sprawdzając czy most nie jest zaminowany. Zanim ruszyli ułani krechowieccy.

"Triumfalna fanfara. Entuzjazm ogrania torunian, nadjeżdża samochód wiozący pułkownika Skrzyńskiego - wspominało "Słowo Pomorskie" 19 stycznia 1930 roku. - Komendant placu kpt Tadeusz Janowski prezentuje płk. Skrzyńskiemu straż ludową i weteranów staruszków. Przy bramie triumfalnej komisaryczny prezydent dr Steinborn wita dowódcę wojsk wkraczających do Torunia, a ks. dziekan Pełka w otoczeniu duchowieństwa udziela błogosławieństwa wkraczającym wojskom. Trzy w narodowe stroje ubrane dziewczynki (Irenka Mikulska, córka mistrza szewskiego z ul. Kopernika, Bogna Steinbornówna i Helena Swinarska - dziś p. Mieczkowska) witają pułkownika chlebem i solą, a dziatwa szkolna wznosi radosne okrzyki na cześć wojsk polskich".

Kogo uwiecznił 102 lata temu fotograf?

Właśnie ten moment uwiecznił fotograf na zdjęciu, które prezentowaliśmy w setną rocznicę odzyskania przez Toruń niepodległości. Wśród trzech panien udało nam się rozpoznać wtedy Steinbornównę, uznaliśmy jednak, że chleb wręczała Helena Piskorska, która również miała długi warkocz, a poza tym była prawą ręką organizującej powitanie wojsk polskich Heleny Steinbornowej. Cóż, kto szuka ten znajdzie. Dziś wiemy, że była to Helena Swinarska.

Program wtorkowych obchodów 102 rocznicy powrotu Torunia do Polski:

  • Godz. 10.15, cmentarz św. Jerzego. Złożenie kwiatów na grobie Heleny i Ottona Steinbornów.
  • Godz. 10.30. Złożenie kwiatów pod pomnikiem Stefana Łaszewskiego przy Collegium Maius UMK.
  • Godz. 10.45, Ratusz Staromiejski. Złożenie kwiatów pod tablicą gen. J. Hallera na dziedzińcu ratusza.
  • Godz. 11.00, Ratusz Staromiejski. Uroczystość podsumowująca obchody 100-lecia powrotu Torunia do wolnej Polski, wręczenie medali 100-lecia.
  • Godz. 15.00, Plac św. Katarzyny. Złożenie kwiatów pod pomnikiem gen. J. Hallera i przemarsz na Rynek Staromiejski, gdzie odbędzie się uroczystość patriotyczna z okazji 102. rocznicy powrotu Torunia do wolnej Polski.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wideo

Materiał oryginalny: Sto dwa lata temu Polska wróciła do Torunia pociągiem - Nowości Dziennik Toruński

Wróć na i.pl Portal i.pl