Sobór Zmartwychwstania Pańskiego w Białymstoku
Po 1919 Sobór Zmartwychwstania Pańskiego w Białymstoku, wciąż nieukończony wewnątrz, zaczął stopniowo popadać w ruinę.
A to dlatego, że 16 grudnia 1918 Naczelnik Państwa Józef Piłsudski wydał dekret, w którym cały majątek Kościoła prawosławnego na terenie ziem polskich został oddany pod zarząd państwowy.
Sobór Zmartwychwstania Pańskiego w Białymstoku
Według przeciwników świątyni Sobór Zmartwychwstania Pańskiego w Białymstoku miał stanowić pamiątkę 300-lecia panowania dynastii Romanowych. Prawdopodobnie to właśnie ten fakt zaważył na dalszym losie świątyni.
Sobór Zmartwychwstania Pańskiego w Białymstoku
Władze polskie potraktowały największą białostocką cerkiew jako relikt zaborów - podobnie, jak w przypadku soboru św. Aleksandra Newskiego w Warszawie wybudowanego na obecnym placu Piłsudskiego w Warszawie (obecnie, na tym samym placu, stanął pomnik upamiętniający ofiary katastrofy smoleńskiej). Ta ostatnia świątynia również została zburzona w wyniku decyzji polskich władz.
Sobór Zmartwychwstania Pańskiego w Białymstoku
Przez wiele lat toczył się proces sądowy pomiędzy Skarbem Państwa a Cerkwią o prawa do nieruchomości.
Jednak "Sobór (...) został wybudowany na potrzeby prawosławnej społeczności Białegostoku, co skłania do refleksji, że od początku stanowił własność białostockiej parafii św. Mikołaja. Należy wykluczyć tezę, iż mógł stanowić jedną z wielu cerkwi wybudowanych przez carską administrację w celach politycznych" - czytamy w monografii Piotra Sawickiego.
