Smog zaatakował całą Polskę. Pomóc nam może tylko wiatr. Darmowa komunikacja w Krakowie [ZDJĘCIA]

W wielu miejscach, zwłaszcza na południu kraju, dopuszczalne stężenia pyłu zawieszonego były wczoraj kilkakrotnie przekroczone. Ale smog dotarł też do Warszawy czy Poznania, gdzie do tej pory był nieodczuwalny.

WIDEO: Polska spowita smogiem. W Rybniku zamknięto szkoły, mieszkańcy Małopolski obawiają się o zdrowie

Źródło: TVN24/x-news

Rekord padł w Rybniku - poprzedniej nocy stacja pomiarowa zanotowała tam 1563 mikrogramy pyłu PM10 w metrze sześciennym powietrza. To o 3126 proc. więcej niż norma (50 mikrogramów). Potem stężenie pyłu spadło, ale i tak władze miasta uznały, że zagrożenie jest tak duże, iż trzeba odwołać wszystkie lekcje w szkołach. Po raz pierwszy z powodu smogu!

Przy Rybniku zanieczyszczenia w Małopolsce można by uznać za mało istotne, gdyby nie fakt, że normy i tak były kilkakrotnie przekroczone. W najgorszym momencie na Alejach Trzech Wieszczów w Krakowie stacja monitoringu pokazywała 283 mikrogramy pyłu. Podobnie było w Skawinie (277 mikrogramów), pewnie też w innych podkrakowskich gminach, choć tam nie ma bieżących pomiarów smogu. Jeszcze gorzej było w Olkuszu (353), dużo lepiej w Tarnowie (90).

Zagrożenie zauważył w końcu rząd. - Zwróciłam się do wicepremiera Mateusza Morawieckiego, by najbliższe posiedzenie Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów poświęcone było problemowi smogu - poinformowała wczoraj premier Beata Szydło.

- Lepiej późno niż wcale - komentuje Andrzej Guła z Polskiego Alarmu Smogowego, który od 4 lat apeluje do kolejnych rządów, by zajęły się tym problemem. Według Andrzeja Guły wiarygodność wczorajszej deklaracji będzie można ocenić wtedy, gdy rząd szybko przyjmie normy jakości dla węgla i pieców oraz programy likwidacji niskiej emisji.

Efektów dotychczasowych działań nie widać. Setki milionów złotych wydane na likwidację starych pieców węglowych nie przynoszą poprawy jakości powietrza. Nie skutkują też doraźne środki. Wczoraj w Krakowie samochodów na ulicach wcale nie było mniej, choć kierowcy mogli jeździć za darmo autobusami. Czy władze naszego miasta powinny pójść śladem Warszawy, gdzie darmowe przejazdy w czasie smogu przysługują wszystkim?

Pomóc może nam tylko wiatr, który rozgoni zanieczyszczenia. Synoptycy dają nadzieję - jutro powieje...

Rząd powinien pomóc samorządom. Na razie w Krakowie ulgę ma przynieść darmowa komunikacja.

W 2023 r. normy stężenia pyłu zawieszonego będą zachowane prawie w całej Małopolsce - takie zapewnienia padają przy każdej prezentacji uchwały antysmogowej, którą sejmik ma przyjąć za dwa tygodnie. - To jak najbardziej realne - zapewnia wicemarszałek województwa małopolskiego Wojciech Kozak. - Bo tak twierdzą eksperci - dodaje.

Warunek jest jeden - uchwała antysmogowa dla Małopolski musi zostać zrealizowana w 100 procentach. A to wcale nie będzie takie proste. Dokument zakłada bowiem, że do roku 2023 w całym województwie nie będzie ani jednego pieca węglowego emitującego więcej niż 40 mikrogramów pyłu. Dziś większość z pół miliona użytkowanych w województwie małopolskim kotłów grzewczych wypuszcza z komina dziesięć razy więcej zanieczyszczeń. I wszystkie te piece trzeba wymienić w ciągu zaledwie siedmiu lat.

Zakaz palenia węglem także poza Krakowem?

Choć nie ma pewności, że sejmik przyjmie uchwałę antysmogową, wczoraj pojawił się pomysł jeszcze jej zaostrzenia.

Krakowscy radni z prezydenckiego klubu chcą, by na jutrzejszej sesji Rada Miasta przyjęła rezolucję, w której zwróci się do sejmiku o wprowadzenie w 14 podkrakowskich gminach zakazu palenia węglem. Zakaz dotyczyłby tych obszarów, gdzie jest sieć ciepłownicza i gazowa. W wersji łagodniejszej - tylko budujących nowe domy, w bardziej restrykcyjnej - wszystkich, co wiązałoby się z likwidacją już istniejących pieców na węgiel.

- Jeśli nadal będziemy pozwalać na montowanie pieców węglowych w okolicach Krakowa, to może jakość powietrza będzie lepsza niż obecnie, ale norm nadal nie będziemy spełniać - przekonuje radny Łukasz Wantuch. Andrzej Guła z Krakowskiego Alarmu Smogowego przyznaje, że zawsze mniejsza liczba źródeł niskiej emisji jest lepsza dla jakości powietrza i z takiego punktu widzenia propozycja jest logiczna i słuszna.

- Jestem realistą - ten pomysł nie ma szans na przegłosowanie w sejmiku - twierdzi jednak wicemarszałek województwa Wojciech Kozak. Przypomina, że termin zgłaszania uwag do uchwały antysmogowej dla Małopolski minął w ubiegłym tygodniu, więc tak duża zmiana wymagałaby wznowienia konsultacji i opóźnienie w przyjęciu uchwały. - Nic nie stoi na przeszkodzie, by taką regulację przyjęły same gminy. One mogą narzucić budującym warunki podłączenia się do sieci ciepłowniczej czy gazowej - dodaje Wojciech Kozak.

Polacy są coraz bardziej świadomi zagrożeń

Jego zdaniem ważne jest, by do działań samorządów przyłączył się rząd. - Bez jego wsparcia, zwłaszcza finansowego, nie poradzimy sobie z likwidacją niskiej emisji - przyznaje wicemarszałek Małopolski.

Wczorajsza deklaracja premier Beaty Szydło, że problemem smogu zajmie się Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów, daje nadzieję, że coś się zmieni. Do tej pory rządzący bagatelizowali ten problem, zmniejszali nawet fundusze na likwidację pieców węglowych i sugerowali, że ograniczenie systemu grzewczego opartego na węglu nie przyniesie poprawy. Do tego wciąż nie ma zapowiadanych od kilku miesięcy norm dla kotłów grzewczych i węgla, które wyeliminowałyby z rynku piece i paliwo najgorszej jakości. Nie widać też propozycji takich rozwiązań, które umożliwiałyby skuteczniejszą kontrolę tego, czy w piecach nie są palone śmieci.

Nadzieję, że rząd w końcu dostrzeże problem, daje też coraz większa świadomość Polaków co do zagrożeń, jakie niesie ze sobą oddychanie smogiem. Wczoraj strona Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska zawiesiła się, bo tak wiele osób chciało tam sprawdzić, czy w jego miejscowości powietrze jest czyste.

Darmowa komunikacja w Krakowie też dzisiaj

Dziś jednak nadal w wielu miejscach stężenie pyłu PM10 będzie przekraczać 200 mikrogramów.

Z tego powodu w Krakowie zostanie utrzymana darmowa komunikacja miejska. Bez biletu tramwajami i autobusami mogą jednak jeździć tylko posiadacze dowodu rejestracyjnego i towarzyszące im 3 osoby. W Warszawie bezpłatne przejazdy przysługują wszystkim.

Wszystkie łóżka zajęte. - W ostatnich dniach mamy nawet dwukrotnie więcej chorych, którzy mają problemy z oddychaniem. Na oddziałach chorób płuc nie mamy wolnych łóżek - mówi pulmonologdr Anna Prokop-Staszecka, dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II w Krakowie. Jej zdaniem wielu lekarzy rodzinnych odsyła do szpitali chorych z dusznościami. - Praktycznie każdy ma w swoim najbliższym otoczeniu kogoś, kto kaszle lub jest przeziębiony. To efekt utrzymującego się smogu. Sama mam niedoleczone przeziębienie i zaczynam mieć takie objawy jak przy astmie - podreśla dr Prokop-Staszecka.

Więcej chorych na SOR. Na Szpitalny Oddział Ratunkowy w szpitalu w Prokocimiu w ciągu ostatnich dni trafiło znacznie więcej pacjentów ze schorzeniami dróg oddechowych. - To jednak normalne o tej porze roku. Winna prawdopodobnie jest niska temperatura i smog, który o tej porze roku mocniej atakuje - mówi Natalia Adamska, rzeczniczka szpitala w Prokocimiu. Do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego w Szpitalu im. Stefana Żeromskiego w Krakowie codziennie trafia ok. 100 osób. - Nie zauważyliśmy jednak, aby ta liczba zwiększyła się z powodu schorzeń, których przyczyną mógłby być smog - zaznacza Anna Górska, rzecznik Szpitala im. S. Żeromskiego.

(GEG), (BAN)
[email protected]