Skutki uboczne?
Lekarze uspokajają, że skutki uboczne występujące po zaszczepieniu są oznakami, że nasz układ odpornościowy działa.Skutki uboczne mogą być silniejsze po otrzymaniu drugiej dawki.

Producent, na podstawie badań klinicznych przed wprowadzeniem szczepionki wymienia wśród bardzo częstych objawów (u więcej, niż 10 proc. zaszczepionych) ból, obrzęk pod pachą i w miejscu wstrzyknięcia, zmęczenie, ból głowy, bóle mięśni, sztywność stawów, dreszcze i gorączkę. Nieco rzadziej może pojawić się zaczerwienienie i swędzenie w miejscu wstrzyknięcia.

Sporadycznie wystąpiły przemijające jednostronne porażenie nerwu twarzowego i ciężka reakcja alergiczna.Dlatego producent ostrzega przed następującymi objawami świadczącymi o reakcji alergicznej:
● uczucie osłabienia lub zawroty głowy
● zmiany rytmu serca
● duszność
● świszczący oddech
● obrzęk ust, twarzy albo gardła
● pokrzywka albo wysypka
● nudności albo wymioty
● ból brzucha

Europejska Agencja Leków Sporadycznie bada także rzadkie przypadki zapalenia mięśnia sercowego u osób, które przyjęły szczepionki firm Pfizer/BioNTech i Moderna.

Jaka jest skuteczność szczepionki?
Badania wykazują, że skuteczność szczepionki po podaniu obu dawek wynosi 94,1 proc.

Co ciekawe, z ostatnich bada producenta (publikacja na portalu "Science Direct") wynika, że już po pierwszej dawce szczepionki, ochrona jest prawie równie wysoka. Redukcja objawowych zachorowań minimum 14 dni po pierwszej dawce wynosi 92,1 proc., szczepionka chroni w 100 proc. przed ciężką chorobą.
Szczepionka firmy Moderna zapobiega bezobjawowej infekcji SARS-CoV-2. Oznacza to, że ogranicza rozprzestrzenianie się wirusa.

Moderna prowadzi także badania nad skutecznością szczepionki wobec wariantów południowoafrykańskiego, jak i brazylijskiego. Okazuje się, że doszczepienie trzecią dawką, dostosowaną do nowych mutacji SARS-CoV-2 skutecznie przed nimi chroni.

AstraZeneca

Z czego się składa?
Skład szczepionki AstraZeneca jest inny od opartych na mRNA produktach Pfizera i Moderny. W jej skład wchodzi adenowirus szympansi z sekwencją kodującą glikoproteinę S wirusa SARS-CoV-2. Została wytworzona w genetycznie zmodyfikowanych, ludzkich embrionalnych komórkach nerki (HEK) 293 oraz za pomocą technologii rekombinacji DNA. Produkt zawiera organizmy modyfikowane genetycznie (GMO).

Jak działa?
Szczepionka Astra Zeneca jest szczepionką wektorową, wykorzystującą nie koronawirusa, ale zmodyfikowanego adenowirusa. Wirusy te, atakujące drogą kropelkową, odpowiadają za infekcje górnych dróg oddechowych. W szympansim adenowirusie umieszczony został gen, wytwarzający białko "S" obecne na powierzchni wirusa SARS- CoV-2, którego wirus potrzebuje, aby dostać się do komórek organizmu człowieka. Dzięki szczepieniu nasz organizm uczy się rozpoznawać wroga.

Dla kogo?
Szczepionka przeznaczona jest dla osób dorosłych od 18 roku życia.
Początkowo uznawano, że nie powinny być nią szczepione osoby starsze. Ostatnio jednak "trendy" się odwróciły. Brytyjska agencja ds. regulacji leków i produktów zdrowotnych opublikowała rekomendacje, z których wynika, że AstraZeneca powinna trafiać głównie do osób po 40 roku życia. Jest to związane z ryzykiem powstawania zakrzepów, szczególnie u młodych kobiet, stosujących antykoncepcję hormonalną.

Kto nie powinien się zaszczepić?
Przeciwwskazaniem jest uczulenie na substancję czynną lub którykolwiek z pozostałych składników tej szczepionki.

Uważa się także, że osoby, które przyjmują antykoncepcję hormonalną, nie powinny być szczepione AstraZeneką Także ze względu na ryzyko choroby zakrzepowej nie rekomenduje się podawania szczepionki wektorowej kobietom w ciąży.
Ostrożność należy zachować, jeśli:

● u pacjenta kiedykolwiek wystąpiła ciężka reakcja alergiczna po podaniu jakiejkolwiek innej szczepionki lub po podaniu szczepionki COVID-19 Vaccine AstraZeneca w przeszłości;
● pacjent kiedykolwiek zemdlał po wkłuciu igły;
● występuje problem z krzepnięciem krwi lub powstawaniem siniaków lub jeśli pacjent przyjmuje leki rozrzedzające krew (w celu zapobiegania zakrzepom krwi);
● układ odpornościowy nie działa prawidłowo (niedobór odporności) lub jeśli pacjent przyjmuje leki osłabiające układ odpornościowy (kortykosteroidy, leki immunosupresyjne, przeciwnowotworowe).
Decyzję we wszystkich takich przypadkach podejmuje lekarz.

Kiedy szczepienie trzeba odroczyć?
Powodem odroczenia szczepienia jest:
● zaostrzenie choroby przewlekłej – należy opóźnić do czasu ustąpienia objawów (okres rekonwalescencji) lub ustabilizowania się stanu pacjenta
● ostra infekcja przebiegająca z gorączką co najmniej 38,5 st C. Pacjent może jednak przyjąć szczepionkę, jeśli występuje u niego niewielka gorączka lub zakażenie górnych dróg oddechowych, takie jak przeziębienie

Osoby, które przechorowały Covid-19 powinny odczekać na zaszczepienie od 3 do 6 miesięcy. Jeśli do zakażenia dojdzie już po pierwszej dawce szczepionki, również należy odczekać nawet pół roku na drugą dawkę. Od 17 maja ozdrowieńcy będą mogli być szczepieni po 30 dniach od uzyskania pozytywnego wyniku testu

Jak długi powinien być odstęp między dawkami?
Początkowo określano odstęp między kolejnymi dawkami AstryZeneki na 84 dni. W związku ze stanowiskiem w związku ze stanowiskiem Rady Medycznej przy premierze od 17 maja okres ten zostaje skrócony do 35 dni.

Z ostatnich badań jednak wynika, że dłuższy odstęp między dawkami zwiększa skuteczność szczepionki.

Co stanie się, jeśli czas między dwiema dawkami wydłuży się z przyczyn losowych?
„Należy podać drugą dawkę szczepionki najszybciej jak to jest możliwe. Nie zaleca się powtarzania całego schematu od początku” - informuje Ministerstwo Zdrowia.

Skutki uboczne?
AstraZeneca miała złą passę. Szczepionkę obwiniano o powodowanie incydentów zakrzepowo -zatorowych. Badania wykazały, że Europie odnotowano zaledwie 37 takich incydentów na 17 milionów zaszczepionych.

Okazuje się także, że u osób starszych (w wieku od 56 lat) miejscowe i ogólne odczyny poszczepienne występują rzadziej i są mniej nasilone w porównaniu z osobami młodszymi (w wieku 18-55 lat).

Odczyny poszczepienne występują także rzadziej po drugiej dawce.

Producent wymienia następujące skutki uboczne:
● tkliwość, ból, ciepło, swędzenie lub siniaki w miejscu wstrzyknięcia.
● uczucie zmęczenia (znużenia) lub ogólne złe samopoczucie.
● dreszcze lub uczucie gorączki
● ból głowy
● mdłości (nudności)
● ból stawów lub ból mięśni
● obrzęk lub zaczerwienienie w miejscu wstrzyknięcia
● gorączka (>38°C)
● wymioty lub biegunka
● senność lub zawroty głowy
● zmniejszony apetyt
● powiększone węzły chłonne
● nadmierne pocenie się, swędzenie skóry lub wysypka

Należy także zwrócić uwagę na możliwe objawy zakrzepicy po podaniu szczepionki. Są to:
● trudność w oddychaniu, płytki oddech
● ból klatki piersiowej
● obrzęk nóg
● uporczywy ból brzucha
● uporczywy ból głowy
● niewyraźne widzenie
● krwawe wybroczyny pod skórą

O reakcji alergicznej mogą świadczyć:
● uczucie osłabienia lub zawroty głowy
● zmiany rytmu serca
● duszność
● świszczący oddech
● obrzęk ust, twarzy albo gardła
● pokrzywka albo wysypka
● nudności albo wymioty
● ból brzucha