Sejm przywrócił wiek emerytalny 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn

Polski parlament przyspieszył prace nad prezydenckim projektem nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, który do laski marszałkowskiej trafił jeszcze w minionym roku. W trakcie odbywającego się we wtorek i środę 30. posiedzenia w Sejmie odbyło się drugie i trzecie czytanie ustawy po czym posłowie przyjęli nowelizację. Ustawa obecnie trafi do Senatu, który może jeszcze wnieść do niej poprawki, ale zasadnicze postanowienia nowelizacji nie powinny już ulec zmianom. Oznacza to, że od 1 października przyszłego roku można będzie przejść na emeryturę nie czekając na ukończenie - i kobiety, i mężczyźni - 67. roku życia jak wymaga tego aktualnie obowiązujące prawo.

Prezydencki projekt ustawy o nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw - bo taka jest formalna nazwa ustawy, obniża wiek emerytalny do tego sprzed reformy, która wydłużyła i zrównała do 67. roku życia wiek przechodzenia na emeryturę kobiet i mężczyzn.
Wiek emerytalny będzie wynosić 60 lat dla kobiet oraz 65 lat dla mężczyzn. Zmiany obejmą zarówno osoby ubezpieczone w powszechnym systemie emerytalnym (ZUS), jak i rolników (KRUS).

Przejście na emeryturę na przywracanych przez prawo warunkach: 60 lat dla kobiety i 65 lat dla mężczyzny nie będzie jednak obowiązkowe. Jak podkreślił to w środę wiceminister pracy w Polskim Radiu 24, to od pracownika, który ukończy ustawowy wiek będzie zależało, czy chce z prawa do przejścia już w tym momencie na emeryturę skorzystać, czy nie. Minister Szwed zapowiedział ponadto, że w każdym takim przypadku Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie zobowiązany przedstawić potencjalnemu emerytowi, jaka będzie wysokość jego emerytury gdy zechce przejść na nią w terminie nabycia uprawnień emerytalnych, by każdy świadomie podjął decyzję o skorzystaniu z tego uprawnienia.

.
W pierwotnym projekcie prezydent proponował, aby obniżenie wieku emerytalnego weszło w życie 1 stycznia 2016 r. Rozpatrująca projekt Komisja Polityki Społecznej i Rodziny zmieniła ten termin na 1 października 2017 r. Zresztą w przygotowywanym równolegle projekcie ustawy budżetowej na 2017 r. rząd właśnie dopiero od października przewidział dodatkowe środki, którymi będzie musiał zasilić ZUS, by miał on pieniądze na wypłaty emerytur dla osób, które po 1 października będą w wieku poniżej 67. roku życia, ale po ukończeniu już 60. roku życia - kobiety i 65. roku życia - mężczyźni i zechcą od razu skorzystać z nabytego prawa i złożą wnioski o emeryturę.

Projekt likwiduje emerytury częściowe, które miały łagodzić podwyższenie wieku emerytalnego. Aktualnie przysługują one kobietom mającym 62 lata i 35 lat stażu pracy oraz mężczyznom w wieku 65 lat z 40-letnim stażem pracy. Osoby korzystające z tej możliwości otrzymują połowę świadczenia emerytalnego, które pobierałyby przechodząc na emeryturę w wieku 67 lat. Podczas prac w komisji dodano przepis przejściowy związany z likwidacją emerytur częściowych.

W toku konsultacji społecznych, a także w trakcie prac parlamentarnych, jednym z najmocniej dyskutowanym wątkiem była propozycja umożliwienia przejścia na emeryturę nie tylko według kryterium osiągniętego wieku, ale przepracowanych lat (tzw. lat składkowych), np. 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn. Takie rozwiązanie postulowały zarówno związki zawodowe, jak i wielu polityków. Na obecnym etapie prac legislacyjnych takie rozwiązanie jednak w projekcie się nie znalazło.
Zachowana ma pozostać jedynie możliwość wcześniejszego zakończenia pracy (przy 55 latach u kobiety i 60 latach u mężczyzny), ale pod warunkiem 25-letniego okresu pracy w przypadku kobiet i 30-letniego u mężczyzn. Na etapie komisyjnym wprowadzono poprawkę, zgodnie z którą warunek ten musi być spełniony do 31 grudnia 2017 r.

Prawie na pewno zostanie za to przywrócone rozwiązanie, zgodnie z którym objęcie ubezpieczonego gwarancją otrzymania najniższego świadczenia emerytalnego będzie uzależnione od osiągnięcia 20 lat okresu składkowego dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.
Projekt przywraca też zasadę przechodzenia sędziego (prokuratora) w stan spoczynku wraz z osiągnięciem 65 lat.

Inną kwestią budząca powszechne zainteresowanie oraz rozbieżne opinie polityków była możliwość - bądź nie, dorabiania przez emerytów bez ryzyka zawieszenia wypłaty emerytury lub ograniczenia wysokości wypłacanego na bieżąco świadczenia. Pojawiły się bowiem sugestie, by osoby, które przejdą na emeryturę w przywracanym wcześniejszym wieku podlegały takim właśnie ograniczeniom.

Ostatecznie osoby, które przejdą na emeryturę, będą mogły dorabiać bez żadnych ograniczeń, choć i w tej kwestii wypowie się jeszcze Senat.