Sędziowie będą funkcjonariuszami publicznymi. Skala agresji wobec arbitrów jest ogromna. "Niektórzy czują się zastraszeni"

Każdy, kto był kiedyś na meczu piłkarskim wie, że problemem na stadionach jest przemoc wobec sędziów. Obserwujemy agresję słowną, ale czasem dochodzi także do rękoczynów. Jak chronić arbitrów przed agresywnymi kibicami oraz piłkarzami? W tym ma pomóc petycja, która trafiła do Senatu w listopadzie 2021 roku. Niedługo sędzia ma być funkcjonariuszem publicznym. W maju 2023 roku petycja została jednogłośnie zaakceptowana przez Komisję Praw Człowieka, Praworządności i Petycji i obecnie trwają ostatnie kroki prowadzące do wdrożenia jest w życie. Rafał Rostkowski, czyli były sędzia piłkarski, który w ostatnich latach walczył o zmianę przepisów, rozmawiał z Piotrem Gałązką - dyrektorem Departamentu Prawnego Ministerstwa Sportu i Turystyki. Wszystko wskazuje na to, że w połowie przyszłego roku arbitrzy będą lepiej chronieni.

- To jest tak, jak zapowiadaliśmy: uzupełnienie Kodeksu karnego, a dokładnie artykułu 115., paragrafu 13., czyli de facto uwzględnienie w katalogu funkcjonariuszy publicznych sędziów sportowych poprzez dopisanie punktu 11.: "sędzia sportowy". To oznacza, że sędziowie sportowi w ramach wykonywania swoich obowiązków traktowani byliby jako funkcjonariusze publiczni. To automatycznie zwiększa ich ochronę prawno-karną, ponieważ na przykład obrażanie takiego sędziego nie byłoby przestępstwem ściganym z oskarżenia prywatnego, ale stałoby się przestępstwem ściganym z oskarżenia publicznego. A to oznacza inne zagrożenie karą. Oczywiście muszę zaznaczyć, że to jest projekt ustawy, a nie obowiązujące prawo - powiedział Piotr Gałązka, dyrektor Departamentu Prawnego Ministerstwa Sportu i Turystyki w rozmowie z Rafałem Rostkowskim.

Zapytaliśmy Rafała Rostkowskiego o skalę agresji wobec sędziów w Polsce. Były arbiter stwierdził, że problem jest bardzo duży i występuje na wielu poziomach. - To nie jest tylko A-klasa i B-klasa. Sporo incydentów ostatnio było też na przykład w 4. lidze - stwierdził. O ilu przypadkach dokładnie mówimy? Tego nie da się określić. Rafał Rostkowski podkreśla, że wiele przemocowych zachowań nie jest ujawnianych, gdyż część sędziów takich incydentów nie zgłasza.

- Skala jest bardzo duża i niestety niemierzalna. Sędziowie nie zgłaszają wszystkich incydentów z różnych powodów. Jednym z nich jest to, że się wstydzą. Nie jest przyjemnie przyznawać się do tego, co spotyka niektórych arbitrów. Nie zgłaszają również dlatego, że widzą jak reagują wydziały wychowania i dyscypliny w różnych województwach związkach piłki nożnej. Kary są symboliczne, lub żadne, więc przemoc cały czas ma zielone światło. Po fali napaści sprzed dwóch lat sędziowie dostali mocne sugestie, że władze piłkarskie nie życzą sobie, aby takie rzeczy nagłaśniać, bo to "bije w wizerunek związku". Niektórzy arbitrzy czują się zastraszeni. Nagłaśnianie takich incydentów nie jest mile widziane przez władze związków, ponieważ są one wybierane przez kluby, także te, których piłkarze, trenerzy czy działacze dopuszczają się przemocy, a nie przez sędziów, którzy są ofiarami przemocy i nie mają mandatów do głosowania. Wiem, że są województwa, gdzie spraw związanych z przemocą wobec sędziów jednocześnie toczy się kilkadziesiąt - powiedział w rozmowie z nami Rafał Rostkowski.

Beneficjentami zmiany przepisów mają być nie tylko sędziowie, ale również dzieci oraz młodzież. Rafał Rostkowski podkreśla, że wszyscy na tym mogą skorzystać. Chodzi o budowanie odpowiednich wzorców u młodych piłkarzy. Były arbiter w swoim artykule na TVP Sport przypomina także o takim zjawisku jak "Komitet Oszalałych Rodziców". Termin odnosi się do rodziców, którzy dopingują swoje pociechy w sposób agresywny. Często atakują także sędziego.

- Chronione będą też dzieci i młodzież. Chodzi o to, żeby przemocowych incydentów w ogóle nie było. Żeby młodzi ludzie nie byli świadkami, że ktoś kogoś znieważa, zniesławia, grozi mu czy go bije. Kara za coś takiego musi być niezwłoczna, dotkliwa i mieć odpowiedni wydźwięk społeczny. To trzy podstawowe elementy, które kara musi spełniać. Jeśli któregoś elementu nie ma, kara nie działa tak jak powinna.

Czy można zrobić coś więcej? Według Rafała Rostkowskiego przede wszystkim należy budować świadomość. Temat trzeba nagłaśniać w mediach, aby ludzie poznali problem. Jeśli chodzi o dzieci, odpowiedzialność leży po stronie klubu (lub innej organizacji, do której dziecko należy), ale także szkoły.

- Najmłodszym należy mówić o tolerancji, potrzebie szacunku, tłumaczyć, czym jest przemoc i jak na nią reagować, kiedy się z nią spotkają - dodaje były arbiter.

Więcej o EKSTRAKLASIE - newsy, wyniki, terminarz, tabela, strzelcy