Rząd: obniżka PIT z 17 do 12 proc., likwidacja ulgi dla klasy średniej, składka zdrowotna jako koszt działalności. Ile zyskasz? [20.04.2022]

To głównie rozwinięcie obietnicy poprawienia Podatkowego Polskiego Ładu, a dokładnie ulgi dla klasy średniej, która – raz, że skomplikowana w stosowaniu – pominęła wiele istotnych grup podatników, prowadząc do tego, że zmiana systemu podatkowego rozliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne doprowadziła u nich do dotkliwego wzrostu obciążeń fiskalnych.

Szczegóły proponowanych zmian poznamy wkrótce, a ich ostateczny kształt przyniesie nowelizacja ustawy uwzględniająca ewentualne uwagi zgłoszone w trakcie konsultacji – minister Soboń zapowiada publicznie, że wnikliwie wsłucha się w głos księgowych i doradców podatkowych, przedsiębiorców, pracodawców i dostawców oprogramowania dla księgowości i rozliczania podatków. Kluczowa propozycja jest jednak znana – obniżka najniższej stawki PIT z 17 do 12 proc., a więc o 5 proc.

Bez głębszej nawet analizy widać, że to jest rozwiązanie, które nic nie zmienia dla ogólnego bilansu podatkowego dla budżetu państwa, a upraszcza podatki i po prostu upowszechnia „poduszkę podatkową” dla zamortyzowania skutków przeprowadzonej od 1 stycznia 2022 r. operacji ze składką na ubezpieczenie zdrowotne.

Przypomnijmy, że przed zmianą stawka składki także wynosiła 9 proc., ale aż 7,75 proc. z tego odliczane było od podatku. Praktyczne obciążenie z tego tytułu wynosiło więc 1,25 proc. Oczywiście, najbardziej dotkliwą dla wielu grup – zwłaszcza osób prowadzących działalność gospodarczą była zmiana podstawy naliczania składki. Odejście od minimalnej (deklarowanej) podstawy wymiaru do objęcia składką pełnych dochodów zwiększyło obciążenia fiskalne bardzo mocno.

- Dla płacących ryczałt korzyść uzależniona będzie od wysokości stawki ryczałtu, np. przedsiębiorca prowadzący działalność usługową opodatkowaną stawką 8,5%, płacący co miesiąc 559,89 zł składki zdrowotnej, zyska rocznie 285,54 zł, natomiast przedsiębiorca opłacający kartę podatkową, będzie mógł pomniejszyć podatek w skali roku o 517,65 zł. To rozwiązanie także pozwoli w niewielkim stopniu zniwelować obowiązującą od tego roku drastyczną podwyżkę składki zdrowotnej - komentuje Przemysław Pruszyński, dyrektor departamentu podatkowego Konfederacji Lewiatan. I dodaje:

- Zysk roczny dla podatników płacących ryczałt uzależniony będzie od wysokości stawki ryczałtu, np. przedsiębiorca prowadzący działalność usługową opodatkowaną stawką 8,5%, płacący co miesiąc 559,89 zł składki zdrowotnej, zyska rocznie 285,54 zł.
W przypadku pracowników (osób na umowę o pracy z kodeksu pracy) zwiększenie de facto podatku o 7,75 proc. (część składki na ubezpieczenie zdrowotne odliczana od podatku wcześniej) niwelować ma ulga dla klasy średniej, inne grupy zarobkujące są jej pozbawione. Stąd po powszechnej krytyce z pierwszych tygodni po zastosowaniu Polskiego Ładu rząd obiecał ulgę rozszerzyć na inne grupy podatników.

Ujmując rzecz w uproszczeniu obecnie osoby, którym nie przysługuje ulga dla klasy średniej płacą nadal 17 proc. podatku plus 7,75 proc. która była odliczana od podatku, czyli de facto 24,75 proc.

Jeśli najniższa stawka podatku zostanie obniżona dla wszystkich do 12 proc. i zniesiona ulga dla klasy średniej, dla wszystkich obciążenie w relacji do stanu sprzed Polskiego Ładu wyniesie 12 proc. plus 7,75 proc. – razem 19,75 proc. Wracamy więc niemal do stanu sprzed zmian w stawkach wprowadzanych w ostatnich latach gdy najniższa stawka PIT przez wiele lat wynosiła 19 proc.

Rozwiązanie to, abstrahując od aspektu fiskalnego ma co najmniej dwie dobre strony.

Po pierwsze jest sprawiedliwe – wszystkich podatników traktuje jednakowo: 12 proc. bez ulgi dla nikogo. Po drugie – upraszcza rozliczenie; dziś wyliczenie samej składki, ustalanie prawa do niej, obawy przed konsekwencjami utraty w trakcie roku prawa do ulgi są jedną wielką komplikacją podatkową.

Dla przedsiębiorców oczywiście nadal kluczowa pozostanie kwestia podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne i pewnie na tych kwestiach skupią się w znacznej części konsultacji.

Zmiana opodatkowania - pierwszy próg podatkowy obniżony z 17 do 12 proc. dotyczy pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, umowy o dzieło, umowy zlecenie, osób pobierających emeryturę, a także wszystkich innych korzystających ze skali podatkowej oraz przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą rozliczających się na zasadach ogólnych (skali podatkowej lub progresji).
Aby skorzystać z obniżki, podatnik rozliczający się według skali nie musi spełnić żadnych dodatkowych warunków.
Poza tą obniżką zmiany to:

• Likwidacja ulgi dla klasy średniej
• Składkę zdrowotną można będzie wrzucić w koszty – osoby prowadzące działalność
• Powrót do możliwości preferencyjnego rozliczenia podatku dla osób samotnie wychowujących dzieci. Możliwość złożenia PIT-2 u maksymalnie trzech pracodawców.

Ile zyska osoba na umowie o pracę
Szczegóły poznasz klikając w ten tekst

Ile zyska osoba prowadząca działalność gospodarczą na ryczałcie
Szczegóły poznasz, klikając w ten tekst

Ile zyska osoba prowadząca działalność gospodarczą na podatku liniowym
Szczegóły poznasz, klikając w ten tekst