Renta rodzinna po zmarłym byłym małżonku?

- Jeszcze do niedawna w orzecznictwie prezentowany był pogląd, że rozwiedziony małżonek ma prawo do alimentów po rozwodzie wyłącznie na podstawie zawartej ugody sądowej lub wyroku przyznającego rzeczone świadczenie - wyjaśnia adwokat Mariusz Lewandowski.

Korzystne dla ZUS-u

Tak utarte stanowisko miało konsekwencje dla przyznania renty rodzinnej po śmierci jednego z byłych małżonków. W podobnym tonie wypowiadał się Sąd Najwyższy.

„Małżonka rozwiedziona, aby mieć prawo do renty rodzinnej po zmarłym mężu, musi w dniu jego śmierci mieć prawo do alimentów, wynikające z wyroku lub ugody sądowej” (II KU 256/08 z dnia 19 marca 2009).

Nie sposób zauważyć, iż rzeczone stanowisko było niezwykle korzystne dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, gdyż pozwalało ograniczyć zakres wypłacanych świadczeń.

Jednakże w drugim kwartale 2014 roku Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że artykuł 70 ustęp 3 Ustawy o emeryturach i rentach jest niekonstytucyjny.

Stosowanie wskazanego przepisu w jego literalnym brzmieniu doprowadziło do sytuacji, w której dobrowolne i ciągłe przyczynianie się do utrzymania jednego z rozwiedzionych małżonków przez drugiego z nich, które nie miało podstaw w wyroku lub ugodzie sądowej, nie dawało prawa do renty w razie jego śmierci.

Wyrok, ale i i umowa

Wobec powyższego warto podkreślić, że treść obowiązku alimentacyjnego może zostać skonkretyzowana nie tylko w wyroku czy też ugodzie sądowej, ale również w umowie. Wszystkie wyżej wymienione sposoby należy traktować równorzędnie.

Także sam fakt łożenia na utrzymanie byłego małżonka winno się uznać za zawarcie umowy w sposób dorozumiany. Natomiast dowodzenie tegoż faktu można oprzeć na zeznaniach świadków.

- Nie ulega wątpliwości, że wskazane zmiany są w pełni zgodne z zasadami prawa ubezpieczeniowego i czynią zadość poczuciu sprawiedliwości społecznej. Nie ma powodu, aby uprawiać kult ścisłej interpretacji art. 70 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach - podkreśla adwokat Mariusz Lewandowski.

Ukłon w stronę zgody

Brak jest także uzasadnienia dla uprzywilejowania osób, które nierzadko toczyły zacięty spór rozwodowy. Już samo zawarcie porozumienia między byłymi małżonkami w zakresie świadczeń alimentacyjnych powinno dawać dostateczne podstawy do przyznania renty rodzinnej.

Zmiana stanowiska sądów w tym względzie jest swoistym ukłonem w stronę polubownego i dobrowolnego rozwiązywania sporów małżeńskich.

NowosciTorun

Co środęporada prawnicza

W każdym środowym wydaniu „Nowości” (uwaga, zmieniliśmy termin - środa zamiast piątku) Czytelnicy znajdą rubrykę z prawniczą poradą. W niej - odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące wątpliwości prawnych.

Pytania można przysyłać pod adresem mailowym: [email protected].

Z inicjatywą udzielania takich porad wspólnie z naszą redakcją wyszła Okręgowa Rada Adwokacka w Toruniu.

- Wiemy, że bez fachowej pomocy prawnej trudno sobie zwykłemu obywatelowi poradzić - mówi adw. Wiktor Indan-Pykno, dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Toruniu.