Prezydent Adamowicz odpowiedział na pismo prokuratora ws. powodzi w Gdańsku

Aktualizacja, odpowiedź prezydenta Paweł Adamowicza:

"W odpowiedzi na pismo nr RP III Ko 12.2016 z dnia 15 lipca 2016 roku pragnę przedstawić następujące wyjaśnienia.

1. Sytuacja pogodowa

14 lipca 2016 roku o godz. 6:48 z Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej

za pośrednictwem Wojewódzkiego Centrum Zarządzania Kryzysowego Wojewody Pomorskiego

do Miejskiego Centrum Zarządzania Kryzysowego w Gdańsku wpłynęło ostrzeżenie meteorologiczne nr 50 z informacją o prognozowanych w tym dniu opadach deszczu z wysokością opadów od 30 mm do 45 mm, lokalnie 90 mm z ważnością od godz. 5:00 dnia 14.07.2016 do godz. 9:00 dnia 15.07.2016 roku. W tym samym dniu o godz. 21:46 wpłynęła zmiana ostrzeżenia nr 50 z ważnością od godz. 21.30 dnia 14.07.2016 do godz. 9:00 dnia 15.07.2016 roku, iż od godziny 03:00 14.07 do godziny 21:00 dnia 14.07.2016 roku suma opadów w wielu miejscach województwa przekroczyła 50 mm, lokalnie 60 mm. A więc łączna suma opadów miała wynieść od 50 mm do 65 mm, lokalnie około 110 mm.

W rzeczywistości opady okazały się zdecydowanie większe od przewidywanych, ponieważ w ciągu 14 godzin wyniosły 165 mm na m2. Była to ponad dwumiesięczna norma opadów deszczu w naszym regionie w miesiącu lipcu.

Wartości pomiarów w podanych lokalizacjach w Gdańsku przedstawiały się następująco:

Dolne Miasto: 87,3 mm, Górki Zachodnie: 74,5 mm, Jasień: 164,2 mm, Kiełpino: 108,2 mm, Matarnia: 135, 4 mm, Matemblewo: 162,1 mm, Ogrodowa: 129,9 mm, Oliwa: 170,2 mm, Osowa: 161,9 mm, Reja: 140,2 mm.

W związku z tym w dniu 14.07.2016 roku o godzinie 22.00 zebrał się Miejski Zespół Zarządzania Kryzysowego pod przewodnictwem zastępującego Prezydenta Miasta Gdańska – Z-cy Prezydenta Piotra Kowalczuka. Z Miejskiego Centrum Zarządzania Kryzysowego kierowane były działania Państwowej Straży Pożarnej, Policji, Straży Miejskiej, Gdańskich Melioracji, Zarządu Dróg i Zieleni oraz Zarządu Transportu Miejskiego.

Taka sytuacja meteorologiczna nad Polską i nad Trójmiastem wystąpiła na skutek przemieszczania się nad krajem frontu atmosferycznego z 14 / 15 lipca (załącznik nr 1). Podobne nawalne opady deszczu dotknęły Sopot, Gdynię, półwysep Helski oraz Zatokę Gdańską i rejon Kaszub.

2. Gdański System Odwodnieniowy

Gdański System Odwodnieniowy (GSO) jest bardzo rozbudowany i składa się z rzek, potoków, rowów i kanałów melioracyjnych, sieci kanalizacji deszczowej, systemów drenażowych oraz obiektów retencyjnych (skład GSO na koniec 2015 roku przedstawia załącznik nr 2).

Należy zwrócić uwagę, że od 2001 roku podjęto działania mające na celu rozbudowę GSO, czego efektem jest radykalne zwiększenie retencji z 137 000 m3 (26 zbiorników) w 2001 r. do 679 000 m3 (49 zbiorników). Zwiększyła się ona zatem niemal pięciokrotnie.

Od powodzi w lipcu 2001 roku do roku 2015 miasto wydatkowało na inwestycje związane

z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym i odprowadzaniem wód opadowych kwotę 374 mln zł.

Program jest kontynuowany. W roku 2016 planuje się wydać kolejne 14,6 mln zł, zaś w roku przyszłym 20 mln zł.

Zrealizowano dwa projekty unijne:

- „Ochrona wód Zatoki Gdańskiej – budowa i modernizacja systemu odprowadzania wód opadowych w Gdańsku” o wartości 127,3 mln zł,

- „Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław – Etap I - Miasto Gdańsk” - Przebudowa Kanału Raduni na terenie Miasta Gdańska o wartości 137,1 mln zł.

Łączna dotacja uzyskana na realizację tych projektów to 195,7 mln zł (kolejne zadania wykonane

po 2001 roku przedstawia załącznik nr 3).

W perspektywie unijnej 2014-2020 planuje się realizację projektu: Systemy gospodarowania wodami opadowymi na terenach miejskich - Miasto Gdańsk o wartości 120 mln zł (załącznik nr 4).

Oprócz systemów odwodnieniowych, które są własnością Gminy Miasta Gdańska, istnieją na terenie Miasta sieci i urządzenia odwadniające będące własnością innych podmiotów (deweloperzy, spółdzielnie mieszkaniowe, wspólnoty mieszkaniowe, zakłady przemysłowe, osoby fizyczne oraz Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych Wojewódzka Pomorskiego w Gdańsku – na terenach polderowych i przypolderowych).

Zarówno sieć kanalizacji deszczowej jak i obiekty z nimi związane w dniu zdarzenia były sprawne hydraulicznie i technicznie. W przypadku zbiorników retencyjnych po otrzymaniu ostrzeżenia

z IMGW o mogących wystąpić opadach rzędu 40 mm, miejscami do 90 mm, woda została obniżona do minimalnego poziomu piętrzenia wynikającego z pozwolenia wodnoprawnego.

Doświadczenia roku 2001 spowodowały, iż Miasto przejęło w eksploatację i utrzymanie sieć melioracji podstawowej na polderach w częściach komunalnych polderów (zurbanizowanych) i zleciło ich renowację, którą realizowano w latach 2007-2012. Sieć ta, podobnie jak systemy kryte (kanalizacja deszczowa), poddawana jest przeglądom i na ich podstawie wykonuje się prace utrzymaniowe. System ten działa sprawnie.

Do sieci melioracyjnej zaliczane są potoki oraz budowle hydrotechniczne na nich zlokalizowane (zbiorniki retencyjne). Gdańsk posiada 23 potoki, które są w znacznej mierze uregulowane na koszt miasta (bez udziału skarbu państwa), pomimo, że są odbiornikami wód również z przyległych gmin.

Elementem sieci melioracyjnej w Gdańsku są też kanały – Kanał Raduni i Kanał Rudnicki oraz wały przeciwpowodziowe (rz. Motława, K. Rudnicki i K. Raduni). Kanały są w bardzo dobrym stanie technicznym, natomiast wały w stanie dobrym. Obiekty te zgodnie z Ustawą z 7.07.1994r – Prawo Budowlane poddawane są przeglądom technicznym m. in. z udziałem przedstawicieli WINB.

Wykonane dotychczas prace w zakresie rozbudowy urządzeń osłony przeciwpowodziowej doprowadziły do znacznego zmniejszenia rozmiarów skutków nagłych opadów, co pozwala nie zgodzić się z tezą o niewydolności systemu odwodnieniowego.

3. Normatywy projektowania:

Systemy kanalizacji deszczowej projektuje się na podstawie normy PN-S-02204 „Odwodnienie dróg”, natomiast systemy otwarte (zbiorniki) są obecnie projektowane w oparciu o Rozporządzenie Ministra Środowiska z 20.04.2007 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle hydrotechniczne i ich usytuowanie.

Systemy kanalizacyjne projektowane są odpowiednio na wody o prawdopodobieństwie p=100%÷10% (raz na rok do raz na 10 lat) w zależności od kategorii dróg, natomiast systemy melioracyjne projektuje się na prawdopodobieństwo p=1% (raz na 100 lat).

Średnia roczna suma opadów atmosferycznych w Gdańsku w okresie 1880–2008 wyniosła około 545 mm (wg badań J. Filipiuk, UG). W rocznym przebiegu sum opadów najwilgotniejszymi miesiącami są lipiec i sierpień. W tych miesiącach spada w Gdańsku przeciętnie ok. 70 mm opadu. Te ilości mają potwierdzenie w obserwacjach IMGW (załącznik nr 5).

Z punktu widzenia hydrologicznego mieliśmy do czynienia z tzw. powodzią miejską, która pojawia się na skutek wyjątkowo gwałtownych i nieprzewidywalnych opadów.

Przy tak dużym opadzie jak wyżej wskazano, nie ma możliwości zabezpieczenia terenu miasta przed skutkami gwałtownej powodzi miejskiej, jaka miała miejsce w Gdańsku.

Uszkodzenia (awarie) na zbiornikach retencyjnych są wynikiem przelania się nadmiaru wód, które się w nich nie mieściły. Przelewanie się wód nadmiarowych spowodowało „rozmiękczenie” gruntu

od strony odpowietrznej i jego spłynięcie, co w dalszej kolejności doprowadziło do utraty stateczności. Skutkiem tej sytuacji był wylew wody ze zbiorników.

4. Informacja o spółce oraz kontakt

Gdański System Odwodnieniowy w imieniu Miasta (właściciela) administruje i utrzymuje spółka komunalna „Gdańskie Melioracje” Sp. z o.o. z siedzibą w Gdańsku przy ul. Prof. Witolda Andruszkiewicza 5. Do kontaktów w sprawach merytorycznych podaję następujące osoby:

Z poważaniem, Paweł Adamowicz "

****
- Jak wiecie prokurator regionalny wystosował list z prośbą o informacje. Co prawda przykro mi, że w liście zawarte były już oceny. Ktoś prosi o wyjaśnienia, a jednocześnie pisze że już coś wie. No cóż, dobra zmiana. Pismo z odpowiedzią zostało już przekazane do “białego domu” (siedziby Prokuratury Regionalnej - red.). Jesteśmy do dyspozycji prokuratury i prokuratorów - powiedział podczas dzisiejszej sesji nadzwyczajnej Rady Miasta Gdańska prezydent Paweł Adamowicz. - Wiem na pewno, że 15 lat nie zmarnowaliśmy.

Czytaj: Prokurator Golec poprosił Pawła Adamowicza o wyjaśnienia w sprawie powodzi w Gdańsku [ROZMOWA]

- Pracownica sekretariatu prezydenta Piotra Grzelaka osobiście zaniosła do Prokuratury Regionalnej - powiedział nam Antoni Pawlak, rzecznik prezydenta Gdańska.

Prokurator Maciej Załęski potwierdził, że pismo od prezydenta dotarło do prokuratury. - Zawarta w nim treść zostanie przeanalizowana, dopiero wówczas będą mogły zostać podjęte ewentualne dalsze działania. Zapytanie było skierowane w ramach współpracy prokuratury z instytucjami i w zakresie przeciwdziałania naruszeniom prawa - dodaje.

Przypomnijmy, prok. Andrzej Golec na naszych łamach tłumaczył: - Zastanowiło mnie to, że po raz kolejny obudziliśmy się z ręką w nocniku. Dlaczego w Sopocie czy Gdyni skutki deszczu nie były aż tak odczuwalne? Może system kanalizacji, system odprowadzający wodę w Gdańsku jest niedrożny, niesprawny, źle zaprojektowany... Nie wiem, dlatego proszę prezydenta Adamowicza o wyjaśnienia w tej kwestii.