Praca w niepełnym wymiarze czasu pracy 2020. Jakie prawa przysługują pracownikowi zatrudnionemu na część etatu?

Pracodawca musi tak samo traktować wszystkich pracowników. Nie ma tutaj znaczenia, czy są oni zatrudnieni na ćwierć, pół czy 3/4 etatu. Zgodnie z zapisami Kodeksu pracy, pracodawca nie może w uprzywilejowanej pozycji stawiać osób wykonujących pracę w pełnym wymiarze. Nie może im np. oferować lepszych warunków pracy, szybszej ścieżki awansu czy dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji, a pozbawiać tych przywilejów zatrudnionych w niepełnym wymiarze.

Umowa z pracownikiem zatrudnionym w niepełnym wymiarze czasu pracy, jak każda umowa o pracę, powinna określać strony i rodzaj umowy, datę jej zawarcia, warunki pracy i płacy pracownika, opis stanowiska pracy, miejsce jej wykonywania, wynagrodzenie, wymiar czasu pracy i termin jej rozpoczęcia.

- We wspomnianej umowie musi się również znaleźć zapis o dopuszczalnej liczbie godzin pracy ponad określony w umowie wymiar czasu pracy, którego przekroczenie uprawnia pracownika do dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych. Oprócz tego należy mu się normalne wynagrodzenie - mówi Waldemar Adametz z Państwowej Inspekcji Pracy.- We wspomnianej umowie musi się również znaleźć zapis o dopuszczalnej liczbie godzin pracy ponad określony w umowie wymiar czasu pracy, którego przekroczenie uprawnia pracownika do dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych. Oprócz tego należy mu się normalne wynagrodzenie - mówi Waldemar Adametz z Państwowej Inspekcji Pracy.

Pracownikowi świadczącemu pracę w niepełnym wymiarze przysługują te same uprawnienia, co pracownikowi pełnoetatowemu. Od wymiaru etatu uzależniona jest jedynie wysokość wynagrodzenia i długość urlopu wypoczynkowego.

Wysokość wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od wysokości minimalnego wynagrodzenia. W 2019 roku wynosi ono 2250 zł brutto, ale od 1 stycznia 2020 r. płaca minimalna wzrośnie do poziomu 2450 zł brutto.

Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy, wysokość minimalnego wynagrodzenia ustala się proporcjonalnie do liczby godzin przepracowanych w danym miesiącu. Za podstawę bierze się wysokość wynagrodzenia minimalnego.

Ta sama zasada proporcjonalności obowiązuje w przypadku wynagrodzenia wyższego niż płaca minimalna. Zatem jeśli pracodawca płaci np. 5000 zł brutto pracownikowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze, to pracownik zatrudniony w niepełnym wymiarze otrzyma wynagrodzenie proporcjonalne do liczby godzin, jakie musi przepracować w danym miesiącu.

Zasada proporcjonalności obowiązuje również przy naliczaniu należnego urlopu wypoczynkowego. Jest on ustalany proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy biorąc za podstawę wymiar urlopu 20 albo 26 dni w roku kalendarzowym, w zależności m.in. od ogólnego stażu pracy oraz wykształcenia pracownika. 20 dni urlopu w roku należy się pracownikowi zatrudnionemu krócej niż dziesięć lat, a 26 - w przypadku zatrudnienia powyżej dziesięciu lat.

Co ważne niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia. Zatem jeżeli np. pracownik jest zatrudniony na 1/16 etatu, to przysługują mu w danym roku dwa dni urlopu wypoczynkowego

Przy udzielaniu urlopu wypoczynkowego pracownikom zatrudnionym w niepełnym wymiarze czasu pracy stosuje się ogólną zasadę mówiącą o tym, że urlop jest udzielany w dni, które są dla pracownika dniami pracy. Urlopu należy udzielać w dniach, ale rozlicza się go w godzinach. Jeden dzień urlopu wypoczynkowego odpowiada 8 godzinom pracy. Przysługujący wymiar urlopu należy zatem przeliczyć na godziny (2 dni x 8 godz. = 16 godz.).

Zatem na powyższym przykładzie jeżeli w dniu, w którym pracownik skorzysta z urlopu, ma do przepracowania zgodnie z grafikiem 2 godziny, to pracodawca powinien odliczyć z przysługującej puli urlopowej te 2 godziny. Do wykorzystania pozostanie więc jeszcze 14 godzin urlopu wypoczynkowego.

W trakcie urlopu pracownik dostaje wynagrodzenie. W przypadku niewykorzystania przysługującego urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, szef musi pracownikowi wypłacić ekwiwalent pieniężny.

Co do innych uprawnień pracowniczych, to nie zależą one od wymiaru czasu pracy. Zatem pracownikowi zatrudnionemu w niepełnym wymiarze, tak samo jak pełnoetatowcowi, należą się:

• płatny urlop macierzyński (20 tygodni) i płatny urlop rodzicielski (32 tygodnie). Razem to 52 tygodnie. Co ważne, urlop macierzyński jest obowiązkowy. Zatem nie można z niego zrezygnować. Natomiast urlopu rodzicielskiego rodzic nie musi brać. Może zaraz po macierzyńskim wrócić do pracy,
• odprawa za zwolnienie z pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy. 22 lutego2016 roku weszła w życie nowelizacja Kodeksu pracy. Zrównała ona okres wypowiedzeń umów na czas określony i na czas nieokreślony. Zatem w przypadku, gdy staż pracy w danym przedsiębiorstwie wynosi mniej niż sześć miesięcy, to okres wypowiedzenia wynosi dwa tygodnie, gdy od pół roku do mniej niż trzech lat - miesiąc, a trzy miesiące, gdy staż wynosi co najmniej trzy lata. Szczególne przepisy regulują kwestie wysokości odprawy dla pracowników zwalnianych grupowo. Jest ona zależna od wysokości płacy minimalnej. W tym roku nie może przekroczyć 15-krotności minimalnego wynagrodzenia. Wynosi więc 33 750 zł brutto,
• płatne dni wolne na szukanie pracy - 2 dni robocze przy dwutygodniowym albo miesięcznym wypowiedzeniu oraz 3 dni robocze przy trzymiesięcznym wypowiedzeniu,
• przerwy w pracy - 15-minut w ciągu 8 godzin pracy, o ile pracuje się co najmniej 6 godzin na dobę. Ta zasada będzie obowiązywała w przypadku pracownika zatrudnionego na 3/4 etatu, który dziennie pracuje przez 6 godzin. Gdy wymiar etatu wynosi 1/4 (2 godziny dziennie) lub 1/2 (4 godziny dziennie), to wspomniana 15-minutowa przerwa się pracownikowi nie należy, bo pracuje mniej niż 6 godzin na dobę.