Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w szkołach coraz bardziej dostępna. Podczas konferencji przypomniano o skali dostępności i potrzeb

„W ciągu roku mamy blisko 100 proc. wzrost liczby specjalistów, w tym blisko 85 proc. wzrost liczby psychologów” - podkreśliła wiceminister Marzena Machałek. Na ich zatrudnienie trafiło do samorządów dodatkowo 2,4 mld zł - dodała podczas przemówienia na konferencji poświęconej pomocy pedagogiczno-psychologicznej w szkołach i przedszkolach, która odbyła się w czwartek 27 lipca.

Liczba psychologów w roku szkolnym 2021/22 wynosiła 4,9 tys. W ciągu roku wzrosła do 9,1 tys., co oznacza blisko 85 proc. wzrost psychologów zatrudnionych w polskich szkołach i przedszkolach - powiedziała Machałek. Oceniła, że jest to „absolutnie bezprecedensowe wsparcie”.

Według danych przytoczonych przez Machałek z 50 proc. na 15 proc. spadła liczba gmin, w których nie ma zatrudnionych psychologów.

To potrzebne zmiany w kontekście rosnącej liczby młodych osób potrzebujących wsparcia w zakresie zdrowia psychicznego i pomocy psychologicznej.

(...) zdrowie psychiczne stanowi integralną część prawidłowego rozwoju, odnosi się do dobrostanu społecznego, emocjonalnego i behawioralnego każdego człowieka - czytamy w rozmowie Katarzyny Dębek z psycholog Karoliną Tuchalską-Siermińską

Jesienią 2022 roku Rada Dzieci i Młodzieży RP przy MEiN rozpoczęła badanie skierowane do młodych ludzi, w wieku od 13 do 26 lat. Anonimowa ankieta zawierała 18 pytań zamkniętych jednorazowego lub wielokrotnego wyboru.

W ramach przeprowadzonych przez Radę Dzieci i Młodzieży RP ogólnopolskich konsultacji, w których udział wzięło ponad 58 tys. osób, zapytano uczestników m.in. o kwestię promocji i dbania o zdrowie psychiczne, psychoedukacji, a także dostępności i jakości pomocy udzielnej przez psychologów szkolnych. Wśród najczęściej wskazywanych problemów wskazywano:

• brak świadomości społecznej na temat zaburzeń psychicznych;
• brak dostępności do specjalistycznej pomocy;
• wysokie oczekiwania społeczne, szczególnie w zakresie osiągnięć w szkole, sporcie czy kulturze;
• wzrost uzależnień od substancji psychoaktywnych, jak również od internetu, gier komputerowych i smartfonów;
• brak wsparcia rodzin i najbliższego środowiska;
• zwiększenie dostępności do informacji, głównie tych szkodliwych, co może prowadzić do zwiększonego poziomu stresu wśród dzieci i młodzieży.

Powstały na postawie badania raport był tematem rozmów ekspertów w resorcie edukacji. Wszyscy są zgodni, że świadomość dbania o zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży, edukacja społeczeństwa w tym zakresie, a także zwiększenie wsparcia jest niezbędne.

Również wtedy minister Machałek podkreśliła, że prawie o 100 proc. został zwiększony dostęp do specjalistów w szkołach i przedszkolach. Dodała, że istotne jest, aby „przełamać barierę proszenia o pomoc”. Wskazała, że psychoedukacja, wiedza o zdrowiu w szkołach jest bardzo ważna, podobnie jak dostęp do psychologów, do specjalistów.

Podczas lipcowej konferencji przypomniano, że prawie 69 proc. dzieci w Polsce z orzeczeniami o potrzebie kształcenia specjalnego uczy się w szkołach ogólnodostępnych. W związku z tym resort wprowadził do szkół stanowisko pedagogów specjalnych. W roku szkolnym zatrudniono 10,2 tys. takich specjalistów.

Z danych MEiN wynika, że w szkołach zatrudniono także w ciągu ostatniego roku 1,6 tys. terapeutów pedagogicznych. Zwiększyła się również liczba pedagogów z 10,6 tys. w roku 2021/22 do 12,2 tys. w roku szkolnym 2022/23. Łącznie liczba specjalistów w szkołach i przedszkolach wzrosła z 21,9 tys. w roku 2021/22 do 42,7 tys. w roku 2022/23.

74 proc. szkół i przedszkoli ma więcej specjalistów w porównaniu do roku 2021/22 - podsumowała wiceminister Machałek.

Oprócz zwiększonych nakładów finansowych zwiększono wsparcie godzinowe pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów w szkołach w 2022 r. - o dodatkowe 180 mln zł - przekazano. Potwierdzono, że niestety „są jeszcze gminy, w których nie ma psychologów — choćby na części etatów, ale trzykrotnie w ciągu roku liczba takich gmin czy samorządów się zmniejszyła”.

Analiza danych z banków pracy dla nauczycieli pokazuje, że obecnie najbardziej brakuje:

• Psychologów: zdrowie psychiczne uczniów staje się coraz ważniejsze, dlatego szkoły potrzebują psychologów, którzy mogą oferować wsparcie emocjonalne i prowadzić działania profilaktyczne wśród uczniów. Obecnie w każdej szkole musi być zatrudniony nie tylko pedagog, ale także psycholog.
• Pedagogów specjalnych: placówki oświatowe potrzebują nauczycieli posiadających specjalizację w pedagogice specjalnej, aby sprostać potrzebom uczniów z różnymi niepełnosprawnościami i trudnościami w nauce, np. z dysleksją lub spektrum autyzmu.
• Nauczycieli wychowania przedszkolnego: wspieranie rodzin w opiece nad dziećmi poprzez budowanie nowych placówek przez samorządy powoduje, że wzrosło zapotrzebowanie na nauczycieli w przedszkolach.