Polska w NATO. Polonia amerykańska odegrała istotną rolę w powiększeniu paktu

W 1991 roku rozwiązano Układ Warszawski. Niedługo potem, ówczesny prezydent Polski Lech Wałęsa poinformował sekretarza generalnego NATO, że jednym z priorytetów Polski, jest członkostwo w Sojuszu. Było to uzależnione od Senatu USA. Oczywiście Polska musiała spełnić wymogi, aby dołączyć do NATO, jednak decyzja należała do członków wyższej izby amerykańskiego Kongresu.

Polacy mieszkający w USA podjęli się przekonania amerykańskich elit, że członkostwo Polski w NATO wzmocni kraj, region Europy i uniezależni ich ojczyznę od wpływów Rosji. Amerykańcy politycy, czy politolodzy nie chcieli o tym słyszeć. Nie chcieli gorszyć stosunków z Gorbaczowem czy Jelcynem, którzy mieli wpływ na ówczesną demokratyzację Rosji.

Podczas wizyty prezydenta Billa Clintona z Polonią w Detroit w październiku 1995 roku. Clinton zapowiedział, że podczas szczytu NATO w 1996, kraje pragnące związać się z Sojuszem będą zaproszone do negocjacji akcesyjnych. Ważną rolę odegrali też Zbigniew Brzeziński, czyli były doradca ds. bezpieczeństwa narodowego w ekipie prezydenta Jimmiego Cartera, czy były szef Radia Wolna Europa Jan Nowak-Jeziorański.

W Senacie do najpoważniejszych oponentów przyjęcia Polski i jej sąsiadów do NATO należał Republikanin Jesse Helms, szef komisji spraw zagranicznych inicjującej i mającej główny głos w przygotowywaniu międzynarodowych traktatów m.in. o rozszerzeniu NATO. Przeciwwagę w tej senackiej komisji stanowił, ale nie od razu, najważniejszy z zasiadających w niej Demokratów, Joe Biden, obecnie prezydent. Helms uważał, że rozszerzenie Sojuszu nie leży w najlepszym interesie Amerykanów. Podobne zdanie miał były doradca prezydenta Ronalda Reagana, historyk i sowietolog z Harvardu, prof. Richard Pipes.

Biden początkowo kategorycznie sprzeciwiał się rozszerzeniu NATO. Ówczesny senator powiedział wówczas, że Polska nie stanowiłaby wzmocnienia militarnego dla NATO, a jedna amerykańska dywizja pokonałaby ją w ciągu kilku godzin. Niedługo potem Biden zmienił swój pogląd o 180 stopni. Miał wówczas poznać historię Związku Sowieckiego i będących w jego orbicie krajów.

Polska dołączyła do NATO 12 marca 1999 roku, wraz z Czechami oraz Węgrami. Stało się to niemal dokładnie 50 lat po tym, gdy NATO zostało powołane do życia (4 kwietnia 1949 roku).