Polecenie testamentowe 2023 – na czym polega i kiedy jest ważne? Takie obowiązki można nałożyć na spadkobiercę

Testament umożliwia nie tylko powołanie do spadku wybranej osoby czy grupy osób, ale także dokonanie innych rozrządzeń wpadkowych. We wspomnianym dokumencie można między innymi:

• wydziedziczyć, czyli pozbawić prawa do zachowku wybraną przez siebie osobę;
• odwołać sporządzone wcześniej testamenty;
• nałożyć obowiązek o charakterze niemajątkowym (polecenie) lub majątkowym (zapis);
• dokonać zapisu danego składnika majątkowego na rzecz wybranej osoby;
• powołać wykonawcę testamentu.

Dokument ten można sporządzić zarówno w domu, jak i przed notariuszem. W drugim przypadku wiąże się to z pewną opłatą, ale mamy wtedy gwarancję, że wszystko zostało przeprowadzone tak, jak należy.

Według Kodeksu cywilnego zawarte w testamencie polecenie rozumiane jest jako nałożony przed spadkodawcę obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania przez spadkobiercę czy zapisobiercę, nie czyniąc nikogo wierzycielem. Co istotne, to zobowiązanie jest powiązane z kwestiami finansowymi.

W ramach polecenia spadkodawca może wezwać zapisobiercę lub spadkobiercę do podjęcia czynności, takich jak

• rozpoczęcie studiów przez członka rodziny zmarłego,
• wyprawienie pochówku zgodnego z określonymi wytycznymi,
• powstrzymywanie się od trwonienia pieniędzy lub nadużywania alkoholu,
• pogodzenie się między członkami rodziny,
• wygłoszenie mowy pogrzebowej.

Polecenie nabiera mocy prawnej, tylko jeśli wyrażone jest w ważnym testamencie. Jego zakres powinien być określony tak precyzyjnie, jak to tylko możliwe.

Przeczytaj też:Jak prawidłowo napisać testament? Wystarczy drobny błąd, by go podważyć

Skuteczność polecenia w dużej mierze zależy od tego, czy zostało określone w jasny i zrozumiały sposób. Jego treść będzie nieważna, jeśli pozostaje w sprzeczności z prawem, zasadami współżycia społecznego lub nie jest fizycznie możliwa do wykonania.

Polecenie nie będzie ważne w sytuacjach, gdy spadkobierca zażąda między innymi:

• dokonania kradzieży pieniędzy,
• zaciągnięcia zobowiązań finansowych,
• zerwania relacji z wybranymi członkami rodziny,
• lotu w kosmos lub podróży po całym świecie.

Warto jednak pamiętać, że sama nieważność polecenia nie wpływa na ważność testamentu. Pozostałe zapisy dotyczące spadku pozostają w mocy.

Czasem spadkobiercy nie realizują polecenia, mimo że nie ma ku temu żadnych przeszkód. W tej sytuacji wykonania tego obowiązku mogą zażądać pozostali spadkobiercy lub wykonawca testamentu. Polskie przepisy nie przewidują kar w postaci utraty spadku czy zapisu, jeśli spadkobierca odmówi wykonania polecenia.

Sporządzenie polecenia testamentowego jest darmowe, o ile nie zdecydujemy się na testament notarialny. Wtedy koszt może wzrosnąć do 150 złotych.