Główny Urząd Statystyczny wyliczył w maju kolejny wysoki wzrost przeciętnych wynagrodzeń w Polsce. Od 2010 r. w sumie wzrosły już o połowę, a w ostatnich dwóch latach rosły średnio nawet ponad 8 proc. rocznie. Nie zmieniło to wiele, bo i tak zarobki w Polsce są jednymi z najniższych w Europie. Co dalej?
Na pewno w najbliższym czasie zyskają osoby, które otrzymują wynagrodzenie minimalne. Jest już przesądzone, że od nowego roku wzrośnie ono o minimum 200 zł. Podobnie jak stawka godzinowa, która za pół roku będzie wynosić minimum 16 zł. Ale to koniec dobrych wieści. Nie wiadomo nawet czy nareszcie beneficjentami rosnącej płacy minimalnej zostaną pracownicy budżetówki, których znaczna część wynagrodzenia to dodatek za staż pracy.
Od dwóch lat czekają oni na wyłączenie tych dodatków z podstawy, wedle której wylicza się minimalne wynagrodzenie.
Czekają nadaremnie, bo rząd łudzi obietnicami zmiany prawa i na tych obietnicach na razie się kończy.
Brak rąk do pracy, ale…
Firmy zamykają kasę, bo tracą na konkurencyjności. Gdyby nie stosunkowo wysoka inflacja pośrednio spowodowana wzrostem dochodów Polaków w formie transferów z budżetu (programy Rodzina 500+, 300 zł dla ucznia, trzynastka dale emeryta itp.) już dawno byłby kłopot. Na razie jest duży popyt na rynku krajowym, na którym konkurencja nie jest tak silna jak poza granicami i przedsiębiorstwa radzą sobie podwyższając wszędzie gdzie to możliwe ceny.
Te rezerwy już się jednak kończą. Z eksportem przy coraz wyższych kosztach pracy w Polsce może być kiepsko, bo firmy latami konkurowały na innych rynkach właśnie dzięki taniej sile roboczej. Obecnie nawet Ukraińcy chcą zarabiać więcej i ten atut upada. Na dodatek rosną wciąż obciążenia, czego najświeższym przykładem są Pracownicze Plany Kapitałowe startujące od lipca br. Na razie obejmują one wielkie firmy, ale problem coraz wyższych kosztów pracy dotyczy wszystkich pracodawców w Polsce niezależnie od wielkości firmy.
Na razie jednak płace wciąż rosną. W maju br. przeciętne wynagrodzenie brutto wyniosło 5057,82 zł. - Rok wcześniej przeciętna płaca w polskich przedsiębiorstwach wynosiła 4696,59, czyli w ciągu ostatniego roku wzrosła o 7,7%. Wzrost wynagrodzenia ma większą dynamikę niż w porównywalnym okresie ubiegłego roku, kiedy to płace wzrosły o 7,0%. Największe podwyżki od początku roku miały miejsce w firmach prowadzących działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi (8,4%), najmniejsze - w podmiotach prowadzących działalność w zakresie dostawy wody; gospodarowania ściekami i odpadami oraz działalność związaną z rekultywacją (4,3%) - komentuje Monika Fedorczuk, ekspertka Konfederacji Lewiatan. I dodaje: - Wysokość płac i podwyżki w sektorze przedsiębiorstw różnią się znacząco pomiędzy poszczególnymi sekcjami wyróżnionymi na podstawie PKD. Wg wstępnych danych GUS o wynagrodzeniach w gospodarce narodowej w 2018 r występują duże zróżnicowania. Dla przykładu przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sekcji „górnictwo i wydobywanie” wynosiło 7772,86 zł., w sekcji „informacja i komunikacja” – 7980,97 zł., zaś w budownictwie – 3840,46 zł, a w przedsiębiorstwach należących do sekcji „handel, naprawa samochodów” – 3989,85 zł.
Dodatkowe miliardy złotych muszą szykować pracodawcy w związku z likwidacją limitu wynagrodzeń, od których opłacane są składki ZUS. Przez zniesienie limitu po kieszeni dostaną nie tylko najlepiej wynagradzani pracownicy – wiadomo nie będą z tego powodu szczęśliwi i będą się spodziewać rekompensaty od firmy – ale i sami pracodawcy; nie można zapominać, że oni płacą część składki emerytalnej czy rentowej.
W kolejnych ankietach rośnie grono pracodawców, którzy zapowiadają koniec podwyżek, nawet za cenę utraty pracowników i nie znalezienia zastępców. Wybór mają między dżumą a cholerą: ograniczenie zakresu działalności lub całkowita plajta.
Rząd prognozuje wzrosty
Inaczej do sprawy podchodzi rząd. W przyjętych właśnie przez Radę Ministrów założeniach do budżetu na 2020 r. przewidziano wzrost wynagrodzeń brutto w przyszłym roku w wysokości 6,3 proc. Przy zakładanej inflacji 2,5 proc. Oznaczałoby to wzrost realnych płac o 3,8 proc.
Jest więc rządowy optymizm, choć już nie tak wielki. Pamiętajmy, że operujemy średnimi, a one są często złudne. Minimalne wynagrodzenie za pracę wzrosnąć ma o 200 zł, a więc o prawie 8,9 proc. w stosunku do obecnie obowiązującego (2 250 zł versus 2 450 zł), podobnie minimalna stawka godzinowa. Na minimalną płacę w Polsce zaś wciąż mogą liczyć miliony zatrudnionych, w samej gospodarce, poza budżetówką, to ok. 30-40 proc. zarobkujących (całe zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw to prawie 11 mln osób).
Budżetówka ze znakiem zapytania
Teoretycznie na wzroście płacy minimalnej o prawie 9 proc. powinna zyskać budżetówka. Tam odsetek otrzymujących takie wynagrodzenie jest jeszcze wyższy niż w sektorze przedsiębiorstw. Jednak trzeba od razu znów sięgnąć do założeń budżetu państwa na 2020 r., a tak przyjęto, że średni wzrost płac w tym sektorze wyniesie 6 proc., ale z zastrzeżeniem, iż nie oznacza to automatycznej waloryzacji płac wszystkich pracowników budżetowych.
Na dodatek ze zdwojoną siłą może wrócić problem struktury płac. Już teraz po trzech latach dynamicznego podnoszenia wysokości płacy minimalnej struktura ta jest absurdalna. Ponieważ do płacy minimalnej wlicza się m.in. dodatek za wysługę czy staż pracy, jedynymi beneficjentami wzrostu płacy minimalnej są młodzi, rozpoczynający pracę urzędnicy czy funkcjonariusze. Zarabiają oni na starcie często tyle samo co ich starsi, bardziej doświadczeni i wykwalifikowani koledzy pracujący już np. 20 czy 30 lat. Jeśli po raz kolejny skończy się na obietnicach rządu co do wyłączenia dodatków stażowych z podstawy minimalnego wynagrodzenia, w przyszłym roku struktura płac przybierze już monstrualne kształty.
Czy w tej sytuacji ktoś spośród pracodawców i pracowników będzie zadowolony? Oczywiście osoby, które i tak nie mają szans na więcej niż minimalną – bankowo ich dochody wzrosną o prawie 9 proc., a realnie ponad 6 proc. Jednak półtora tysiąca na rękę – bo tyle pozostanie – po potrąceniach podatku i ZUS to wciąż stawka głodowa. Oddzielna sprawa, to tajne przygotowania do objęcia bezwzględnie obowiązkowym ZUS wszystkich umów śmieciowych, co będzie ciosem nie tylko w wykonujących wolne zawody, ale w najniżej zarabiających także.
Strefa Biznesu: Uwaga na chińskie platformy zakupowe
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
