Ordynacja wyborcza 2018. Wybory samorządowe 2018 - jakie zmiany w znowelizowanej ordynacji wyborczej?

Ordynacja wyborcza - co to jest?

Ordynacja wyborcza to nic innego jak system wyborczy, czyli zbiór zasad, zgodnie z którymi przeprowadzane są wybory, wyłaniani są zwycięzcy i przydziela się mandaty np. radnych. Wszystkie aktualne przepisy dotyczące ordynacji wyborczej publikowane są w Kodeksie wyborczym. Reguluje on:

• sposób formowania komitetów wyborczych,
• sposób działania komitetów wyborczych,
• sposób zgłaszania kandydatów,
• kwestie związane z finansowaniem kampanii wyborczych,
• kwestie związane z prowadzeniem kampani wyborczych,
• powoływanie i działalność komisji wyborczych,
• sposób przeliczania głosów na mandaty.

Ordynacja wyborcza samorządowa 2018

Wybory na każdy szczebel władzy regulują osobne przepisy. Samorządowa ordynacja wyborcza reguluje sprawy związane z wyborami rad gmin, rad powiatów oraz sejmików wojewódzkich. Zgodnie z zasadą ustanowioną przez Trybunał Konstytucyjny, istotne zmiany w ordynacji wyborczej mogą pojawić się najpóźniej 6 miesięcy przed terminem wyborów. I właśnie w styczniu 2018 roku miała miejsce nowelizacja ordynacji wyborczej.

W gminach, które nie są miastami powiatowymi, obowiązują jednomandatowe okręgi wyborcze. Oznacza to, że do rady gminy mandat otrzymują kolejno kandydaci, którzy uzyskali najwięcej głosów mieszkańców. Z kolei w większych gminach obowiązuje ordynacja proporcjonalna, czyli w radzie gminy liczba miejsc dla konkretnej partii uzależniona jest od liczby głosów oddanych na konkretnych kandydatów. Następnie w ramach tych miejsc mandaty rozdawane są kolejnym kandydatom z listy danej partii.

Nowelizacja ordynacji wyborczej 2018

Ile trwa kadencja w samorządzie?
Największa zmiana w ordynacji wyborczej 2018 dotyczy kadencji prezydentów i burmistrzów miast oraz wójtów. Otóż zgodnie z nowymi przepisami, na najwyższym stanowisku w gminie zasiadać można będzie przez maksymalnie dwie kadencje, ale kadencja została wydłużona z 4 do 5 lat. Prawo nie działa wstecz, toteż dwie kadencje wójtów, burmistrzów i prezydentów liczone będa dopiero od wyborów samorządowych 2018, bez względu na to, jak długo dana osoba piastowała wcześniej to samo stanowisko.

Nowa ordynacja wyborcza wydłuża kadencje rad gminnych i powiatowych do pięciu lat.

Wybory proporcjonalne czy JOW-y?
Po rewolucji związanej z jednomandatowymi okręgami wyborczymi (tzw. JOW-y) w 2014 roku ordynacja wyborcza 2018 wprowadza ponownie prawie wszędzie wybory proporcjonalne. Wyjątkiem są małe gminy do 20 tys. mieszkańców. Tam ponownie kandydaci będą wybierani w jednomandatowych okręgach wyborczych.

Ograniczenia w kandydowaniu
Wybory samorządowe 2018 podlegają nowelizacji ordynacji wyborczej również pod względem kandydatów do rad gmin i powiatowych. Dotychczas każdy komitet mógł zgłosić dwa razy więcej kandydatów, niż było miejsc w radzie. W konsekwencji, szczególnie w większych miastach, wyborcy nie mieli szans poznać wszystkich kandydatów. Ordynacja wyborcza 2018 wprowadza limit - wystawić można dwóch kandydatów więcej, niż jest mandatów.

Kolejne ograniczenie związane z kandydowaniem dotyczy osób ubiegających się o stanowisko wójta, burmistrza czy prezydenta miasta. Nie mogą jednocześnie tworzyć sobie furtki bezpieczeństwa, kandydując do rady powiatu lub sejmiku województwa.

Koniec głosowania korespondencyjnego
Pomimo sprzeciwu opozycji, PiS zlikwidował możliwość głosowania korespondencyjnego. Korzystały z niej:

• osoby niepełnosprawne,
• osoby starsze,
• osoby przebywające poza granicami kraju.

Ordynacja wyborcza 2018 wprowadza możliwość głosowania korespondencyjnego tylko dla osób o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności.

Jak wygląda ważny głos?
Do tej pory, jeśli na karcie do głosowania pojawiły się inne znaki niż "krzyżyk" obok nazwiska kandydata, głos uznawano za nieważny. Mogły to być dowolne rysunki czy linie, dopisane kolejne nazwiska itp. Ordynacja wyborcza 2018 definiuje jako ważny głos, jeśli na karcie pojawiają się przynajmniej dwie przecinające się linie.

Dwie komisje wyborcze
Do tej pory przy wyborach pracowała w każdym lokalu obwodowa komisja wyborcza, której zadaniem było sprawdzenie, czy wszystko w lokalu jest przygotowane do głosowania zgodnie z przepisami, przeprowadzenie głosowania oraz liczenie głosów. Członkowie komisji często siedzieli w lokalach wyborczych do późnej nocy.

Od wejścia w życie znowelizowanej ordynacji wyborczej, komisje będą dwie w każdym lokalu wyborczym - pierwsza będzie czuwała nad prawidłowym przebiegiem głosowania, a zadaniem drugiej będzie liczenie głosów po zamknięciu lokali.

Sprawdź swoją wiedzę o wyborach i polityce. Quizy wyborcze