Niezwykły grób odnaleziony w Sandomierzu!

ZOBACZ: "Łupaszka" spoczął na Powązkach

Źródło:TVN24

Na zbiorowy grób pochodzący najprawdopodobniej z okresu późnego neolitu natrafili archeolodzy na jednej z działek przy ulicy Staromiejskiej w Sandomierzu.

Posesja, na której prowadzone są badania poprzedzające budowę budynku gospodarczego, przebiega przez Wzgórze Staromiejskie, obok kościołów św. Jakuba i św. Pawła, gdzie – jak ustalono już na podstawie wcześniejszych wykopalisk - znajduje się między innymi cmentarzysko wczesnośredniowieczne z XI wieku i pozostałości osady otwartej z XI-XIII wieku o charakterze targowym, która od początku XIII stulecia miała charakter wczesnomiejski. Około 1226 roku lokowano tam pierwszą gminę miejską na terenie Sandomierza.

Kilkanaście niekompletnych szkieletów - ślady **kanibalizmu?**

- W przebadanej części grobu znajdowało się kilkanaście rozczłonkowanych i prawdopodobnie niekompletnych szkieletów. Kości ułożone były jedne na drugich. Czaszki, oddzielone od reszty szkieletów, ułożono w większości obok siebie, miejscami leżały jedna na drugiej, twarzą skierowane do dołu lub na bok. Kości udowe najczęściej tkwiły w panewkach miednicy. Osobno złożone były kości przedramienia i stopy oraz nieliczne elementy kręgosłupów – relacjonuje kierująca badaniami archeolog Monika Bajka.

W jamie grobowej znaleziono ozdoby z drutu miedzianego. Przy kościach znajdowały się również zabytki krzemienne, w tym grocik strzały z krzemienia świeciechowskiego. - Obecność w grobie niekompletnych i rozczłonkowanych szkieletów wskazuje, że ciała zmarłych do czasu rozłożenia się tkanek miękkich były przechowywane w innym miejscu, niewykluczone, że były używane do jakichś obrzędów. Znane są z tego okresu ślady uprawiania kanibalizmu, którego celem było przejęcie cech czy umiejętności zmarłego – wyjaśnia Monika Bajka.

To wyjątkowy grób

Rozczłonkowanie i sposób złożenia szkieletów, a także obecność w jamie grobowej przedmiotów miedzianych i krzemiennych wskazują, że najprawdopodobniej jest to grób społeczności, którą archeolodzy określają mianem kultury złockiej. Nazwa kultury pochodzi od miejscowości Złota koło Sandomierza, gdzie znajdowało się centrum osadnicze tej społeczności.

Wyżyna Sandomierska, tłumaczy Monika Bajka, była wyjątkowo atrakcyjna do osiedlania się dla ludności młodszej epoki kamienia ze względu na żyzne ziemie i bliskość złóż krzemienia, stanowiących jeden z ważniejszych surowców do robienia narzędzi i broni.

W Sandomierzu natrafiano już na groby, które można wiązać z kulturą złocką. Ten ze Staromiejskiej wyróżnia się wyjątkowo dużą liczbą pochowanych osób oraz obecnością ozdób metalowych. W grobach z młodszej epoki kamienia miedź jest spotykana rzadko, wskazuje na wysoki status społeczny pochowanych.

Z nożem i przedmiotami do krzesania ognia

Zaledwie pół metra dalej odsłonięty został grób szkieletowy z XI-wiecznego cmentarzyska lub kilku cmentarzysk. Przy pasie zmarłego znajdował się nóż żelazny, krzesiwo i krzemienne krzesaki, zaś przy stopie - fragmenty naczynia, w którym zapewne było jedzenie lub picie. Podobny grób odkryto 10 lat temu na sąsiedniej działce.

Jak wyjaśnia pani archeolog, spotykane w grobach z XI i XII wieku elementy wyposażenia miały wyrażać status społeczny zmarłego czy jego znaczenie. Szkieletowy obrządek pogrzebowy we wczesnym średniowieczu związany jest z przyjęciem i rozpowszechnieniem się chrześcijaństwa na naszych ziemiach. Wcześniej stosowano ciałopalenie, zwykle spalone na stosie szczątki zmarłych rozsypywano na powierzchni kopców.

Cmentarzyska w XI i XII wieku zakładano poza terenem osad (odkryte na posesji przy ulicy Staromiejskiej ślady osady są zapewne o kilkadziesiąt lat późniejsze niż grób), układając groby w rzędach, stąd nazwa cmentarze rzędowe.

W badaniach brali udział absolwenci Instytutu Archeologii UMCS w Lublinie: Adam Bogacewicz, Agnieszka Grzywacz i Katarzyna Kruszyńska oraz Piotr Chojnacki z Sandomierz.