Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Nie żyje Zdzisław Najder, były dyrektor Radia Wolna Europa. Miał 90 lat

Dariusz Pawłowski
Dariusz Pawłowski
Polska Press
W wieku 90 lat zmarł Zdzisław Najder, historyk literatury, profesor nauk humanistycznych, wykładowca m.in. Uniwersytetu Columbia i Uniwersytetu Yale’a, opozycjonista w czasach PRL, założyciel Polskiego Porozumienia Niepodległościowego, wybitny znawca twórczości Josepha Conrada. W latach 1982-1987 był dyrektorem Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.

O śmierci Zdzisława Najdera poinformował jego syn, Krzysztof Najder. "Najbardziej znany conradolog na świecie, profesor uniwersytetu, były dyrektor Radia Wolna Europa, skazany na śmierć przez władze komunistyczne. Człowiek wybitny, ale też kontrowersyjny i pełen sprzeczności" - napisał w informacji opublikowanej na Facebooku Krzysztof Najder.

Zdzisław Najder urodził się w Warszawie, pod koniec 1943 roku wyjechał z matką do Wolborza pod Piotrkowem Trybunalskim. Tam uczęszczał do gimnazjum i liceum im. Bolesława Chrobrego, następnie ukończył VI Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Reytana w Warszawie. Ukończył studia w zakresie filozofii oraz historii literatury polskiej na Uniwersytecie Warszawskim. Później studiował na Uniwersytecie Oksfordzkim.

Był członkiem redakcji miesięcznika „Twórczość”, także Związku Literatów Polskich oraz polskiego Pen Clubu. W latach 1957-58 należał do Klubu Krzywego Koła. Na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych został stypendystą Fundacji Forda.

W 1976 roku podpisał List 101 do Sejmowej Komisji Konstytucyjnej przeciwko projektowanym zmianom w Konstytucji PRL. W tym samym roku został współzałożycielem tajnego Polskiego Porozumienia Niepodległościowego, które postulowało całkowite uniezależnienie się Polski od Związku Sowieckiego i zwrot ku Europie Zachodniej. Od 1980 roku był członkiem i doradcą NSZZ "Solidarność". W momencie wprowadzenia stanu wojennego w Polsce przebywał w Oksfordzie - nie zdecydował się na powrót do Polski i dzięki rekomendacji Jana Nowaka-Jeziorańskiego został dyrektorem polskiej sekcji Radia Wolna Europa (do 1987 roku).

W 1983 roku Zdzisław Najder został zaocznie skazany przez Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego na karę śmierci za współpracę z amerykańskim wywiadem (wyrok uchylono w 1989 roku). Następnie w latach 1987-89 pracował w redakcji miesięcznika "Kontakt". Po powrocie na stałe do kraju w roku 1990 przewodniczył Komitetowi Obywatelskiemu przy Lechu Wałęsie, a w latach 1991-92 Krajowemu Komitetowi Obywatelskiemu. Od 1991 do 1993 roku pełnił funkcję przewodniczącego Klubu Atlantyckiego.

W 1992 roku pojawiły sie informacje o jego współpracy z SB w latach 50., pod kryptonimem "Zapalniczka". Zdzisław Najder w wywiadzie dla RWE wyjaśniał, że w 1958 roku "samodzielnie zgodził się" na "dłuższe rozmowy" z SB, które miały na celu "wprowadzenie SB w błąd i ukrywanie tego, co rzeczywiście robili moi przyjaciele i co robiłem ja sam".

od 12 lat
Wideo

Bohaterka Senatorium Miłości tańczy 3

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na dzienniklodzki.pl Dziennik Łódzki