Nadgodziny w 2020 roku. Ile wynosi wynagrodzenie za godziny nadliczbowe. Jak obliczyć nadgodziny za pracę w sobotę lub niedzielę?

Nie zawsze pracownik może sobie dowolnie wybrać: wezmę kilka nadgodzin w miesiącu i sobie dorobię. Przepisy bowiem ściśle określają, w jakich sytuacjach praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna. Mówią też kto takiej pracy nie może wykonywać, co jest równoznaczne z tym, że pozostali mają taką możliwość.

Kodeks pracy mówi, że praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna jedynie w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii. W tym przypadku prawo w żaden sposób nie ogranicza liczby godzin nadliczbowych, jakie może wziąć pracownik. Może być ich 20, 100 czy np. 300 w roku kalendarzowym.

O pracy w godzinach nadliczbowych decydują również tzw. szczególne potrzeby pracodawcy. Np. firma wygrała bardzo duży przetarg. Do określonego terminu zobowiązała się wykonać całe zamówienie. Czasu zostało niewiele, a pracy do wykonania jeszcze sporo. W tej sytuacji, by nie stracić kontraktu i nie płacić kary za niewywiązanie się z umowy, szef może zdecydować, że załoga będzie pracować w nadgodzinach.

Szef musi pilnować limitu godzin nadliczbowych, jakie pracownik może przepracować w związku ze szczególnymi potrzebami pracodawcy. Tak więc każdy pracownik w roku kalendarzowym nie może mieć więcej niż 150 nadgodzin. Dopuszcza się możliwość zwiększenia tego limitu. Taki zapis musi się jednak znaleźć w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w umowie o pracę, jeśli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest zobowiązany do ustalenia regulaminu pracy.

Już za kilkanaście dni nie zapłacisz żadnego podatku bez posiadania specjalnego mikrorachunku. Wiesz jak go założyć? A co z nadpłatami w PIT za 2019 rok? Po prostu kliknij w ten tekst a dowiesz się wszystkiego od eksperta!

Kodeks pracy wprowadza zakaz pracy w godzinach nadliczbowych np. wobec:

• młodocianych, czyli osób, które ukończyły 15 lat, a nie mają jeszcze 18 lat,
• kobiet w ciąży,
• pracowników opiekujących się dzieckiem do ukończenia przez nie czwartego roku życia bez ich zgody,
• pracowników zatrudnionych na stanowiskach, na których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia (zakaz dotyczy pracy w godzinach nadliczbowych z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy),
• pracowników niepełnosprawnych chyba, że są zatrudnieni przy pilnowaniu lub właściwy lekarz wyrazi na to zgodę. Mowa tutaj o lekarzu przeprowadzającym badania profilaktyczne pracowników albo lekarzu sprawującym opiekę nad niepełnosprawnymi.

Pracodawca może rekompensować pracownikowi pracę w godzinach nadliczbowych dodatkowym wynagrodzeniem albo czasem wolnym od pracy.

Za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje dodatek. Wynosi on 100 proc. wynagrodzenia w przypadku:

• pracy w godzinach nadliczbowych przypadających w nocy,
• pracy w godzinach nadliczbowych przypadających w niedziele i święta nie będące dla pracownika dniami pracy zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
• pracy w godzinach nadliczbowych przypadających w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto,
• pracy w godzinach nadliczbowych będących przekroczeniem średniotygodniowej normy czasu pracy.

Tygodniowy czas pracy łącznie z godzinami nadliczbowymi nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym.

Z kolei dodatek wynoszący 50 proc. wynagrodzenia należy się za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w każdym innym dniu niż wymienione wyżej.

W przypadku pracowników wykonujących pracę stale poza zakładem pracy, wynagrodzenie wraz z dodatkiem za nadgodziny można zastąpić ryczałtem.

Ważne! Pracownicy na kierowniczych stanowiskach nie są objęci prawem do wynagrodzenia za nadgodziny. Dodatkowych pieniędzy nie dostanie również pracownik, który zostanie w pracy po godzinach bez wyraźnego polecenia przełożonego. Na kasę za nadgodziny nie mogą też liczyć pracownicy urzędów, których czas pracy określony jest wymiarem ich zadań.

Drugim sposobem rekompensowania pracownikowi pracy w godzinach nadliczbowych jest udzielanie mu czasu wolnego. Może to nastąpić na pisemny wniosek pracownika albo na mocy samodzielnej decyzji pracodawcy.

Pracownikowi, który skorzysta z takiego wolnego, nie będzie już się należał dodatek pieniężny za pracę w godzinach nadliczbowych. Pracownik zachowa jedynie prawo do normalnego wynagrodzenia.

Jeżeli to pracownik występuje na piśmie z wnioskiem o udzielenie czasu wolnego w zamian za pracę w nadgodzinach, wówczas pracodawca udziela mu czasu wolnego w wymiarze równym liczbie przepracowanych godzin. Np. pracownik przepracował 3 godziny nadliczbowe, więc szef powinien mu udzielić 3 godzin czasu wolnego. Pisemny wniosek pracownika powinien być dołączony do karty ewidencji jego czasu pracy.

Pracodawca w zamian za pracę w godzinach nadliczbowych może również udzielić pracownikowi czasu wolnego bez jego wniosku. W takim przypadku należy się wolne w wymiarze o połowę wyższym niż liczba przepracowanych nadgodzin. Oznacza to, że 1 godzina pracy nadliczbowej to 1,5 godziny czasu wolnego. Zatem gdy pracownik wyrobi 4 godziny nadgodzin, to odbierze sobie w zamian 6 godzin czasu wolnego. Musi to zrobić najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego. W takiej sytuacji udzielenie czasu wolnego nie może spowodować obniżenia wynagrodzenia należnego pracownikowi za pełny miesięczny wymiar czasu pracy.

Jeśli konieczność prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii albo szczególne potrzeby pracodawcy przesądziły o tym, że pracownik musiał przyjść do pracy w sobotę, należy mu się rekompensata za pracę w godzinach nadliczbowych. Pracę w nadgodzinach w sobotę stanowi praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy.

W zamian za nadgodziny w sobotę pracownikowi należy się inny dzień wolny udzielony do końca okresu rozliczeniowego. Termin wolnego musi być ustalony z pracownikiem. Nie ma tutaj znaczenia, czy w sobotę przepracował on 3, 4 czy 7 godzin. I tak należy mu się cały dzień wolny od pracy.

- Gdyby pracodawca nie miał możliwości udzielenia pracownikowi innego dnia wolnego do końca okresu rozliczeniowego (np. gdy pracownik przebywał do końca okresu rozliczeniowego na zwolnieniu lekarskim) i w ten sposób doszłoby do przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy, wówczas pracownik nabywa prawo do wynagrodzenia powiększonego o dodatek w wysokości 100 proc. wynagrodzenia – podkreśla Waldemar Adametz z Państwowej Inspekcji Pracy.

Choć bezrobocie jest niskie i brakuje ludzi do pracy, to osoby w wieku 55+, nawet o wysokich kwalifikacjach i dużym doświadczeniu zawodowym wciąż mają problemy ze znalezieniem jakiejkolwiek pracy. Dlaczego i czy to się zmieni - kliknij po prostu w ten tekst a dowiesz się więcej.

Może się też zdarzyć, że pracownik zostanie wezwany do pracy w sobotę na więcej niż 8 godzin. W tej sytuacji dojdzie do przekroczenia dwóch norm czasu pracy. Wówczas za pierwsze 8 godzin pracy w sobotę pracownikowi należy się wynagrodzenie oraz dodatek w wysokości 100 proc. z tytułu przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy. Za pozostałe 2 godziny stanowiące przekroczenie dobowej normy czasu pracy pracownik otrzyma wynagrodzenie z dodatkiem w wysokości 50 proc.

W zamian za pracę w świąteczny dzień albo w niedzielę, pracownik ma prawo do dnia wolnego od pracy w ciągu okresu rozliczeniowego. Podobnie jak w przypadku pracy w sobotę nie ma tutaj znaczenia na jak długo pracownik przyjdzie do pracy w niedzielę czy święto. Odbierze sobie za to cały dzień wolny. Jeżeli nie będzie to możliwe, wówczas pracownikowi przysługuje prawo do 100 proc. dodatku do wynagrodzenia jak za pracę w godzinach nadliczbowych.

Jak bezpiecznie oszczędzać teraz by mieć największe odsetki? Czy w styczniu są bezpieczne lokaty oraz obligacje oszczędnościowe gwarantowane przez państwo, które dają zarobić mimo wysokiej inflacji? Po prostu kliknij w ten tekst a dowiesz się więcej.

Chcesz być dobrze poinformowany w tematach budżetu domowego, prowadzenia biznesu i ważnych zmian w prawie? Kliknij w ten tekst i polub nas na Facebooku! Naprawdę warto!