Na tę chorobę zmarła Anna Przybylska. Najczęstsze pytania o jeden z najbardziej agresywnych nowotworów

Niedawno obchodziliśmy Światowy Dzień Raka Trzustki. To właśnie ten nowotwór zabił m.in. Annę Przybylską.

Rak trzustki nie jest nowotworem diagnozowanym często. Zajmuje jednak jedno z pierwszych miejsc jeśli chodzi o śmiertelność – szacuje się, że do 2030 r. będzie drugą przyczyną zgonów w onkologii, tuż po raku płuca.

Nie daje charakterystycznych objawów i rozpoznawany jest najczęściej w zaawansowanym stadium, rokowania dla pacjentów są niepomyślne – 5 lat od diagnozy przeżywa ok. 9 proc. z nich. Nadzieją dla pacjentów i ich rodzin jest nieustanny rozwój medycyny i wiedzy o tym nowotworze.

Specjalista w dziedzinie laboratoryjnej genetyki medycznej dr Małgorzata Stawicka-Niełacna z Uniwersytetu Zielonogórskiego, podkreśla, że na zachorowanie może wpływać wiele czynników.

- Do modyfikowalnych należy m.in. palenie tytoniu, które współprzyczynia się do około 25 proc. zachorowań. Ryzyko zachorowania zwiększają też inne choroby, takie jak zapalenia trzustki czy cukrzyca. Jako czynniki niemodyfikowalne wskazuje się obciążenia genetyczne, m.in. występowanie dziedzicznych mutacji w genach CDKN2A, MLH1, ATM, PALB2, a także w genach BRCA – tych samych, które zwiększają ryzyko zachorowania na raka jajnika, piersi czy prostaty. Zmiany w materiale genetycznym odpowiadają za 5-10 proc. przypadków raka trzustki - wyjaśnia.

Aktualnie nie istnieje badanie przesiewowe dla wszystkich ludzi, które umożliwiałoby wcześniejszą reakcję.

Są jednak osoby, które ze względu na obciążenie rodzinne chorobą lub niektórymi nowotworami, a także ze względu na obciążenia genetyczne należą do tzw. grupy wysokiego ryzyka zachorowania. U osób z obciążonym wywiadem rodzinnym, także u tych, u których występuje mutacja patogenna m.in. w genie BRCA we wczesnym wykryciu choroby pomóc może wykonanie określonych badań diagnostycznych, tj. rezonansu magnetycznego czy ultrasonografii endoskopowej.

Symptomy towarzyszące rakowi trzustki są w większości niespecyficzne. Zaliczyć można do nich m.in. brak łaknienia, a co za tym idzie spadek masy ciała, mdłości i wymioty, senność i osłabienie, bóle brzucha, bóle w okolicy lędźwiowej. Mogą pojawić się biegunki, ciemny mocz, świąd skóry.

Coraz więcej wiemy też na temat związku raka trzustki i cukrzycy, która jest chorobą cywilizacyjną, jednak, co bardziej prawdopodobne, cukrzyca jest w niektórych przypadkach wczesnym objawem raka trzustki, a nie czynnikiem predysponującym.

Rak trzustki jest chorobą ogólnoustrojową, której towarzyszy wiele objawów klinicznych, takich stan stopniowego wyniszczania organizmu czy zwiększone ryzyko incydentów zakrzepowo-zatorowych. Inne choroby nowotworowe nie są tak agresywne biologicznie

– Można np. chorować na rozsianego raka prostaty i żyć z nim wiele lat. W przypadku podejrzenia raka trzustki konieczna jest szybka diagnostyka – tym bardziej, że okres od wystąpienia pierwszych objawów do wystąpienia stanu, w którym możliwe jest radykalne leczenie chirurgiczne jest relatywnie krótki – wyjaśnia Iga Rawicka, prezes Fundacji EuropaColon Polska.

U pacjenta, u którego udało się wykryć chorobę we wczesnym stadium istnieje możliwość zastosowania leczenia operacyjnego. Taka sytuacja jest najbardziej korzystna i daje największe szanse na wyleczenie.

W przypadku osób, które nie miały tego szczęścia sytuacja wygląda mniej optymistycznie – u tej grupy pacjentów onkolodzy mogą stosować leki z katalogu chemioterapii i preparaty dostępne w ramach programu lekowego, który od listopada br. został poszerzony o terapię dedykowaną pacjentom z rozsianym rakiem trzustki i dziedziczną mutacją w genach BRCA potwierdzoną badaniem NGS, leczonych uprzednio chemioterapią opartą na pochodnych platyny, u których wystąpiła co najmniej stabilizacja choroby.

Dostęp do refundowanej terapii inhibitorem PARP-olaparybem, zgodnie z wynikami badań klinicznych pozwoli na wydłużenie u części pacjentów czasu do progresji choroby.

źródło: Fundacja EuropaColon Polska

Ted